Inequalities in health status between men and women in the context of sex and gender
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-600X.39.03Keywords:
sex, gender, masculinity, femininity, health behaviours, health-threatening behaviours, anti-health behavioursAbstract
Recognising sex as one of the important determinants of inequalities between the health of men and women an attention should be paid to two types of dependencies. The first dependency will match the diversification resulting from biological reasons, the second from the socio-cultural ones. Apart from biological reasons arising from sex, inequalities in health between men and women also result from different patterns of behaviour within the social roles, different lifestyles and diversified attitudes towards health and illness, which in turn are conditioned by a wide variety of socio-cultural factors, among which the important role is played by sex stereotypes. Different ways of socialising boys and girls into marriage, family and professional roles, a different kind of social bonds characterising women and men, as well as different personality traits considered typically ‘feminine’ or ‘masculine’ have a direct impact on the positions of both sexes in social stratification. Education, access to employment, occupation or income further differentiate significantly attitudes toward health and illness. Gender is already shaped during the course of early socialisation and it is supported by social structure, hence the cultural patterns in relation to femininity and masculinity that become apparent in many spheres of social life, also apply to the practice of health behaviours, health-threatening or anti-health behaviours. Men and women have a different approach to health care, preventive care, health-threatening or anti-health behaviours. Sex stereotypes significantly influence the somatic and mental health of women and men.
References
Abraham S., Llewellyn-Jones D. (1995), Anoreksja, bulimia, otyłość, Warszawa: PWN.
Google Scholar
Beskid L., Milic-Czerniak R., Sufin Z. (1995), Polacy a nowa rzeczywistość ekonomiczna, Warszawa: IFiS PAN.
Google Scholar
Bordo S. (1993), Unbearable Weight. Feminism, Western Culture, and the Body, Berkley: University of California Press.
Google Scholar
Cierpiałkowska L., Ziarko M. (2010), Psychologia uzależnień – alkoholizm, Warszawa: PWN.
Google Scholar
Czapiński J. (2005), Cechy osobowości i styl życia, [w:] Czapiński J., Panek T. (red.), Diagnoza społeczna 2005. Warunki i jakość życia Polaków, Warszawa: vizja Press & IT.
Google Scholar
Deaux K., Lewis L. (1984), The Structure of Gender Stereotypes. Interrelationships among Components and Gender Label, „Journal of Personality and Social Psychology”, vol. 46.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1037//0022-3514.46.5.991
Doyal L. (1995), What Makes Women Sick. Gender and Political Economy of Health, London: Macmillan.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-24030-2
Ettorre E. (1992), Women and Substance Abuse, New York: Rutgers University Press.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-22252-0
Ettorre E. (1997), Womenand Alcohol. A Private Pleasure or Public Problem?, London: Women’s Press.
Google Scholar
Fairburn C. G., Beglin S. J. (1990), Studies of the Epidemiology of Bulimia Nervosa, „American Journal of Psychiatry”, vol. 147.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1176/ajp.147.4.401
Frąckowiak-Sochańska M. (2009), Preferencje ładów normatywnych w postawach kobiet wobecwartości w Polsce na przełomie XX i XXI wieku, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar
Giddens A. (2004), Socjologia, Warszawa: PWN.
Google Scholar
Goldbloom D. S., Garfinkel P. E. (1993), Anorexia Nervosa and Bulimia Nervosa – Diagnosticissues and Factors, [w:] Kennedy S. H. (ed.), Handbook of Eating Disorders, Toronto: University of Toronto.
Google Scholar
Helgeson v. S. (1995), Masculinity, Men’s Roles, and Coronary Heart Disease, [w:] Sabo D., Gordon D. F. (eds.), Men’s Health and Illness, Thousand Oaks: Sage.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4135/9781452243757.n4
Holzer J.Z. (2003), Demografia, Warszawa: PWE.
Google Scholar
Hu Y., Goldman N. (1990), Mortality Differentials by Marital Status: An International Comparison, „Demography”, vol. 27.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/2061451
Jarosz M. (1997), Samobójstwo, Warszawa: PWN.
Google Scholar
Królikowska S. (2001), Wizerunek kobiety w prasie kobiecej na przykładzie „Twojego Stylu”, [w:] Kotlarska-Michalska A. (red.), Wizerunki kobiet, Poznań: Wyd. Nauk. WSzNHi Dz.
Google Scholar
Leary M. R. (1999), Wywieranie wrażenia na innych. O sztuce autoprezentacji, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar
Mały rocznik statystyczny Polski (2011), Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
Google Scholar
Mandal E. (2000), Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych zpłcią, Katowice: Wyd. UŚ.
Google Scholar
Mandal E. (2003), Kobiecość i męskość. Popularne opinie a badania naukowe, Warszawa: Żak.
Google Scholar
Melosik Z. (1996), Tożsamość, ciało i władza, Poznań–Toruń: Edytor.
Google Scholar
Oakley A. (1972), Sex, Gender and Society, London: Temple Smith.
Google Scholar
Oakley A. (1981), Subject Women, Oksford: Martin Robertson.
Google Scholar
Ostrowska A. (1980), Problemy zdrowia i opieki lekarskiej w opiniach społeczeństwa polskiego, Warszawa: OBOP.
Google Scholar
Ostrowska A. (1999), Styl życia a zdrowie. Z zagadnień promocji zdrowia, Warszawa: IFiS PAN.
