A quarter of a century after Susan Bordo. Ways of presenting masculinity and male bodily practices in selected Polish lifestyle magazines for men between 1990 and 2020
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-600X.94.02Keywords:
male body, male bodily practices, men’s lifestyle magazines, expanding the range of bodily practicesAbstract
The article discusses the representation of masculinity and male bodily practices in Polish lifestyle magazines for men in the thirty-year post-transition period (1990–2020). The analysis is based on empirical material from the project „Cultural practices related to the body in everyday life of four generations of Polish men. A sociological analysis” (NCN). It is aimed, among other things, at verifying the observation made by Susan Bordo, according to whom the male image is invariably accompanied by a context of power, money, the requirement to be physically strong, and a broadly understood ability to subdue and use violence. The process of qualitative content analysis encompassed 31 men’s magazine titles. It focused on three analytical categories: the types of masculinities promoted in the magazines, the representations of the male body, and the narratives surrounding the body, particularly about grooming, health, aesthetics, and identity practices. The analyses showed that post-1989 men’s lifestyle magazines played an important role in shaping patterns of masculinity, offering models of identity based on body aesthetics and success but rooted in traditional, hegemonic norms. In them, modern bodily practices were redefined as ‘masculine’ through rhetorics of strength, pain, and domination, allowing them to be integrated without violating the conservative gender order. Despite their apparent openness to new forms of masculinity, the magazines reproduce oppressive patterns by subordinating the male body to a consumerist logic, allowing us to conclude that Bordo’s observations remain valid.
References
Arcimowicz K. (2003), Obraz mężczyzny w polskich mediach. Prawda, fałsz, stereotyp, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Google Scholar
Barabasz A. (2007), Mężczyzna metroseksualny i mężczyzna überseksualny – czyli jaki?! Internetowe wzorce męskości – próba analizy socjologicznej, [w:] K. Piątek (red.), Męskość (nie)męska. Współczesny mężczyzna w zmieniającej się rzeczywistości społecznej, Wydawnictwo ATH, Bielsko-Biała, s. 139–154.
Google Scholar
Barber K. (2008), The Well-Coiffed Man. Class, Race, and Heterosexual Masculinity in the Hair Salon, „Gender & Society”, Vol. 22, Iss. 4, s. 455–476, https://doi.org/10.1177/0891243208321168
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/0891243208321168
Bayard L. (1999), Dude Looks Like a Lady, The Washington Post, https://www.washingtonpost.com/archive/entertainment/books/1999/08/29/dude-looks-like-a-lady/ea74e0b7-b46d-45fc-aed0-8de0193c8a91/ (dostęp: 29.07.2025).
Google Scholar
Benwell B. (2004), Ironic Discourse. Evasive Masculinity in Men’s Lifestyle Magazines, „Men and Masculinities”, Vol. 7, Iss. 1, s. 3–21, https://doi.org/10.1177/1097184X03257438
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/1097184X03257438
Bochyńska N. (2019), Schyłek magazynów dla mężczyzn. „Nie byłoby ‘Playboya’ w Polsce gdyby nie kobiety”, Wirtualne Media, https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/schylek-magazynow-dla-mezczyzn-nie-byloby-playboya-w-polsce-gdyby-nie-kobiety (dostęp: 15.05.2025).
Google Scholar
Bordo S. (1999), The Male Body. A New Look at Men in Public and in Private, Farrar Straus and Giroux, New York.
Google Scholar
Brzoza K. (2017), Mężczyzna w wirtualnym świecie. Polskie portale internetowe dla mężczyzn, „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”, t. 18, s. 249–274.
Google Scholar
Connell R., Messerschmidt J.W. (2016), Hegemonic Masculinity. Rethinking the Concept, „Gender & Society”, Vol. 19, No. 6, s. 829–859, https://doi.org/10.1177/0891243205278639
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/0891243205278639
Dąbrowska-Cendrowska O. (2018), Prasa kobieca w Polsce w latach 1989–2017 – próba diagnozy rynku, „Rocznik Historii Prasy Polskiej”, t. 21, z. 4, s. 27–44.
Google Scholar
Denis G., Le Fol S., Simon F. (2005), Wraca moda na prawdziwych mężczyzn, Onet.pl, https://kobieta.onet.pl/zdrowie/zycie-i-zdrowie/wraca-moda-na-prawdziwych-mezczyzn/e4ryy (dostęp: 16.05.2025).
