Władza ideologiczna w parafiach: Rzeszów vs Dublin

Autor

  • Zbigniew Rykiel Instytut Socjologii, Uniwersytet Rzeszowski, al. Rejtana 16c, 35-959 Rzeszów

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.64.02

Słowa kluczowe:

władza, ideologia, przemoc symboliczna, hegemonia kulturowa, parafia, Kościół katolicki

Abstrakt

W artykule omówiono pojęcia władzy (w tym tradycyjnej i ideologicznej), prze­mocy (w tym symbolicznej) i hegemonii kulturowej. W części empirycznej przedstawiono formy i mechanizmy kształtowania się i wykonywania władzy ideologicznej Kościoła katolickiego w śro­dowiskach polskich na przykładach dużych miast Polski i Irlandii. Przedstawiono mechanizm prze­mocy symbolicznej przy budowie nowego kościoła w Rzeszowie oraz niepowodzenia sprawowania niekontrolowanej władzy ekonomicznej w kościele polskim w Dublinie. Ideologię „przygniatającej większości” katolików w Polsce skonfrontowano z faktyczną ich liczebnością według różnych kry­teriów, w tym kanonicznego. Na tym tle pokazano mechanizm działania przemocy symbolicznej w parafiach w Polsce, który skonfrontowano z – wciąż aktualnymi – spostrzeżeniami Tadeusza Boya-Żeleńskiego sprzed dziewięćdziesięciu lat.

Bibliografia

Althuser L. (1972). Ideology and ideological state apparatus, [w:] Lenin and philosophy, and other essays. Monthly Review Press, New York.
Google Scholar

Auden W. H. (1947). The age of anxiety: A baroque eclogue. Random House, New York.
Google Scholar

Bieliński P. (2014). Religijność w Europie, „Niedziela”, 24.07.1014; niedziela.pl/artykul/10660/ Religijnosc-w-Europie.
Google Scholar

Bourdieu P. (1977). Sur le pouvoir symbolique, “Annales”, no. 32 (3), s. 405–411.
Google Scholar

Boy-Żeleński T. (1931). Nasi okupanci, „Wiadomości Literackie”, nr 50 (415).
Google Scholar

Boy-Żeleński T. (1932). Nasi okupanci. Bibljoteka Boya. Drukarnia Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej, Warszawa; https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/nasi-okupanci.pdf.
Google Scholar

Boy-Żeleński T. (1985). Reflektorem w mrok. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar

Budowa kościoła (b.d.); https://popieluszko.rzeszow.pl/budowa.
Google Scholar

Dmowski R. (1904). Myśli nowoczesnego Polaka, Towarzystwo Wydawnicze, Lwów.
Google Scholar

Dominicantes i communicantes w Polsce (b.d.); https://pl.wikipedia.org/wiki/Dominicantes_i_communicantes_w_Polsce.
Google Scholar

Draguła A. ks. (2017). Kościół w Polsce: przyszłość przeszłości; kongres.lublin.pl/wp-content/uploads/2017/01/ks.-Andrzej-Draguła.doc.
Google Scholar

Engels F. (1972). Rozwój socjalizmu od utopii do nauki, [w:] F. Engels, K. Marks, Dzieła, t. 19. Książka i Wiedza, Warszawa, s. 210–217.
Google Scholar

Fruman D. (b.d.). Urzędnicy Pana B.; http://www.tekstowo.pl/piosenka,dorota_fruman,urzednicy_pana_b_.html.
Google Scholar

Gramsci A. (1950). Listy z więzienia. Książka i Wiedza, Warszawa.
Google Scholar

Grzegorz XVI (1832). Encyklika o liberalizmie i religijnym indyferentyzmie Mirari vos; http://apokalipsa2007.republika.pl/Grzegorz%20XVI%20Mira%20vos.htm.
Google Scholar

Hartman J. (2017). Mój dziwny kraj i jego religia, Liberté”, nr 23; http://liberte.pl/moj-dziwny-kraj-i-jego-dziwna-religia/.
Google Scholar

Kelman H. (1958). Compliance, identification, and internalization: Three processes of attitude change, “Journal of Conflict Resolution”, no. 1, s. 51–60.
Google Scholar

Kodeks Prawa Kanonicznego (1983); http://www.katolicki.net/ftp/kodeks_prawa_kanonicznego.pdf.
Google Scholar

Korupcyjna afera wiceministrów. Wojskowa emerytura za sztabkę Burego, „Fakt24.pl”, 23.08.2014; http://www.fakt.pl/wydarzenia/polityka/ks-mokrzycki-umoczony-w-afere-korupcyjna-ma-dostac-wielka-emeryture/s1p941m.
Google Scholar

Kraus B. (2013). Erkennen und Entscheiden. Grundlagen und Konsequenzen eines erkenntnistheoretischen Konstruktivismus für die Soziale Arbeit. Beltz Juventa, Weinheim–Basel.
Google Scholar

