Changes in Modern Work, Occupations and Professions
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-600X.81.01Keywords:
work, occupation, profession, digital technologies, flexible forms of work and employment, self-employment, freelancingAbstract
The leading goal of the considerations contained in this text is an attempt to show the changes that take place in relation to work, occupations or profession, and therefore consequently changes in the ways and forms of implementation of both the traditionally understood occupational and the related professional career. It is primarily about changes in the occupations and professions, both in the context of contemporary changes in the content of work, forms of work and forms of employment, as well as in relation with the development of digital technologies. Technical and technological progress has clearly accelerated both the process of disappearance of the old and the emergence of many new occupations, professions, specialties or activities known as work, but devoid of some of its attributes. Freelancing is the specific example of these characteristic changes that have place at the same time and possess an increasingly common form of work and employment. However, the multitude of factors and processes influencing the redefinition of contemporary work, occupations and professions causes that researchers dealing with social anchoring of work do not always agree on the direction and pace of changes that will take place in the future. Many of my doubts and related issues concern what other, apart from work, important forms of activity will become common and available to the average individual. Such forms of activity should also become a source of self-realization, self-esteem, social prestige and the maintenance of social order, just like work today.
References
Bard A., Söderqvist J. (2006), Netokracja. Nowa elita władzy i życie po kapitalizmie, przeł. P. Cypryański, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Google Scholar
Beck U. (2000), The Brave New World of Work, Cambridge Polity Press, Cambridge.
Google Scholar
Beck U. (2004), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, przeł. S. Cieśla, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar
Bohdziewicz P. (2010), Współczesne kariery zawodowe: od modelu biurokratycznego do przedsiębiorczego, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi”, nr 3–4, s. 39–56.
Google Scholar
Broughton A., Green M., Rickard C., Swift S., Eichhorst W., Tobsch V., Magda I., Lewandowski P., Keister R., Jonaviciene D., Ramos Martín N.E., Valsamis D., Tros F. (2016), Precarious Employment in Europe: Patterns, Trends and Policy Strategies, Policy Department A: Economic and Scientific Policy, European Parliament, Brussels.
Google Scholar
Budnik M. (2019), Socjologia pracy w zarysie, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Google Scholar
Bylok F., Swadźba U., Walczak-Duraj D. (2016), Praca i konsumpcja w perspektywie tworzenia ładu aksjonormatywnego, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice.
Google Scholar
Carr-Saunders A.M. (1967), Metropolitan Conditions and Traditional Professional Relationships, [w:] R.M. Fisher (red.), The Metropolis in Modern Life, Russell & Russell, New York, s. 279–301.
Google Scholar
Defillippi R.J., Arthur M.B. (1994), The boundaryless career: A competency-based perspective, „Journal of Organizational Behavior”, t. 15, nr 4, s. 307–324, https://doi.org/10.1002/job.4030150403
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1002/job.4030150403
Edgell S. (2012), The sociology of work: continuity and change in paid and unpaid work, Sage Publications, Los Angeles–London–New Delhi–Singapore–Washington.
Google Scholar
European Group on Ethics in Science and New Technologies (2018), Artificial Intelligence, Robotics and Systems, https://op.europa.eu/pl/publication-detail/-/publication/dfebe62e-4ce9-11e8-be1d-01aa75ed71a1 (dostęp: 15.07.2019).
Google Scholar
Freidson E. (1994), Professionalism Reborn, The University of Chicago Press, Chicago.
Google Scholar
Frey C.B., Osborne M.A. (2013), The Future of Employment: How Susceptible are Jobs to Computerisation?, Oxford Martin School, University of Oxford, Oxford.
Google Scholar
Harari Y.N. (2019), 21 lekcji na XXI wiek, przeł. M. Romanek, Wydawnictwo Literackie, Warszawa.
Google Scholar
Jeruszka U. (2010), Człowiek i zawód. Wybrane zagadnienia z pedagogiki pracy, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
Google Scholar
Kaczorowska-Spychalska D. (2019), Nasza praca się zmieni – nadchodzi sztuczna inteligencja, https://biuletyn.uni.lodz.pl/archiwa/13834 (dostęp: 7.05.2019).
