Pokolenie Z na rynku pracy – strukturalne uwarunkowania i oczekiwania

Karolina Messyasz

doi:10.18778/0208-600X.76.06

Autor

Karolina Messyasz Katedra Socjologii Polityki i Moralności, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki, ul. Rewolucji 1905 r. 41/43, 90-214 Łódź https://orcid.org/0000-0003-4534-3739

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.76.06

Słowa kluczowe:

pokolenie Z, praca, zatrudnienie, rynek pracy

Abstrakt

Głównym celem niniejszego artykułu jest wgląd w sytuację na rynku pracy oraz perspektywy zawodowe związane z wykształceniem i kwalifikacjami młodych Polaków, przedstawicieli tzw. pokolenia Z, czyli osób urodzonych po 1995 r. Przeglądu sytuacji dokonuję w oparciu o analizę danych zastanych oraz analizę rynku pracy i zatrudnienia osób młodych. Analiza ma na celu udzielenie odpowiedzi na pytania o to, jaką wartość dla młodych osób stanowi praca, jakie miejsce zajmuje w hierarchii wartości, jaki stosunek do pracy mają osoby młode, jak jest przez nie opisywana i ewaluowana, jakie warunki powinna spełniać. Drugim celem jest opis realiów pracy i zatrudnienia najmłodszego pokolenia. Analiza prowadzona jest przy zastosowaniu teorii ekologii politycznej oraz kategorii pokolenia, ale wyłącznie na poziomie wspólnoty położenia. W artykule staram się dokonać rekonstrukcji sposobu strukturalnego kształtowania życia i wyborów młodych ludzi, zakładając, że to kontekst społeczny w głównej mierze wpływa na postawy i poglądy młodych ludzi, stwarzając im określone możliwości strukturalne oraz wyposażając w konkretne zasoby.

Bibliografia

Bauman Z., Leoncini T. (2018), Płynne pokolenie, przeł. S. Żuchowski, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa.
Google Scholar

Beck U. (2002), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, przeł. S. Cieśla, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Beck U. (2007), Beyond Class and Nation: Reframing Social Inequalities in a Globalizing World, „The British Journal of Sociology”, nr 58(4), s. 679–705.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-4446.2007.00171.x

Bessant J. (2018), Young Precariat and a New Work Order? A Case for Historical Sociology, „Journal of Youth Studies”, t. 21, nr 6, s. 780–798.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13676261.2017.1420762

Bochenek M., Lange R. (red.) (2019), Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów, NASK, Warszawa, https://www.nask.pl/pl/raporty/raporty/2593,Raport-z-badan-quotNastolatki-30quot-2019.html (dostęp: 7.05.2020).
Google Scholar

Carr N. (2010), The Shallows: What the Internet Is Doing to Our Brains, W.W. Norton & Company, New York–London.
Google Scholar

CBOS (2019), Młodzież 2018, „Opinie i Diagnozy”, nr 43.
Google Scholar

Defratyka A., Morawski I. (2019), Pokolenie Z w finansach i na rynku pracy. Jak pokolenia Z, X i Y różnią się w świetle danych i badań, Spotdata, https://media.spotdata.pl/aktualnosci/pr/444122/pokolenie-z-w-finansach-i-na-rynku-pracy (dostęp: 1.05.2020).
Google Scholar

Employment and Social Development in Europe (2019), Eurostat, https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/747fefa1-d085-11e9-b4bf-01aa75ed71a1/language-en (dostęp: 2.03.2020).
Google Scholar

Foucault M. (2008), The Birth of Biopolitics, Lectures at the College de France, 1978–1979, Palgrave Macmillan, London.
Google Scholar

France A. (2007), Understanding Youth in Late Modernity, Open University Press, London.
Google Scholar

France A. (2016), Understanding Youth in the Global Economic Crisis, Policy Press, Bristol.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1332/policypress/9781447315759.001.0001

France A., Roberts S. (2015), The problem of social generations: a critique of the New Emerging Orthodoxy in Youth Studies, „Journal of Youth Studies”, nr 18(2), s. 215–230.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13676261.2014.944122

Furlong A. (2013), Youth Studies. An Introduction, Routledge, New York.
Google Scholar

Furlong A., Cartmel F. (2007), Young People and Social Change. New Perspective, Open University Press, Maidenhead.
Google Scholar

Giddens A. (2006), Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach, przeł. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Giza-Poleszczuk A. (2007), Rodzina i system społeczny, [w:] M. Marody (red.), Wymiary życia społecznego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 290–317.
Google Scholar

Harvey D. (2005), A Brief History of Neoliberalism, Oxford University Press, Oxford.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780199283262.003.0010

Hatalska N. (2016), Rola blogerów i youtuberów we współczesnym świecie. Raport, Blog Forum Gdańsk / Urząd Miejski w Gdańsku, Gdańsk.
Google Scholar

Keen A. (2007), Kult amatora. Jak internet niszczy kulturę, przeł. M. Bernatowicz, K. Topolska-Ghariani, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Google Scholar

