Milcząca nieobecność. Uczestnictwo polityczne kobiet na obszarach wiejskich

Anna Pięta-Szawara

doi:10.18778/0208-600X.68.02

Authors

Anna Pięta-Szawara Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Nauk o Polityce, Zakład Teorii Państwa, Prawa i Polityki, al. mjr. W. Kopisto 2a, 35-959 Rzeszów https://orcid.org/0000-0002-7237-295X

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.68.02

Keywords:

rural women, political activity of women, local authority, public participation

Abstract

The aim of the analysis was to determine the political activity of rural women understood as participation in local self-government structures and auxiliary units. The hypothesis that the probability of success in the public sphere of rural women is lower compared to women living in the city was verified. The most common barriers hindering their political participation were established. We found that the most significant were objective external factors, i.e.: family responsibilities, the patriarchal family model, reluctant attitudes of the environment towards women engaging in public life and numerous stereotypes. The possibilities of acting in the public sphere are also limited by the rural women deficits, i.e. their lower education in comparison with women from cities and lack of self-reliance on their own abilities. Family traditions play significant supporting factors. In the presented paper, the author focused on two, the most important trends related to the participation of rural women in public life/sphere. The first is the systematic increase in the share of women among candidates and councilors of rural and urban-rural municipalities. The second one, the increasing number of women in the group of village leaders (Polish: sołtys). The analysis presented in the article allows to conclude that in comparison with other decision-making levels, the participation of women in public life is visible at the lowest level, i.e. councils of rural and urban-rural municipalities, as well as in auxiliary units of municipalities – villages where they act as a village administrators.

References

Auleytner J. (red.) (2007), Wieloaspektowa diagnoza sytuacji kobiet na rynku pracy. SPO RZL 1.6(b). Raport końcowy, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Google Scholar

Brodzińska-Mirowska B. (2009), Kobiety w lokalnej polityce, [w:] J. Marszałek-Kawa (red.), Kobiety w polityce, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Google Scholar

Budrowska B., Duch D., Titkow A. (2003), Szklany sufit: bariery i ograniczenia karier polskich kobiet. Raport z badań jakościowych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Google Scholar

Cybulska A. (2013), Rządzący i rządzone? Postawy kobiet wobec polityki, Komunikat z badań CBOS, BS/58/2013, Warszawa.
Google Scholar

Dahl R. (1995), Demokracja i jej krytycy, Aletheia, Kraków.
Google Scholar

Ekman J., Amnå E. (2012), Political Participation and Civic Engagement: Towards a new typology, „Human Affairs”, t. 22, s. 283–300.
Google Scholar

Feliksiak M. (2014), Przed wyborami samorządowymi, Komunikat z badań CBOS, BS/150/2014, Warszawa.
Google Scholar

Fuszara M. (2009), Kobiety w polityce dwudziestolecia (1989–2009), [w:] Kobiety dla Polski. Polska dla kobiet. 20 lat transformacji 1989–2009. Raport. Kongres Kobiet Polskich 2009, Warszawa.
Google Scholar

Fuszara M. (2011), Kobiety w samorządach lokalnych: wybory 2010, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Google Scholar

Gołębiowska A., Stępień E. (2017), Rola sołtysów we współczesnych społecznościach wiejskich, [w:] A. Gołębiowska, P. B. Zientarski (red.), Sołectwo. Studium prawnoustrojowe, Senat RP, Warszawa, s. 19–35.
Google Scholar

Gwiazda M. (2017), Stosunek do równouprawnienia płci – Polska vs. kraje muzułmańskie, Komunikat z badań CBOS, BS/157/2017, Warszawa.
Google Scholar

Karolczak K. (2010), Aktywność społeczno-polityczna kobiet na szczeblu lokalnym z uwzględnieniem sytuacji w gminie Gostyń po wyborach samorządowych 2010 r., „Refleksje”, nr 4, s. 79–92.
Google Scholar

Kaźmierczak T. (2011), Partycypacja publiczna, [w:] Decydujmy razem. Udział społeczności lokalnych w podejmowaniu decyzji publicznych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 18–20.
Google Scholar

Kijewska B. (2016), Polityka równościowa: przestrzeń instytucjonalna, LIBRON, Kraków.
Google Scholar

Kobiety w Polsce (2007), GUS, Warszawa.
Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. Nr 78, poz. 483.
Google Scholar

