Inequalities in health status between men and women in the context of sex and gender

Authors

  • Sabina Królikowska Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Socjologii image/svg+xml

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.39.03

Keywords:

sex, gender, masculinity, femininity, health behaviours, health-threatening behaviours, anti-health behaviours

Abstract

Recognising sex as one of the important determinants of inequalities between the health of men and women an attention should be paid to two types of dependencies. The first dependency will match the diversification resulting from biological reasons, the second from the socio-cultural ones. Apart from biological reasons arising from sex, inequalities in health between men and women also result from different patterns of behaviour within the social roles, different lifestyles and diversified attitudes towards health and illness, which in turn are conditioned by a wide variety of socio-cultural factors, among which the important role is played by sex stereotypes. Different ways of socialising boys and girls into marriage, family and professional roles, a different kind of social bonds characterising women and men, as well as different personality traits considered typically ‘feminine’ or ‘masculine’ have a direct impact on the positions of both sexes in social stratification. Education, access to employment, occupation or income further differentiate significantly attitudes toward health and illness. Gender is already shaped during the course of early socialisation and it is supported by social structure, hence the cultural patterns in relation to femininity and masculinity that become apparent in many spheres of social life, also apply to the practice of health behaviours, health-threatening or anti-health behaviours. Men and women have a different approach to health care, preventive care, health-threatening or anti-health behaviours. Sex stereotypes significantly influence the somatic and mental health of women and men.

References

Abraham S., Llewellyn-Jones D. (1995), Anoreksja, bulimia, otyłość, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Beskid L., Milic-Czerniak R., Sufin Z. (1995), Polacy a nowa rzeczywistość ekonomiczna, Warszawa: IFiS PAN.
Google Scholar

Bordo S. (1993), Unbearable Weight. Feminism, Western Culture, and the Body, Berkley: University of California Press.
Google Scholar

Cierpiałkowska L., Ziarko M. (2010), Psychologia uzależnień – alkoholizm, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Czapiński J. (2005), Cechy osobowości i styl życia, [w:] Czapiński J., Panek T. (red.), Diagnoza społeczna 2005. Warunki i jakość życia Polaków, Warszawa: vizja Press & IT.
Google Scholar

Deaux K., Lewis L. (1984), The Structure of Gender Stereotypes. Interrelationships among Components and Gender Label, „Journal of Personality and Social Psychology”, vol. 46.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037//0022-3514.46.5.991

Doyal L. (1995), What Makes Women Sick. Gender and Political Economy of Health, London: Macmillan.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-24030-2

Ettorre E. (1992), Women and Substance Abuse, New York: Rutgers University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-22252-0

Ettorre E. (1997), Womenand Alcohol. A Private Pleasure or Public Problem?, London: Women’s Press.
Google Scholar

Fairburn C. G., Beglin S. J. (1990), Studies of the Epidemiology of Bulimia Nervosa, „American Journal of Psychiatry”, vol. 147.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1176/ajp.147.4.401

Frąckowiak-Sochańska M. (2009), Preferencje ładów normatywnych w postawach kobiet wobecwartości w Polsce na przełomie XX i XXI wieku, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar

Giddens A. (2004), Socjologia, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Goldbloom D. S., Garfinkel P. E. (1993), Anorexia Nervosa and Bulimia Nervosa – Diagnosticissues and Factors, [w:] Kennedy S. H. (ed.), Handbook of Eating Disorders, Toronto: University of Toronto.
Google Scholar

Helgeson v. S. (1995), Masculinity, Men’s Roles, and Coronary Heart Disease, [w:] Sabo D., Gordon D. F. (eds.), Men’s Health and Illness, Thousand Oaks: Sage.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781452243757.n4

Holzer J.Z. (2003), Demografia, Warszawa: PWE.
Google Scholar

Hu Y., Goldman N. (1990), Mortality Differentials by Marital Status: An International Comparison, „Demography”, vol. 27.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2061451

Jarosz M. (1997), Samobójstwo, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Królikowska S. (2001), Wizerunek kobiety w prasie kobiecej na przykładzie „Twojego Stylu”, [w:] Kotlarska-Michalska A. (red.), Wizerunki kobiet, Poznań: Wyd. Nauk. WSzNHi Dz.
Google Scholar

Leary M. R. (1999), Wywieranie wrażenia na innych. O sztuce autoprezentacji, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Mały rocznik statystyczny Polski (2011), Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
Google Scholar

Mandal E. (2000), Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych zpłcią, Katowice: Wyd. UŚ.
Google Scholar

Mandal E. (2003), Kobiecość i męskość. Popularne opinie a badania naukowe, Warszawa: Żak.
Google Scholar

Melosik Z. (1996), Tożsamość, ciało i władza, Poznań–Toruń: Edytor.
Google Scholar

Oakley A. (1972), Sex, Gender and Society, London: Temple Smith.
Google Scholar

Oakley A. (1981), Subject Women, Oksford: Martin Robertson.
Google Scholar

Ostrowska A. (1980), Problemy zdrowia i opieki lekarskiej w opiniach społeczeństwa polskiego, Warszawa: OBOP.
Google Scholar

