Autoprezentacja i tablica ogłoszeń. Analiza treści opraw meczowych na przykładzie aktywności ultrasów Lecha Poznań w latach 2017–2021

Marta Wieteska

doi:10.18778/0208-600X.84.04

Autor

Marta Wieteska Wydział Socjologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Szamarzewskiego 89, 60-568 Poznań https://orcid.org/0000-0001-9843-7718

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.84.04

Słowa kluczowe:

kibice, oprawy, ultras, stadion, piłka nożna, Lech Poznań

Abstrakt

Stadiony piłkarskie stanowią przestrzeń artykułowania przekazów przez najbardziej zaangażowanych kibiców – ultrasów. Platformą ich komunikatów są przede wszystkim transparenty, banery oraz flagi. Treści tych opraw dotyczą zarówno zagadnień tożsamościowych (klubowych, narodowych, odnoszących się do wspólnych wartości), jak i stanowią komentarz do bieżącej sytuacji społecznej. Celem niniejszego artykułu jest zatem analiza i systematyzacja całokształtu przekazów formułowanych przez ultrasów Lecha Poznań za pomocą analizy treści opraw, uwiecznionych na fotorelacjach ze 177 spotkań meczowych Kolejorza. Tekst skupia się na treściach wszystkich banerów, transparentów, flag oraz sektorówek przedstawianych w „Kotle” (sektorze ultrasów Lecha Poznań) podczas rozgrywek piłkarskiej Ekstraklasy w latach 2017–2021. Materiał badawczy służy do wskazania głównych obszarów tematycznych aktywności komunikacyjnej kibiców oraz kategoryzacji tworzonych przez nich treści. Artykuł wskazuje, iż stadion pełni rolę medium komunikacyjnego oraz miejsca autoprezentacji kibiców, podkreślając wewnętrzną spójność świata najbardziej zagorzałych fanów piłki nożnej.

Bibliografia

Antonowicz D., Kossakowski R., Szlendak T. (2011), Ostatni bastion antykonsumeryzmu? Kibice industrialni w dobie komercjalizacji sportu, „Studia Socjologiczne”, nr 3(202), s. 113–139.
Google Scholar

Antonowicz D., Wrzesiński Ł. (2009), Kibice jako wspólnota niewidzialnej religii, „Studia Socjologiczne”, nr 1(192), s. 115–150.
Google Scholar

Bialystok.wyborcza.pl (2019), Kibole gratulują sobie po białostockim Marszu Równości i skrzykują się na płocki, https://bialystok.wyborcza.pl/bialystok/7,35241,25016075,kibole-gratuluja-sobie-za-zaklocenie-bialostockiego-marszu-rownosci.html?disableRedirects=true (dostęp: 2.11.2022).
Google Scholar

Bogacka E., Siniecka A. (2017), Graffiti jako przejaw aktywności kibiców w przestrzeni miejskiej. Przykład Poznania, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, nr 37, s. 77–86.
Google Scholar

Brown A. (2002), FANATICS! Power, identity and fandom in football, Routledge, London.
Google Scholar

Chłapowski J., Kantanista A. (2022), Wpływ kryzysu wywołanego przez COVID-19 na „ekosystem” piłkarski w Europie, „Studia Periegetica”, nr 1(37), s. 43–62.
Google Scholar

Chwedoruk R. (2015), Protesty kibiców piłkarskich w Polsce w XXI wieku. Analiza ruchu społecznego, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 11(2), s. 84–114.
Google Scholar

Collins R. (2011), Łańcuchy rytuałów interakcyjnych, przeł. K. Suwada, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków.
Google Scholar

Dobrasz D. (2021), Lech Poznań mentalnie jest na dnie. Maciej Skorża widzi problemy: „To nie mieści mi się w głowie. Nie chce pewnych rzeczy mówić głośno”, https://gloswielkopolski.pl//lech-poznan-mentalnie-jest-na-dnie-maciej-skorza-widzi-problemy-to-nie-miesci-mi-sie-w-glowie-nie-chce-pewnych-rzeczy-mowic/ar/c2-15591617 (dostęp: 30.10.2022).
Google Scholar

Gileta-Klępka K. (2015), Boże chroń fanatyków. Wartości deklarowane przez kibiców w oprawach meczowych, [w:] I. Matusiak-Kempa, A. Naruszkiewicz-Duchlińska (red.), Idee i wartości w języku i kulturze, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn, s. 139–151.
Google Scholar

Grodecki M. (2020), Contingent nationalism: The genesis of ultras’ nationalist discourse, „International Review for the Sociology of Sport”, nr 56(6), s. 759–778.
Google Scholar

Grodecki M. (2021), Occasional Nationalists: The National Ideology of Ultras, „Nationalities Papers”, nr 49(3), s. 562–575.
Google Scholar

Izzo G., Munteanu C., Langford B., Ceobanu C., Dumitru I., Nichifor F. (2011), Sport fans’ motivations. An investigation of Romanian soccer spectators, „Journal of International Business and Cultural Studies”, nr 1, s. 1–13.
Google Scholar

Kaczmarek M. (2015), Kibice Lecha Poznań upamiętnili rocznicę Powstania Wielkopolskiego (zdjęcia, film), https://lechpoznan.com/kibice-lecha-poznan-upamietnili-rocznice-powstania-wielkopolskiego/ (dostęp: 30.10.2022).
Google Scholar