Mariański J. (2011). Nadpełza sekularyzacja, „kosciol.wiara.pl”, 10.06.2011; http://kosciol.wiara.pl/doc/880542.Nadpelza-sekularyzacja/3.
Google Scholar

Miejscowy Plan Zagospodarowania (2015), 29.09.2015; https://popieluszko.rzeszow.pl/budowa_kosciola-plan_zagospodarowania.
Google Scholar

Mokras-Grabowska J. (2014). Przestrzeń turystyczno-artystyczna Łodzi na przykładzie galerii Urban Forms, „Turyzm”, nr 24 (2), s. 25–33.
Google Scholar

Mokrzycki R. ks. (2016). Parafia Rzymskokatolicka pw. Błogosławionego Ks. Jerzego Popiełuszki w Rzeszowie. List.
Google Scholar

Nowa fucha ks. Mokrzyckiego. Ksiądz od sztabki dostał parafię, „Fakt24.pl”, 17.10.2014; http://www.fakt.pl/wydarzenia/polityka/ksiadz-zamieszany-w-afere-korupcyjna-dostal-parafie/4c23btf.
Google Scholar

O.pl Polski Portal Kultury (b.d.); http://cytaty.o.pl/author/jozef-tischner/page/6/.
Google Scholar

Parafia Rzymskokatolicka pw. Błogosławionego Ks. Jerzego Popiełuszki w Rzeszowie (b.d.); https://popieluszko.rzeszow.pl/news.
Google Scholar

Pius XII (1950). Humani Generis; https://web.archive.org/web/20120419021937/ http://www.vatican.va/holy_father/pius_xii/encyclicals/documents/hf_p-xii_enc_12081950_humani-generis_en.html.
Google Scholar

Piwowarski W. (1983). Religijność ludowa. Ciągłość i zmiana. Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław.
Google Scholar

Podejrzany w aferze podkarpackiej został PROBOSZCZEM! (2015), “se.pl”, 14.07.2015; http://www.se.pl/wiadomosci/polityka/podejrzany-zosta-proboszczem_643054.html.
Google Scholar

Radni Rzeszowa sprzedali kościołowi działkę za 1 procent wartości (2014), „Rzeszów News”, 29.10.2014; http://rzeszow-news.pl/radni-rzeszowa-sprzedali-kosciolowi-dzialke-1-procent-wartosci/.
Google Scholar

Rydzyk beszta rządzących, że dostaje… za mało pieniędzy (2017), „koduj214.pl”, 27.11.2017; https://koduj24.pl/rydzyk-beszta-rzadzacych-ze-dostaje-za-malo-pieniedzy/.
Google Scholar

Rykiel Z. (2013). Kulisy systemu, „Przestrzeń Społeczna (Social Space)”, nr 6, s. 127–130.
Google Scholar

Rykiel Z. (2016). Klaunokracja 2.0 i bolesny koniec patriarchatu na semiperyferiach, „Przestrzeń Społeczna (Social Space)”, nr 12, s. 7–32.
Google Scholar

Rzymskokatolicka Parafia pw. bł. ks. Jerzego Popiełuszki (b.d.). ulotka.
Google Scholar

Serafiński K. (2017). Ile jest w Polsce katolików?, „Liberté”, 26.04.2017; http://serafinski.liberte.pl/ile-jest-w-polsce-katolikow/.
Google Scholar

Sprawa księdza skazanego na grzywnę za bicie w dzwony trafiła do Sądu Najwyższego (2017), „Gość Niedzielny”, nr 47; http://gosc.pl/doc/4333363.Sprawa-ksiedza-skazanego-na-grzywne-za-bicie-w-dzwony-trafila.
Google Scholar

Struktura wyznaniowa w Polsce (2013); https://ekumenia.pl/aktualnosc/struktura-wyznaniowa-w-polsce/ [dostęp 16.01.2018].
Google Scholar

Sztompka P. (2005). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Wydawnictwo Znak, Kraków.
Google Scholar

Thomas W., Znaniecki F. (1976). Chłop polski w Europie i Ameryce. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
Google Scholar

World report on violence and health (2002). World Health Organization, Geneva.
Google Scholar

Zybertowicz A. (2013). III RP. Kulisy systemu. Rozmawia Joanna Lichocka. Wydawnictwo Słowa i Myśli, Lublin.
Google Scholar

/4 Polaków spowiada się przynajmniej raz w roku (2013). „kosciol.wiara.pl”, 28.03.2013; http://kosciol.wiara.pl/doc/1503160.Polakow-spowiada-sie-przynajmniej-raz-w-roku.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

30-03-2018

Jak cytować

Rykiel, Z. (2018). Władza ideologiczna w parafiach: Rzeszów vs Dublin. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (64), 21–33. https://doi.org/10.18778/0208-600X.64.02