Google Scholar
Frank E. (2014), Groomers and Consumers. The Meaning of Male Body Depilation to a Modern Masculinity Body Project, „Men and Masculinities”, Vol. 17, Iss. 3, s. 278–298, https://doi.org/10.1177/1097184X14539509
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/1097184X14539509
Gan L. (2023), The Sexualization of Men in Mass Media. A Case Study of the Series Films Tiny Times, „Art and Performance Letters”, Vol. 4, Iss. 9, s. 42–46, https://www.clausiuspress.com/article/9113.html (dostęp: 29.07.2025), http://dx.doi.org/10.23977/artpl.2023.040908
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.23977/artpl.2023.040908
Godlewska M. (2004), Metroseksualni, Polityka, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/klasykipolityki/1778658,1,metroseksualni.read (dostęp: 16.05.2025).
Google Scholar
Green J. (1999), Incredible Hulks, [recenzja: S. Bordo, The Male Body. A New Look at Men in Public and in Private], The New York Times, https://www.nytimes.com/1999/09/12/books/incredible-hulks.html (dostęp: 15.05.2025).
Google Scholar
Griffin S. (1999), Unzipped, [recenzja: S. Bordo, The Male Body. A New Look at Men in Public and in Private], Los Angeles Times Books, https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1999-sep-26-bk-14164-story.html (dostęp: 21.10.2025).
Google Scholar
Grzybczak J. (2013), Czasopisma i ich wydawcy, [w:] K. Pokorna-Ignatowicz (red.), Polski system medialny 1989–2011, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków, s. 123–146.
Google Scholar
Jędrzejski Ł. (2021), Badania nad prasą dla kobiet z okresu Polski Ludowej. Stan obecny i perspektywy, [w:] M. Dajnowicz, A. Miodowski (red.), Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Badania historii kobiet polskich na tle porównawczym. Kierunki, problematyka, perspektywy”, Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, Białystok, s. 139–151, https://doi.org/10.15290/bhkpntp.2021.09
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15290/bhkpntp.2021.09
Jędrzejski Ł. (2022), Obrazy kobiet na łamach prasy dla kobiet w latach 1944–1975, „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych”, nr 2, s. 165–183, https://doi.org/10.15290/cnisk.2022.02.13.07
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15290/cnisk.2022.02.13.07
Kluczyńska U. (2008), Czasopisma dla mężczyzn jako obszar konstruowania rzeczywistości społecznej, tożsamości i męskości, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 2, s. 75–86.
Google Scholar
Kluczyńska U. (2010), Czasopisma life-stylowe dla mężczyzn. Charakterystyka gatunku, [w:] I. Michalska, G. Michalski (red.), Czasopiśmiennictwo drugiej połowy XX wieku jako źródło do historii edukacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 271–285, https://doi.org/10.18778/7525-461-7.23
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7525-461-7.23
Kluczyńska U. (2024a), Teoria męskości hegemonicznej, [w:] U. Kluczyńska, A.M. Kłonkowska, Socjologia męskości. Teorie w badaniach, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 33–48, https://doi.org/10.18778/8331-393-1.02
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8331-393-1.03
Kluczyńska U. (2024b), Teoria męskości hybrydowych, [w:] U. Kluczyńska, A.M. Kłonkowska, Socjologia męskości. Teorie w badaniach, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 61–76, https://doi.org/10.18778/8331-393-1.05
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8331-393-1.05
Kochanowski J. (2013), Socjologia seksualności. Marginesy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Korobov N. (2005), Ironizing Masculinity. How Adolescent Boys Negotiate Hetero-Normative Dilemmas in Conversational Interaction, „The Journal of Men’s Studies”, Vol. 13, Iss. 2, s. 225–246, https://doi.org/10.3149/jms.1302.225
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3149/jms.1302.225
Korzystanie z internetu w 2024 roku (2024), CBOS, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2024/K_070_24.PDF (dostęp: 15.05.2025).
Google Scholar
Lewington L., Sebar B., Lee J. (2018), „Becoming the Man You Always Wanted to Be”. Exploring the Representation of Health and Masculinity in Men’s Health Magazine, „Health Promotion Journal of Australia”, Vol. 29, Iss. 3, s. 243–250, https://doi.org/10.1002/hpja.204
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1002/hpja.204
Materek D., Szymkiewicz K. (2021), Prasa jest kobietą, Nasz Kolporter, https://nasz.kolporter.com.pl/2021/03/15/prasa-jest-kobieta (dostęp: 17.05.2025).