Kossakowski R. (2014), Solidarność mechaniczna zrekapitulowana – o przydatności teorii Emila Durkheima w opisie kibiców piłkarskich, „Studia i Monografie AWF we Wrocławiu”, nr 114, s. 101–114.
Google Scholar

Kossakowski R. (2021), Hooligans, Ultras, Activists. Polish Football Fandom in Sociological Perspective, Palgrave Macmillan, Cham.
Google Scholar

Kossakowski R., Nosal P., Woźniak W. (2020), Politics, Ideology and Football Fandom. The Transformation of Modern Poland, Routledge, London.
Google Scholar

Kucia M., Wilczyńska B. (2014), Antysemityzm stadionowy. Analiza i interpretacja zjawiska, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4, s. 171–200.
Google Scholar

Kulczyński M. (2021), Rok bez kibiców na trybunach, https://www.lechpoznan.pl/aktualnosci,2,rok-bez-kibicow-na-trybunach,37299.html (dostęp: 7.02.2023).
Google Scholar

Mazurkiewicz M. (2021), The mass mobilization of Polish football fans in the face of Covid-19, [w:] P.M. Pedersen, B.J. Ruihley, B. Li (red.), Sport and the Pandemic. Perspectives on Covid-19’s Impact on the Sport Industry, Routledge, New York.
Google Scholar

Moskal A. (2014), Piłkarskie plemię Czerwonych Diabłów, [w:] R. Kossakowski, L. Michałowski (red.), Sport. Sportowcy. Kibice. Perspektywa socjologiczna, Wydawnictwo Orbis Exterior, Pszczółki, s. 177–207.
Google Scholar

Niezlomni.com (2017), Mocne uderzenie kibiców Lecha Poznań w prezydenta miasta. Pokazali, co naprawdę o nim myślą [FOTO], https://niezlomni.com/mocne-uderzenie-kibicow-lecha-poznan-prezydenta-miasta-pokazali-naprawde-o-nim-mysla-foto/ (dostęp: 10.11.2022).
Google Scholar

Nosal P., Kossakowski R. (2017), Doświadczenie czarnego łabędzia, mity logistyczne i okręt Tezeusza. Trzy mechanizmy wytwarzania i wzmacniania zbiorowej tożsamości kibiców, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 61(2), s. 3–28.
Google Scholar

Nosal P., Kossakowski R., Woźniak W. (2021), Guerrilla patriotism and mnemonic wars: cursed soldiers as role models for football fans in Poland, „Sport in Society. Cultures, Commerce, Media, Politics”, nr 24(11), s. 2050–2065.
Google Scholar

Sahaj T. (2012), Aktywność stadionowa kibicowskich grup „ultras” jako przejaw specyficznej komunikacji społecznej, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 27–49.
Google Scholar

Silver B.J. (2009), Globalny proletariat. Ruchy pracownicze i globalizacja po 1870, przeł. M. Starnawski, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa.
Google Scholar

Soliński M. (2006), Piknicy, ultrasi i chuligani – wewnętrzne zróżnicowanie grupy subkulturowej kibiców piłkarskich w Polsce, „Studia Humanistyczne AGH”, nr 4, s. 89–105.
Google Scholar

Stadionowioprawcy.net (2019), Ogólnopolski zjazd kibiców w Białymstoku, https://stadionowioprawcy.net/news/ogolnopolski-zjazd-kibicow-w-bialymstoku/ (dostęp: 2.11.2022).
Google Scholar

Stadionowioprawcy.net (2021), Stanowisko kibiców Lecha Poznań, https://stadionowioprawcy.net/news/stanowisko-kibicow-lecha-poznan/ (dostęp: 6.02.2023).
Google Scholar

Szczepkowski J. (2021), Building and maintaining the relationship with football fans during COVID-19, „Journal of Physical Education and Sport”, nr 21(2), s. 1270–1275.
Google Scholar

Weszlo.com (2018), Indonezyjscy bojówkarze Lechii oblegają Poznań!, https://weszlo.com/2018/03/17/indonezyjscy-bojowkarze-lechii-oblegaja-poznan/ (dostęp: 2.11.2022).
Google Scholar

Weszlo.com (2019), Festiwal szyderki przy Bułgarskiej, https://weszlo.com/2019/04/03/festiwalszyderki-przy-bulgarskiej/ (dostęp: 10.11.2022).
Google Scholar

Winogradzki K. (2019), Marsz Równości w Białymstoku. Jest aresztowanie za pobicie 14-latka, https://wiadomosci.wp.pl/marsz-rownosci-w-bialymstoku-jest-aresztowanie-za-pobicie-14-latka-6405762933872257a (dostęp: 2.11.2022).
Google Scholar

Woźniak W. (2013), O użyteczności koncepcji paniki moralnej jako ramy analitycznej w badaniach przemocy około futbolowej, [w:] R. Kossakowski, K. Stachura, A. Strzałkowska, M. Żadkowska (red.), Futbol i cała reszta. Sport w perspektywie nauk społecznych, Wydawnictwo Orbis Exterior, Pszczółki, s. 247–267.
Google Scholar

Wrzesień W. (2013), Krótka historia młodzieżowej subkulturowości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Żytnicki P. (2013), Jak Wiara Lecha zmalowała „litewskiego chama”, https://www.sport.pl/pilka/7,65042,14582665,jak-wiara-lecha-zmalowala-litewskiego-chama.html (dostęp: 2.11.2022).
Google Scholar