Restoration of meaning. Reading strategies of the Polish Renaissance and Baroque literature
DOI:
https://doi.org/10.18778/2299-7458.02.26Keywords:
Literatura staropolska, interpretacja, metodologia, humanistykaAbstract
This article is devoted to the methodology of reading Polish Renaissance and Baroque literature. In my essay, I am interested mainly in the research strategies that are fully conscious and articulated in the literature since the 1990s, and which are also an attempt to re-evaluate the existing tools for reading old Polish literature.
Although there are important works that place more emphasis on the very act of reflection on the methods of interpretation of the sixteenth and seventeenth century literature, it seems that a dialogue with contemporary paradigms of the perception of literary texts is not a fundamental practice in interpretation projects. With the transitions in the humanist discourse (such as post-structuralism, feminism, gender studies, post-colonialism, anthropology of literature), we still can and should repeat the question of the Old Polish literature and its place in the horizon of the issues and problems formulated by the contemporary theory.
Downloads
References
Bachmann-Medick Doris, Cultural turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze, przeł. Krystyna Krzemieniowa, Warszawa 2012
Google Scholar
Badania porównawcze. Dyskusja o metodzie. Radziejowice 6-8 lutego 1997 r., red. Alina Nowicka-Jeżowa, Izabelin 1998
Google Scholar
Bogucka Maria, Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI, Warszawa 2006
Google Scholar
Bohuszewicz Paweł, Po co literaturze dawnej współczesna teoria?, „Litteraria Copernicana” 2008, nr 2, s. 8–27
Google Scholar
Bohuszewicz Paweł, Związki niebezpieczne, związki konieczne. O „alternatywnych” sposobach lektury tekstów staropolskich, „Roczniki Humanistyczne” 2011, nr 1, s. 251–268
Google Scholar
Borowski Andrzej, Tendencje metodologiczne w najnowszych badaniach nad literaturą staropolską, „Teksty Drugie” 1994, nr 3, s. 78–93
Google Scholar
Burzyńska Anna, Anty-teoria literatury, Kraków 2006, s. 111
Google Scholar
Cybulska-Bohuszewicz Ewa, „On utwierdził na wieki niebo niestanowne”. Chrześcijańska wizja kosmosu w poezji polskiej (od połowy XVI do połowy XVIII w.), Warszawa 2010
Google Scholar
Czechowicz Agnieszka, Uwagi o przymusach metodologicznych w badaniach literatury staropolskiej, „Roczniki Humanistyczne” 2008, nr 1, s. 7–13
Google Scholar
11. Czyż Antoni, Bycie w tekstach dawnych, [w:] tenże, Światło i słowo. Egzystencjalne czytanie tekstów dawnych, Warszawa 1995, s. 350-353
Google Scholar
Goliński Janusz K., Okolice trwogi. Lęk w literaturze i kulturze dawnej Polski, Bydgoszcz 1997
Google Scholar
Goliński Janusz K., Peccata capitalia. Pisarze staropolscy o naturze ludzkiej i grzechu, Bydgoszcz 2002
Google Scholar
Goliński Janusz K., Peccata capitalia. Pisarze staropolscy o naturze ludzkiej i grzechu, Bydgoszcz 2002, Od historii idei do historii literatury, „Litteraria Copernicana” 2008, nr 2, s. 41–47
Google Scholar
Hanusiewicz-Lavallee Mirosława, Współczesne metody badań nad staropolską literaturą religijną, „Roczniki Humanistyczne 2008, nr 1, s. 17–37
Google Scholar
Humanitas. Projekty antropologii humanistycznej, cz. II: Inspiracje filozoficzne projektów antropologicznych, red. Alina Nowicka-Jeżowa, Warszawa 2010.
Google Scholar
Inspiracje platońskie literatury staropolskiej, red. Alina Nowicka-Jeżowa i Paweł Stępień, Warszawa 2000
Google Scholar
Iser Wolfgang, Czym jest antropologia literatury? Różnica miedzy fikcjami wyjaśniającymi a odkrywającymi, przekł. Anna Kowalcze-Pawlik, „Teksty Drugie” 2006, nr 5, s. 11–34
Google Scholar
Kowalski Piotr, Theatrum świata wszytkiego i poćciwy gospodarz. O wizji świata pewnego siedemnastowiecznego pisarza ziemiańskiego, Kraków 2000
Google Scholar
Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. Michał Paweł Markowski, Ryszard Nycz, Kraków 2006
Google Scholar
Lasocińska Estera, „Cnota sama z mądrością jest naszym żywotem”. Stoickie pojęcie cnoty w poezji polskiej XVII wieku, Warszawa 2003
Google Scholar
Literatura dawna a współczesna humanistyka, red. Krzysztof Obremski, Toruń 2010.
Google Scholar
Maleszyński Dariusz Cezary, Człowiek w tekście. Formy istnienia według literatury staropolskiej, Poznań 2002.
