Potrzeba stymulacji a ekspozycja na zdarzenia traumatyczne

Bohdan Dudek; Katarzyna Wojtecka

doi:10.18778/1427-969X.13.04

Autor

Bohdan Dudek Uniwersytet Łódzki, Instytut Psychologii
Katarzyna Wojtecka Uniwersytet Łódzki, Instytut Psychologii

DOI:

https://doi.org/10.18778/1427-969X.13.04

Słowa kluczowe:

posttraumatic stress, traumatic event, risk factor, resources

Abstrakt

Problem. Prevalence of traumatic stress in general population is not so often but in some vocations it is a serious risk factor for employees’ health. A traumatic event is a main reason for PTSD and other mental disorders. There are multiple risk factors for PTSD development but the exposure to traumatic event is a main cause, included in a definition of PTSD. A need of stimulation, strongly connected to reactivity, may be treated as an individual resource because it let diminishing a chance of PTSD development but it may be treated as the risk factor of this disorder also. Hypothesis. Number of exposures to traumatic events is correlated to power of stimulation need. Subjects. 109 soldiers. Methods. Sensation Seeking Scale (SSS) by M. Zuckerman and Stressful Life Events Questionnaire (experimental version by M. Lis-Turlejska). Results. Relationships between results obtained in the particular dimension of the stimulation need and the number of traumatic events experienced by subjects are as follow: a dimension of thrill and adventure seeking (TAS) – rho = 0.30 (p < 0.008); an experience seeking dimension (ES) – rho = 0.20 (p < 0.060); a disinhibition dimension (DIS) – rho = 0.30 (p < 0.008) a boredom susceptibility dimension (BS) – rho = 0.20 (p < 0.060); a general dimension of stimulation seeking (G) – rho = 0.10 (p < 0.210). Rank correlation between a total results of SSS (a sum of subscales results) and the number of traumatic events experienced by the subjects is 0,25 (p < 0,008).

Bibliografia

Breslau N., Davis G. C., Andreski P. (1995), Risk factors for PTSD-related traumatic events: A prospective analysis, „The Ameerican Journal of Psychiatry”, 152 (4), 529–535
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1176/ajp.152.4.529

Creamer M., Burgess P., Mc Farlane A. C. (2001), Post-traumatic stress disorder: findings from the Australian National Survey of Mental Health and Well-being, „Psychological Medicine”, 31, 1237–1247
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S0033291701004287

Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, (1994), American Psychiatric Association, Washington D.C
Google Scholar

Dudek B. (2003), Zaburzenie po stresie traumatycznym, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk
Google Scholar

Dudek B., Koniarek J. (2004), Osobowościowe uwarunkowania rozwoju zaburzenia po stresie traumatycznym, [w:] J. S t r e l a u (red.), Osobowość a ekstremalny stres, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 183–197
Google Scholar

Dudek B., Koniarek J., Szymczak M. (2006), PTSD and negative emotions as consequences of various types of traumatic events among fire-fighters, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Psychologica, 10, 31–41
Google Scholar

Eliasz A. (1981), Temperament a system regulacji stymulacji, PWN, Warszawa
Google Scholar

Hebb D. O. (1969), Podręcznik psychologii, PWN, Warszawa
Google Scholar

Hobfoll S. E. (2006), Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk
Google Scholar

Kaczmarczyk E. (2004), Rozpowszechnienie zdarzeń traumatycznych wśród więźniów osadzonych w zakładach karnych, „Nowiny Psychologiczne”, 3, 73–85
Google Scholar

Kessler R. C., Sonnega A., Bromet E., Hughes M., Nelson C. B. (1995), Posttraumatic stress disorder in the National Comorbidity Survey, „Archives of General Psychiatry”, 156, 1048–1060
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1001/archpsyc.1995.03950240066012

Koenen K., Harley R., Lyons M., Wolfe J., Simpson J., Goldberg J., Eisen S., Tsuang M. (2007), A twin registry study of familial and individual risk factors for trauma exposure and posttraumatic stress disorder, „The Journal of Nervous and Mental Disease”, 190 (4), 209–218
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1097/00005053-200204000-00001

Lazarus R. (1986), Paradygmat stresu i radzenia sobie, „Nowiny Psychologiczne”, 3–4, 2–39
Google Scholar

Lis-Turlejska M. (2005), Traumatyczne zdarzenia i ich skutki psychiczne, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa
Google Scholar

Mudyń K. (2003), Czy można mieć zasoby, nie mając do nich dostępu? Problem dostępności zasobów, [w:] Z. Juczyński, N. Ogińska-Bulik (red.), Zasoby osobiste i społeczne sprzyjające zdrowiu jednostki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 63–78
Google Scholar

Ogińska-Bulik N. (2006) Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Źródła – Konsekwencje – Zapobieganie, Difin, Warszawa
Google Scholar

Oleszkiwicz-Zsurzs Z. (1982), Demand for stimulation and vocational preferences, „Polish Psychological Bulletin”, 13 (3), 185–196
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/00332928209408767

Oleszkiewicz-Zsurzs Z. (1986), Zapotrzebowanie na stymulację a preferencja do wyboru zawodu, „Przegląd Psychologiczny”, XXIX (2), 509–525
Google Scholar

Poulton R. G., Andrews G. (2007), Personality as a cause of adverse life events, „Acta Psychiatrica Scadinavica”, 85 (1), 36–38
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1600-0447.1992.tb01439.x

Sęk H. (2003), Wsparcie społeczne jako kategorie zasobów i wieloznaczne funkcje wsparcia, [w:] Z. Juczyński, N. Ogińska-Bulik (red.), Zasoby osobiste i społeczne sprzyjające zdrowiu jednostki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 17–32
Google Scholar

Strelau J. (1996), Temperament a stres. Temperament jako czynnik moderujący stresory, stan i skutki stresu oraz radzenie sobie ze stresem, [w:] I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 88–132
Google Scholar

Strelau J. (2006), Temperament, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 2, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 683–719
Google Scholar