Google Scholar
Renzetti C., Curran D. (2005), Mężczyźni, kobiety i społeczeństwo, Warszawa: PWN.
Google Scholar
Rocznik demograficzny (2010), Warszawa: GUS.
Google Scholar
Rogucka E. (1997), Społeczne uwarunkowania przedwczesnej umieralności ludności dorosłej inadumieralność mężczyzn w Polsce, [w:] Kolbuszewski J. (red.), Problemy współczesnejtanatologii, Wrocław: WTN.
Google Scholar
Russo N., Green L. (2002), Kobiety a zdrowie psychiczne, [w:] Wojciszke B. (red.), Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenia na różnice, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar
Ryczek J. (2006), Piękno w kulturze ponowoczesnej, Kraków: Rabid.
Google Scholar
Slany K., Kluzowa K. (2004), Kształtowanie systemu wartości jako kierunek działań politykiludnościowej, [w:] Graniewska D. (red.), Sytuacja rodzin i polityka rodzinna w Polsce. Uwarunkowania demograficzne i społeczne, Warszawa: IPiSP.
Google Scholar
Slany K., Struzik J., Wojnicka K. (red.), (2011), Gender w społeczeństwie polskim, Kraków: Nomos.
Google Scholar
Sonenstein F. L. (1999), Teenage American Males: Growing Up with Risk, „Scientific American”, vol. 10.
Google Scholar
Stillion J. M. (1995), Premature Death among Males, [w:] Sabo D., Gordon D. F. (red.), Men’s Health and Illness, Thousand Oaks: Sage.
Google Scholar
Szacka B. (2011), Gender i płeć, [w:] Slany K., Struzik J., Wojnicka K. (red.), Gender w społeczeństwie polskim, Kraków: Nomos.
Google Scholar
Sztompka P. (2002), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Znak. Taranowicz I. (2010), Zdrowie i sposoby radzenia sobie z jego zagrożeniami. Analizasocjologiczna, Wrocław: Arboretum.
Google Scholar
Titkow A. (1983), Zachowania i postawy wobec zdrowia i choroby, Warszawa: PWN.
Google Scholar
Titkow A., Duch-Krzystoszek D., Budrowska B. (2004), Nieodpłatna praca kobiet. Mity, realia, perspektywy, Warszawa: IFiS PAN.
Google Scholar
Tobiasz-Adamczyk B. (1999), Uwarunkowania stanu zdrowia kobiet starszych wiekiem, „Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna”, t. 16.
Google Scholar
Tobiasz-Adamczyk B. (2000), Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby, Kraków: Wyd UJ.
Google Scholar
Trwanie życia w 2010 roku (2011), Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa: GUS, Zakład Wydawnictw Statystycznych.
Google Scholar
Waldron I. (1995), Contributionsof Changing Gender Differences in Behavior and Social Roles to Changing Gender Differences in Morality, [w:] Sabo D., Gordon D. F. (eds.), Men’s Health and Illness, Thousand Oaks: Sage.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4135/9781452243757.n2
Wilsnack S. C., Wilsnack R. W., Hiller-Sturmhofel S. (1997), Jak piją kobiety? Epidemiologie picia alkoholu oraz picia problemowego wśród kobiet, [w:] Ślósarska M. (red.), Kobiety i alkohol, Warszawa: PARPA.
Google Scholar
Wolska M. (1999), Zaburzenia odżywiania w perspektywie kulturowej i społecznej, [w:] Józefik B. (red.), Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się, Kraków: Wyd UJ.
Google Scholar
Zatoński W. (1996), DlaczegoPolacy, szczególnie mężczyźni żyją krócej?, [w:] Dlaczego polscy mężczyźni umierają tak wcześnie?, Warszawa: Kancelaria Prezydenta RP.
Google Scholar
CBOS (1991), Opinia publiczna o paleniu tytoniu i jego skutkach, Warszawa.
Google Scholar
CBOS (1996), Polacy i papierosy. Czy restrykcyjne prawo jest skuteczne?, Warszawa.
Google Scholar
CBOS (2000), Nawyki żywieniowe i upodobania kulinarne Polaków, Warszawa.
Google Scholar
CBOS (2001), Troska o sprawność fizyczną – sport, rekreacja i rehabilitacja, Warszawa.
Google Scholar
CBOS (2003a), Stosunek do własnego ciała – ideał pięknej kobiety i przystojnego mężczyzny, Warszawa.
Google Scholar
CBOS (2003), O aktywności fizycznej Polaków, Warszawa.
Google Scholar
CBOS (2004), Wartości życiowe, Warszawa.
Google Scholar
CBOS (2005), Upodobania kulinarne, nawyki żywieniowe i zachowania konsumenckie Polaków, Warszawa.
Google Scholar
CBOS (2006), Kobiety i mężczyźni o podziale obowiązków domowych, Warszawa.
Google Scholar
CBOS (2007), Postawy wobec wybranych substancji psychoaktywnych, Warszawa.
Google Scholar
CBOS (2008), Postawy wobec palenia papierosów, Warszawa.
Google Scholar
CBOS (2010a), Postawy wobec alkoholu, Warszawa.
Google Scholar
CBOS (2010), Zachowania i nawyki żywieniowe Polaków, Warszawa.
Google Scholar
CBOS (2011), Postawy wobec palenia papierosów, Warszawa.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