Kotarski H. (2013), Kapitał ludzki i kapitał społeczny a rozwój województwa podkarpackiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
Google Scholar

Kwiatkowski J., Modrzewski P., Płatek D. (2011), Co nam powiedziały wybory samorządowe w 2010 r., w 20 lat od wprowadzenia reformy samorządowej? Sukces? Porażka? Normalność? Raport z badań, Kraków.
Google Scholar

Matczak P., Bondyra K., Isański J., Mączka K., Nosal P., Śliwa P., Wojtkowiak M. (2017), Społeczny potencjał sołectwa, [w:] A. Gołębiowska, P. B. Zientarski (red.), Sołectwo. Studium prawnoustrojowe, Senat RP, Warszawa, s. 85–100.
Google Scholar

Matysiak I. (2014), Rola sołtysów we współczesnych społecznościach wiejskich, Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Matysiak I. (2015), Kobiety rządzą polską wsią? Władza lokalna a płeć, „Wieś i Rolnictwo”, nr 1.2 (166.2).
Google Scholar

O wsi bez uprzedzeń. Raport z badań (2016), Fundacja Przestrzeń Kobiet, Kraków.
Google Scholar

Omyła-Rudzka M. (2010), Kobiety w życiu publicznym, Komunikat z badań CBOS, BS/34/2013, Warszawa.
Google Scholar

Pawłowska A. (1999), Uczestnictwo polityczne, [w:] W. Sokół, M. Żmigrodzki (red.), Encyklopedia politologii, Wolters Kluwer, Kraków.
Google Scholar

Pięta-Szawara A. (2017), Efektywność instrumentów polityki równości płci w świetle przepisów Kodeksu wyborczego na przykładzie wyborów lokalnych w województwie podkarpackim w 2014 r., „Przegląd Prawa Konstytucyjnego”, nr 5 (39), s. 241–260.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2017.05.14

Sawicka J. (2009), Sytuacja kobiet wiejskich na rynku pracy i w rolnictwie, [w:] Kobiety dla Polski. Polska dla kobiet. 20 lat transformacji 1989–2009. Raport. Kongres Kobiet Polskich 2009, Warszawa.
Google Scholar

Sawicka J., Skwara A. (2015), Uczestnictwo kobiet wiejskich na rynku pracy i w procesach decyzyjnych, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego”, 15 (XXX), z. 2, s. 117–127.
Google Scholar

Skrzypiński D. (2013), W różnorodności siła? Społeczno-gospodarcza charakterystyka polskich województw, [w:] R. Alberski, M. Cichosz, K. Kobielska (red.), Gra o regiony. Wybory do sejmików województw w 2010 r., Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 35–53.
Google Scholar

Sobkowiak L. (2000), Partycypacja polityczna, [w:] A. Antoszewski, R. Herbut (red.), Leksykon politologii wraz z aneksem: reforma samorządowa w Polsce, partie, parlament, wybory (1989–2000), Wydawnictwo ATLA 2, Wrocław.
Google Scholar

Starzyk-Durbacz K. (2016), O partycypacji. Podsumowanie badań i analiz dotyczących partycypacji obywatelskiej w Polsce, Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”, Warszawa.
Google Scholar

Ustawa o zmianie ustawy – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, ustawy – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy – Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego, Dz.U. z 2011 r., Nr 34, poz. 172.
Google Scholar

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz.U. z 2018 r., poz. 994, j.t.
Google Scholar

Ustawa z dnia 16 lipca 1998 roku – ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, Dz.U. z 1998 r., Nr 95, poz. 602.
Google Scholar

Wądołowska K. (2010), Parytety prawną gwarancją większego udziału kobiet w polityce, Komunikat z badań CBOS, BS/130/2010, Warszawa.
Google Scholar

Wieś w Polsce 2017: diagnoza i prognoza. Raport z badania – pełna wersja (2017), Fundacja Wspomagania Wsi, Warszawa.
Google Scholar

Zawodowa rola kobiet w społeczeństwie obywatelskim. Wielowymiarowy model dyskryminacji kobiet. Raport z badania (2011), Wojewódzki Urząd Pracy, Szczecin.
Google Scholar

Żukowski A. (2016), Partycypacja wyborcza kobiet – wyzwania i dylematy, http://www.csw.umk.pl/zukowski-partycypacja-wyborcza-kobiet [dostęp 20.12.2016].
Google Scholar