Google Scholar
Narracja i tożsamość. Narracje w kulturze, red. Włodzimierz Bolecki i Ryszard Nycz, Warszawa 2004
Google Scholar
Nastulczyk Tomasz, Oczko Piotr, „…iż ten zły zwyczaj do nas nie przyszedł”. Reprezentacje homoseksualności w piśmiennictwie staropolskim, „Litteraria Copernicana” 2012, nr 1, s. 89–117
Google Scholar
Nowicka-Jeżowa Alina, Komparatystyka i filologia. Uwagi o studiach porównawczych literatury epok dawnych, [w:] Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd polonistów, Kraków, 22-25 września 2004, red. Małgorzata Czermińska i inni, t. 2, Kraków 2005, s. 348–361
Google Scholar
Nowicka-Jeżowa Alina, Nurty humanistyczne w kulturze polskiej. Perspektywy historii idei, [w:] Humanitas. Projekty antropologii humanistycznej, cz. I: Paradygmaty – tradycje – profile humanistyczne, red. Alina Nowicka-Jeżowa, Warszawa 2009-2010, s. 12
Google Scholar
Nowicka-Jeżowa Alina, Pieśni czasu śmierci. Studium z historii duchowości XVI–XVIII wieku, Lublin 1992
Google Scholar
Obremski Krzysztof, Kilka słów wprowadzenia, „Litteraria Copernicana” 2008, nr 2, s. 4–5
Google Scholar
Obremski Krzysztof, Ksieni Teresa Chreptowiczówna i emancypacja. Zapis nietrafnej, chociaż metodologicznie pożytecznej hipotezy badawczej, „Litteraria Copernicana” 2008, nr 2, s. 141–153
Google Scholar
Obremski Krzysztof, „Szare kurki przy bażantach”? Męskie odstępstwa od układu patriarchalno-niewolniczego, [w:] Literatura dawna a współczesna humanistyka…, s. 263–282
Google Scholar
Oczko Piotr, Dlaczego nie chcę pisać o staropolskich samcołożnikach? Przyczynek do archeologii gay studies w Polsce, „Teksty Drugie” 2008, nr 5, s. 3–50
Google Scholar
Paradygmat pamięci w kulturze. Prace dedykowane Antoniemu Czyżowi, red. Andrzej Borkowski, Marcin Pliszka, Artur Ziontek, Siedlce 2005
Google Scholar
Partyka Joanna, „Żona wyćwiczona”. Kobieta pisząca w kulturze XVI i XVII wieku, Warszawa 2004
Google Scholar
Płuciennik Jarosław, Anatomia nowoczesnej duszy. Nowożytne doświadczenie literatury. Od Psałterza Dawidowego Jana Kochanowskiego do… strumienia świadomości i promieni Roentgena, [w:] tenże, Literatura, głupcze! Laboratoria nowoczesnej kultury literackiej, Kraków 2009, s. 75–96
Google Scholar
Prejs Marek, Oralność i mnemonika. Późny barok w kulturze polskiej, Warszawa 2009
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323515111
Raubo Grzegorz, „Światło przyrodzone”. Rozum w literaturze polskiego baroku, Poznań 2006 oraz „Ludzie się na górne zapatrują obroty”. Astronomiczne konteksty literatury polskiego baroku, Poznań 2011
Google Scholar
Raubo Grzegorz, Barokowy świat człowieka. Refleksja antropologiczna w twórczości Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, Poznań 1997
Google Scholar
Redfield James, Filologia klasyczna a antropologia, [w:] Antropologia antyku greckiego. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. Włodzimierz Lengauer, Warszawa 2012, s. 36–52
Google Scholar
Rembowska-Płuciennik Magdalena, Poetyka i antropologia, [w:] Antropologia kultury – antropologia literatury. Na tropach koligacji, pod red. Ewy Kosowskiej, Anny Gomóły i Eugeniusz Jaworskiego, Katowice 2007, s. 90–98
Google Scholar
Sowa Jan, Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Kraków 2011
Google Scholar
Szczukowski Ireneusz, Ciało w badaniach nad polską literaturą dawną, „Litteraria Copernicana” 2012, nr 1, s. 9–21
Google Scholar
Śnieżko Dariusz, „Kronika wszytkiego świata” Marcina Bielskiego. Pogranicze dyskursów, Szczecin 2004
Google Scholar
Ta dziwna instytucja zwana literaturą. Z Jacquesem Derridą rozmawia Derek Attridge, przekł. Michał Paweł Markowski, „Literatura na Świecie” 1998, nr 11–12, s. 176–225
Google Scholar
Urbański Piotr, „Zakazana przyjaźń” w poezji nowołacińskiej, [w:] Ciało – płeć – literatura. Prace ofiarowane Profesorowi Germanowi Ritzowi, red. Magdalena Hornung, Marcin Jędrzejczak, Tadeusz Korsak, Warszawa 2001, s. 551–557
Google Scholar
Walas Teresa, Czy jest możliwa inna historia literatury?, Kraków 1993
Google Scholar
Wątki neostoickie w literaturze polskiego renesansu i baroku, red. Piotr Urbański, Szczecin 1999
Google Scholar
Wilczek Piotr, Najnowsze tendencje w badaniach nad literaturą staropolską, [w:] tenże, Polonice et Latine. Studia o literaturze staropolskiej, Katowice 2007, s. 13–30
Google Scholar
Wiśniewska Halina, Świat płci żeńskiej baroku zaklęty w słowach, Lublin 2003
Google Scholar
Wojtowicz Witold, Między literaturą a kulturą. Studia o literaturze mieszczańskiej przełomu XVI i XVII wieku, Szczecin 2010
Google Scholar
Ziemba Kwiryna, Jan Kochanowski jako poeta egzystencji. Prolegomena do interpretacji „Trenów”, Warszawa 1994, s. I–XIII
Google Scholar
Ziemba Kwiryna, Projekt komparatystyki wewnętrznej, [w:] Polonistyka w przebudowie…, t. 1, s. 423–433
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2013 Ireneusz Szczukowski
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