Google Scholar
Karney J.E. (2007), Psychopedagogika pracy, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
Google Scholar
Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (2014), Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Departament Rynku Pracy, Warszawa.
Google Scholar
Klimaszewska W., Brzozowski A. (2017), Crowdsourcing jako specyficzna forma telepracy, „Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka”, nr 1, s. 20–23, https://doi.org/10.5604/01377043.1228542
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5604/01377043.1228542
Kolasińska E., Róg-Ilnicka J., Mrozowicki A. (red.) (2017), Praca w XXI wieku: wymiary formalne i nieformalne, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk.
Google Scholar
Maurer A. (2013), Socjologiczne spojrzenie na współczesną gospodarkę, przeł. T. Olszewska, K. Grzesiuk, [w:] S. Fel (red.), Gospodarka społecznie zakorzeniona. Wybrane problemy z socjologii gospodarki, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin, s. 13–45.
Google Scholar
McKinsey (2017), World Economic Forum Report 2017–2018, http://www3.weforum.org/docs/GCR2017 (dostęp: 5.09.2018).
Google Scholar
Meister V. (2001), A comment to „The employment dilemma and the future of work”, [w:] O. Giarini, P.M. Liedtke (red.), International Association for the Study of Insurance Economics, A report to the Club of Rome, The Geneva Association 43 (Annex).
Google Scholar
Miller P. (2016), Freelance. Kariera zawodowa poza organizacją, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Mrozowicki A., Czarzasty J. (red.) (2020), Oswajanie niepewności. Studia społeczno-ekonomiczne nad młodymi pracownikami sprekaryzowanymi, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar
Olechnicki K., Załęcki P. (1999), Słownik socjologiczny, Graffiti BC, Toruń.
Google Scholar
Omay U., Gültüvin E., Omay G. (2015), Rethinking the concept of work in the consumer society, [w:] A. Mrozowicki, E. Kolasińska, J. Róg-Ilnicka (red.), Social boundaries and meanings of work in the 21st-century capitalism, „Forum Socjologiczne”, Special Issue (Number One), s. 61–73.
Google Scholar
Pilch P. (2011), Ewolucja denotacji i konotacji pojęcia profesji, „Problemy Profesjologii”, nr 2, s. 175–188.
Google Scholar
Przestalski A. (2008), Własność w systemie socjologicznym Ferdynanda Tönniesa, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne”, nr 2, s. 42–52.
Google Scholar
Pyrek A., Szmidt H. (2009), Coaching jako profesja, [w:] P. Smółka (red.), Coaching. Inspiracje z perspektywy nauki, praktyki i klientów, Helion, Gliwice, s. 95–122.
Google Scholar
Raport Deloitte (2018), Trendy HR. Trend 7 – Integracja ludzi, sztucznej inteligencji i robotów, https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/human-capital/articles/raport-trendy-hr-2018.html (dostęp: 20.09.2019).
Google Scholar
Ratajczak Z. (2007), Psychologia pracy i organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Reber A.S., Reber E.S. (2005), Słownik psychologii, przeł. B. Janasiewicz-Kruszyńska i in., Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar
Report of the Global Commission on the Future of Work (2019), https://odpowiedzialnybiznes.pl/publikacje/work-for-a-brighter-future/ (dostęp: 29.03.2019).
Google Scholar
Rifkin J. (2005), Koniec pracy. Schyłek siły roboczej na świecie i początek ery postrynkowej, przeł. E. Kania, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.
Google Scholar
Rokicka E. (1995), Wzory karier kierowniczych w gospodarce państwowej. Z badań nad ludnością dużego miasta, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Rynek freelancingu w Polsce 2020 (2020), https://useme.com/pl/blog/raport-freelancing-w-polsce-2020,205/ (dostęp: 17.05.2021).
Google Scholar
Sennett R. (2006), Korozja charakteru: osobiste konsekwencje pracy w nowym kapitalizmie, przeł. J. Dzierzgowski, Ł. Mikołajewski, Wydawnictwo Muza, Warszawa.