Google Scholar
McCracken E. (1993), Decoding Women’s Magazines. From „Mademoiselle” to „Ms.”, Palgrave Macmillan, London.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-22381-7
Melosik Z. (2006), Kryzys męskości w kulturze współczesnej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Google Scholar
Melosik Z. (2010), Tożsamość, ciało i władza w kulturze instant, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Google Scholar
Mielczarek T. (2008), Współczesne polskie czasopisma wysokonakładowe, „Rocznik Prasoznawczy”, R. 2, s. 57–79.
Google Scholar
Minkiewicz K. (2006), Metroseksualność jako współczesny model męskości, „Roczniki Socjologii Rodziny”, t. 17, s. 203–220.
Google Scholar
O nas (2015), Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/onas (dostęp: 22.10.2025).
Google Scholar
Obarska M. (2024), Najwierniejsza „Przyjaciółka”, czyli wspólnota na papierze, Culture.pl, https://culture.pl/pl/artykul/najwierniejsza-przyjaciolka-czyli-wspolnota-na-papierze (dostęp: 15.05.2025).
Google Scholar
Petersen J.R. (2002), Stulecie seksu. Historia rewolucji seksualnej 1900–1999 według „Playboya”, przeł. A. Jankowski, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
Google Scholar
Prasa drukowana i cyfrowa 2023/2024 (2024), Polskie Badania Czytelnictwa, https://www.pbc.pl/wp-content/uploads/2024/01/Prasa_PBC_2023_2024.pdf (dostęp: 17.05.2025).
Google Scholar
Saniewska P. (2019), Metroseksualizm – historia pojęcia w perspektywie JOS, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 19, s. 355–389, https://doi.org/10.15290/baj.2019.19.21
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15290/baj.2019.19.21
Simpson M. (1994), Here Come the Mirror Men. Why the Future Is Metrosexual, https://marksimpson.com/here-come-the-mirror-men/?utmsource=chatgpt.com (dostęp: 29.07.2023).
Google Scholar
Sokół Z. (2012), Wizerunki kobiet na łamach tygodnika „Kobieta i Życie” w latach 1946–2002, „Rocznik Prasoznawczy”, t. 6, s. 11–36.
Google Scholar
Stadnicka O.S. (2017), Dandys – czyli mężczyzna metroseksualny w XIX wieku, [w:] J. Kita, M. Korybut-Marciniak (red.), Życie prywatne Polaków w XIX wieku, t. 6: Moda i styl życia, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 299–309, https://doi.org/10.18778/8088-801-2.22
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8088-801-2.22
Stasińska A. (2023), Popularność jogi w Polsce – komunikat z badań, Stowarzyszenie Jogi Iyengara w Polsce, https://joga.org.pl/artykuly,popularnosc-jogi-w-polsce-komunikat-z-badan,5,59.html (dostęp: 16.05.2025).
Google Scholar
Stusińska E. (2021), Miła robótka. Polskie świerszczyki, harlekiny i porno z satelity, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar
Śmieja W. (2024), Po męstwie, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
Google Scholar
Vandello J.A., Bosson J.K. (2013), Hard Won and Easily Lost. A Review and Synthesis of Theory and Research on Precarious Manhood, „Psychology of Men & Masculinity”, Vol. 14, No. 2, s. 101–113, https://doi.org/10.1037/a0029826
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1037/a0029826
Wojnicka K., Rudnicki S., Stypińska J. (2011), Mężczyźni, męskość, ciała – zarys problematyki, [w:] K. Wojnicka, E. Ciaputa (red.), Karuzela z mężczyznami. Problematyka męskości w polskich badaniach społecznych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, s. 25–40.
Google Scholar
Wszechstronny pan (2014), Bufet PRL. Nieoczywisty świat minionej epoki, https://bufetprl.com/2014/08/14/wszechstronny-pan (dostęp: 15.05.2025).
Google Scholar
Zierkiewicz E. (2008), Czasopisma life-stylowe dla mężczyzn – (pozorna) opozycja dla prasy kobiecej, „Studia Socjologiczne”, nr 1(188), s. 45–75.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Funding data
-
Narodowe Centrum Nauki
Grant numbers UMO-2018/31/D/HS6/02215