Ostrowska A. (1999), Styl życia a zdrowie. Z zagadnień promocji zdrowia, Warszawa: IFiS PAN.
Google Scholar

Renzetti C., Curran D. (2005), Mężczyźni, kobiety i społeczeństwo, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Rocznik demograficzny (2010), Warszawa: GUS.
Google Scholar

Rogucka E. (1997), Społeczne uwarunkowania przedwczesnej umieralności ludności dorosłej inadumieralność mężczyzn w Polsce, [w:] Kolbuszewski J. (red.), Problemy współczesnejtanatologii, Wrocław: WTN.
Google Scholar

Russo N., Green L. (2002), Kobiety a zdrowie psychiczne, [w:] Wojciszke B. (red.), Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenia na różnice, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Ryczek J. (2006), Piękno w kulturze ponowoczesnej, Kraków: Rabid.
Google Scholar

Slany K., Kluzowa K. (2004), Kształtowanie systemu wartości jako kierunek działań politykiludnościowej, [w:] Graniewska D. (red.), Sytuacja rodzin i polityka rodzinna w Polsce. Uwarunkowania demograficzne i społeczne, Warszawa: IPiSP.
Google Scholar

Slany K., Struzik J., Wojnicka K. (red.), (2011), Gender w społeczeństwie polskim, Kraków: Nomos.
Google Scholar

Sonenstein F. L. (1999), Teenage American Males: Growing Up with Risk, „Scientific American”, vol. 10.
Google Scholar

Stillion J. M. (1995), Premature Death among Males, [w:] Sabo D., Gordon D. F. (red.), Men’s Health and Illness, Thousand Oaks: Sage.
Google Scholar

Szacka B. (2011), Gender i płeć, [w:] Slany K., Struzik J., Wojnicka K. (red.), Gender w społeczeństwie polskim, Kraków: Nomos.
Google Scholar

Sztompka P. (2002), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Znak. Taranowicz I. (2010), Zdrowie i sposoby radzenia sobie z jego zagrożeniami. Analizasocjologiczna, Wrocław: Arboretum.
Google Scholar

Titkow A. (1983), Zachowania i postawy wobec zdrowia i choroby, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Titkow A., Duch-Krzystoszek D., Budrowska B. (2004), Nieodpłatna praca kobiet. Mity, realia, perspektywy, Warszawa: IFiS PAN.
Google Scholar

Tobiasz-Adamczyk B. (1999), Uwarunkowania stanu zdrowia kobiet starszych wiekiem, „Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna”, t. 16.
Google Scholar

Tobiasz-Adamczyk B. (2000), Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby, Kraków: Wyd UJ.
Google Scholar

Trwanie życia w 2010 roku (2011), Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa: GUS, Zakład Wydawnictw Statystycznych.
Google Scholar

Waldron I. (1995), Contributionsof Changing Gender Differences in Behavior and Social Roles to Changing Gender Differences in Morality, [w:] Sabo D., Gordon D. F. (eds.), Men’s Health and Illness, Thousand Oaks: Sage.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781452243757.n2

Wilsnack S. C., Wilsnack R. W., Hiller-Sturmhofel S. (1997), Jak piją kobiety? Epidemiologie picia alkoholu oraz picia problemowego wśród kobiet, [w:] Ślósarska M. (red.), Kobiety i alkohol, Warszawa: PARPA.
Google Scholar

Wolska M. (1999), Zaburzenia odżywiania w perspektywie kulturowej i społecznej, [w:] Józefik B. (red.), Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się, Kraków: Wyd UJ.
Google Scholar

Zatoński W. (1996), DlaczegoPolacy, szczególnie mężczyźni żyją krócej?, [w:] Dlaczego polscy mężczyźni umierają tak wcześnie?, Warszawa: Kancelaria Prezydenta RP.
Google Scholar

CBOS (1991), Opinia publiczna o paleniu tytoniu i jego skutkach, Warszawa.
Google Scholar

CBOS (1996), Polacy i papierosy. Czy restrykcyjne prawo jest skuteczne?, Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2000), Nawyki żywieniowe i upodobania kulinarne Polaków, Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2001), Troska o sprawność fizyczną – sport, rekreacja i rehabilitacja, Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2003a), Stosunek do własnego ciała – ideał pięknej kobiety i przystojnego mężczyzny, Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2003), O aktywności fizycznej Polaków, Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2004), Wartości życiowe, Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2005), Upodobania kulinarne, nawyki żywieniowe i zachowania konsumenckie Polaków, Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2006), Kobiety i mężczyźni o podziale obowiązków domowych, Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2007), Postawy wobec wybranych substancji psychoaktywnych, Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2008), Postawy wobec palenia papierosów, Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2010a), Postawy wobec alkoholu, Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2010), Zachowania i nawyki żywieniowe Polaków, Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2011), Postawy wobec palenia papierosów, Warszawa.
Google Scholar

Published

2011-12-30

How to Cite

Królikowska, S. (2011). Inequalities in health status between men and women in the context of sex and gender . Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (39), 33–52. https://doi.org/10.18778/0208-600X.39.03