Kelly P. (2006), The Entrepreneurial Self and „Youth at-risk”: Exploring the Horizons of Identity in the Twenty-first Century, „Journal of Youth Studies”, t. 9, nr 1, s. 17–32.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13676260500523606

Kutwa K. (2018), Polski i europejski rynek pracy. Dla młodych?, [w:] K. Szafraniec (red.), Młodzi 2018, A PROPOS Serwis Wydawniczy Anna Sikorska-Michalak, Warszawa, s. 83–101.
Google Scholar

MacDonald R. (2011), Youth transitions, unemployment and underemployment. Plus ça change, plus c’est la même chose?, „Journal of Sociology”, t. 47(4), s. 427–444.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1440783311420794

Mannheim K. (1952), The Problem of Generations, [w:] K. Mannheim, Essays in the Sociology of Knowledge, Routledge, Londyn.
Google Scholar

Mannheim K. (1992–1993), Problem pokoleń, „Colloquia Communia”, nr 1(12), s. 136–169.
Google Scholar

Miles S. (2000), Youth Lifestyles in a Changing World, Open University Press, Maidenhead.
Google Scholar

#MłodziPrzyGłosie. Co wpływa na decyzje zawodowe młodych ludzi? (2018), Deloitte.
Google Scholar

Mørch S., Pultz S., Stroebaek P. (2018), Strategic Self-management: The New Youth Challenge, „Journal of Youth Studies”, nr 21(4), s. 422–438.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13676261.2017.1385747

Pańków M. (2012), Młodzi na rynku pracy. Raport z badania, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Google Scholar

Pyżalski J., Batorski D., Michalska B. (2018), Internet i otoczenie komunikacyjne, [w:] K. Szafraniec (red.), Młodzi 2018: Cywilizacyjne wyzwania, edukacyjne konieczności, A PROPOS Serwis Wydawniczy Anna Sikorska-Michalak, Warszawa, s. 29–43.
Google Scholar

Pyżalski J., Zdrodowska A.E., Tomczyk Ł., Abramczuk K. (2019), Polskie badanie EU Kids Online 2018. Najważniejsze wyniki i wnioski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań, https://fundacja.orange.pl/files/user_files/EU_Kids_Online_2019_v2.pdf (dostęp: 6.05.2020).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/amup.9788323234098

Roberts K. (2007), Youth Transitions and Generations: A Response to Wyn and Woodman, „Journal of Youth Studies”, nr 10(2), s. 263–269.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13676260701204360

Roberts K. (2009a), Opportunity structures then and now, „Journal of Education and Work”, nr 22(5), s. 355–368.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13639080903453987

Roberts K. (2009b), Youth in Transition: Eastern Europe and the West, Palgrave, London.
Google Scholar

Sawulski J. (2019), Pokolenie’89: młodzi o polskiej transformacji, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Google Scholar

Standing G. (2011), The Precariat: The New Dangerous Class, Bloomsbury, London.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5040/9781849664554

Stańczak J., Stelmach K., Urbanowicz M. (2015), Spadek liczby małżeństw i urodzeń żywych w Polsce, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Google Scholar

Sukarieh M., Tannock S. (2015), Youth Rising? The Politics of Youth in the Global Economy, Routledge, New York.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9781315884660

Szafraniec K. (2011), Młodzi 2011, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa.
Google Scholar

Szafraniec K., Domalewski J., Wasielewski K., Szymborski P., Wernerowicz M. (2017), Zmiana warty. Młode pokolenia a transformacje we wschodniej Europie i Azji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Szlendak T. (2010), Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Świat Młodych 5 (2019), Grupa IQS, Warszawa.
Google Scholar

Tapscott D. (1997), Growing Up Digital: The Rise of the Net Generation, McGraw-Hill, New York.
Google Scholar

Wallace C., Kovatcheva S. (red.) (1998), Youth in society: The construction and deconstruction of youth in East and West Europe, Macmillan, Basingstoke.
Google Scholar

Wątroba W. (2017), Transgresje międzypokoleniowe późnego kapitalizmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
Google Scholar

Workforce View in Europe (2019), ADP, https://www.adp.pl/_local/workforce-view-2019/ADP_WhitePaper2019_210319_PL_digi_A4.pdf (dostęp: 7.05.2020).
Google Scholar

Wray-Lake L., Syvertsen A.K., Briddell L., Osgood D.W., Flanagan C.A. (2011), Exploring the Changing Meaning of Work for American High School Seniors From 1976 to 2005, „Youth & Society”, nr 43(3), s. 1110–1135.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0044118X10381367

Wrzesień W. (2015), Pokoleniowość współczesnej polskiej młodzieży, „Władza Sądzenia”, nr 7, s. 37–55.
Google Scholar

Wyn J., Woodman D. (2006), Generation, Youth and Social Change in Australia, „Journal of Youth Studies”, nr 9(5), s. 495–514.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13676260600805713

Wyn J., Woodman D. (2007), Researching Youth in a Context of Social Change: A Reply to Roberts, „Journal of Youth Studies”, nr 10(3), s. 373–381.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13676260701342624