Google Scholar
Sikorski C. (1995), Profesjonalizm. Filozofia zarządzania nowoczesnym przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Skowron-Mielnik B. (2008), Elastyczny czas pracy – humanizacja czy dehumanizacja w organizacji pracy, [w:] D. Walczak-Duraj, J. Sikora (red.), Praca w perspektywie humanistycznej, Wydawnictwo Naukowe Novum, Płock–Poznań, s. 81–98.
Google Scholar
Skuza Z.A. (2006), Ginące zawody w Polsce, Wydawnictwo Muza, Warszawa.
Google Scholar
Standing G. (2014), Prekariat: nowa niebezpieczna klasa, przeł. K. Czarnecki, P. Kaczmarski, M. Karolak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Stern L., Stout-Rostron S. (2013), What progress has been made in coaching research in relation to ICRF focus areas from 2008 to 2012?, „Coaching: An International Journal of Theory, Research and Practice”, t. 6(1), s. 72–96, https://doi.org/10.1080/17521882.2012.757013
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/17521882.2012.757013
Stępień J. (2005), Socjologia pracy i zawodu, Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar
Stodolak S. (2018), Pochwała prostej pracy, „Dziennik. Gazeta Prawna”, 30 listopada–2 grudnia, s. A17–A19.
Google Scholar
Strauss A.L. (1985), The Social Organization of Medical Work, University of Chicago Press, Chicago.
Google Scholar
Suchar M. (2010), Modele karier: przewidywanie kolejnego kroku, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Google Scholar
Susskind D., Susskind R. (2018), The Future of the Professions, „Proceedings of the American Philosophical Society”, t. 162, nr 2, s. 125–138.
Google Scholar
Szczepański J. (1965), Czynniki kształtujące zawód i strukturę zawodową, [w:] A. Sarapata (red.), Socjologia zawodów, Książka i Wiedza, Warszawa, s. 11–22.
Google Scholar
Urbaniak-Zając D. (2016), W poszukiwaniu teorii działania profesjonalnego pedagogów. Badania rekonstrukcyjne, Impuls, Kraków.
Google Scholar
Volti R. (2012), An introduction to the sociology of work and occupations, Sage Publications, Los Angeles–Washington.
Google Scholar
Walczak-Duraj D. (2010), Instytucjonalizacja standardów etycznych w gospodarce rynkowej, [w:] D. Walczak-Duraj (red.), Etyka a moralność. Aksjonormatywny kontekst współczesnej pracy i wybranych zawodów, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 49–73, https://doi.org/10.18778/7525-488-4.04
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7525-488-4.04
Walczak-Duraj D. (2017), Proces wykorzeniania z pracy w perspektywie społeczeństwa ponowoczesnego, [w:] D. Kadłubiec, E. Ogrodzka-Mazur, A. Kasperek (red.), W kręgu myśli Profesora Jana Szczepańskiego, t. III, Wydawnictwo Arka, Cieszyn, s. 59–70.
Google Scholar
Weber M. (1994), Etyka protestancka a duch kapitalizmu, przeł. J. Miziński, Test, Lublin.
Google Scholar
Wołk Z. (2013), Zawodoznawstwo. Wiedza o współczesnej pracy, Difin, Warszawa.
Google Scholar
Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-pracy-16789274 (dostęp: 15.09.2021).
Google Scholar
https://brief.pl/freelacing-w-polsce-i-na-swiecie-w-2020-r-raport (dostęp: 10.05.2021).
Google Scholar
https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/praca/fikcyjne-samozatrudnienie-w-tych-branzachjest-najczestsze/23eypls (dostęp: 23.02.2022).
Google Scholar
https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/praca/samozatrudnienie-w-polsce-dane-oecd/nvp23vs (dostęp: 14.03.2021).
Google Scholar
https://data.oecd.org/emp/self-employment-rate.htm (dostęp: 10.12.2020).
Google Scholar
https://psz.praca.gov.pl/en/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/ (dostęp: 17.09.2021).
Google Scholar
https://www.bankier.pl/wiadomosc/PIE (dostęp: 10.05.2021).
Google Scholar
https://www.praca.pl/poradniki/rynek-pracy/nowy-trend-na-rynku-pracy-gig-economy_pr-768.html (dostęp: 10.05.2021).
Google Scholar
https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/press-releases/articles/millenialsi-widza-w-pandemii-szanse.html (dostęp: 6.05.2020).
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.