Obecność dziecka w etnograficznych podejściach badawczych. Analiza materiałów zgromadzonych w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego
DOI:
https://doi.org/10.18778/1506-6541.31.10Słowa kluczowe:
dziecko, etnograficzne badania terenowe, archiwum etnograficzne, źródła etnograficzne, postawa badawczaAbstrakt
Niniejszy artykuł omawia stosowane przez etnografów po drugiej wojnie światowej podejścia badawcze względem dziecka. Autorka wyróżnia pięć ich typów: dziecko jako element większego problemu badawczego, jako przedmiot badań, jako aktywny uczestnik badań w szerszym kontekście badawczym, jako pełnoprawny podmiot badań oraz jako współuczestnik kultury. Materiał źródłowy stanowią wywiady, obserwacje oraz prace dyplomowe zgromadzone na przestrzeni lat w Etnograficznym Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego przez pracowników i studentów podczas badań terenowych.
Pobrania
Bibliografia
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział wywiadów i obserwacji terenowych. Archiwum Zakładu Etnografii.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział wywiadów i obserwacji terenowych. Archiwum Zakładu Etnografii A.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział wywiadów i obserwacji terenowych. Archiwum Zakładu Etnografii B.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział wywiadów i obserwacji terenowych. Archiwum Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. dokt. VII: Wieruszewska M., Sankcje systemu kontroli społecznej wobec życia rodziny wiejskiej na przykładzie dwóch wybranych wsi pow. Bełchatowskiego, 1970.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. lic. 150: Karwowska K., W walce o dziecko – opowieści rozwiedzionych ojców. Perspektywa antropologiczna, 2015.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 14: Matczak S., Dziecko w rodzinie wiejskiej. Na podstawie własnych badań terenowych w powiecie radomszczańskim, 1962.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 29: Jędruch E., Higiena i lecznictwo we wsi Łękowa pow. Bełchatów, 1965.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 31: Wieruszewska M., Obrzędy recepcyjne wieku dojrzałego w Bełchatowskiem, 1965.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 62: Chlebowska G., Wpływ parafii na życie społeczności wiejskiej ze szczególnym uwzględnieniem rodziny (na przykładzie parafii Wysokienice woj. skierniewickie), 1979.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 63: Stępień T., Opieka, higiena, zdrowie dziecka w rodzinie robotniczej w Łodzi w okresie międzywojennym, 1979.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 65: Jacuk B., Gry i zabawy dzieci w środowisku robotniczym łódzkim w okresie międzywojennym, 1979.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 79: Płusa H., Elementy recepcyjne w obrzędowości rodzinnej gminy Głuchów, 1980.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 80: Pająk E., Wychowanie dziecka w rodzinie wiejskiej (woj. Skierniewickie), 1980.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 95: Radiuszkin L., Wierzenia i zwyczaje związane z narodzinami i wychowaniem małego dziecka w rodzinie robotniczej w okresie międzywojennym, 1981.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 97: Domienik M., Zwyczaje i obrzędy w życiu rodzinnym i zawodowym ludności kaszubskiej okolic Bytowa, 1980.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 115: Szcześniak T., Tradycyjny model wychowania w rodzinie kaszubskiej okolic Bytowa, 1982.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 129: Gilewska E., Dziecko w rodzinie kaszubskiej, 1985.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 177: Muras B., Gry i zabawy dzieci łódzkich (Zmiany wzorów kulturowych), 1989.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 189: Michalak E., Stare i nowe tradycje w obrzędowości narodzinowej mieszkańców południowych Kaszub, 1989.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 185: Nadaj D., Czas wolny w rodzinie wiejskiej na Kaszubach, 1988.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 241: Jagiełło E., He-Man, Barbie i Transformers – świat dziecięcych bohaterów. Ujęcie etnologiczne, 1996.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 282: Hendzlik-Dondziło S., Czas i przestrzeń w zjawiskach mediacji. Na przykładzie obrzędów narodzinowych i pośmiertnych w polskiej kulturze ludowej, 1997.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 314: Kijewska S., Księdzem, kupcem, rolnikiem lub żołnierzem – pierwsze urodziny dziecka, dzień wróżb na przyszłe życie, 1999.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 376: Chlebowska B., Śmierć w oczach dziecka – studium z antropologii kultury, 2000.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 484: Gańko A., „Magia rzeczy” – reklama a dzieci, antropologiczna refleksja na temat dzieciństwa, 2002.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 593: Talarek M., Aniołowie w wyobrażeniach dzieci łódzkich przedszkoli, 2004.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 620: Kozłowska K., Dzieci i starcy jako postacie medialne w kulturze typu ludowego, 2006.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 880: Jankowska D., Zabawa w świecie form, czyli o dzieciach i placach zabaw, 2009.
Google Scholar
Etnograficzne Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Dział prac dyplomowych. Pr. mag. 1131: Borczyńska M., Codzienność z dodatkowym chromosomem. Zespół Downa a funkcjonowanie rodziny. Szkic do antropologii medycyny, 2016.
Google Scholar
Antropologie dzieciństwa, „Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia” 2023, nr 9.
Google Scholar
Biegeleisen H., Matka i dziecko w obrzędach, wierzeniach i zwyczajach ludu polskiego, Lwów 1927.
Google Scholar
Bittner-Szewczykowa H., Dziecko wiejskie, „Rocznik Muzeum Etnograficznego w Krakowie” 1984, t. 9.
Google Scholar
Boni Z., Feeding Anxieties. The Politics of Children’s Food in Poland, Oxford–New York 2023.
Google Scholar
Deredas A., Child and childhood in the collections of the Bronisława Kopczyńska-Jaworska Ethnographic Archive, Institute of Ethnology and Cultural Anthropology, University of Łódź, „Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia” 2023, nr 9.
Google Scholar
Deredas A., Sosnowska J., Dzieciństwo w rodzinie robotniczej międzywojennej Łodzi. Perspektywa etnograficzno-pedagogiczna, Łódź 2022.
Google Scholar
Dzieciństwo. Katalog zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Warszawa 2021.
Google Scholar
Hryniewicz E., Dzieci biedoty miejskiej, „Życie Dziecka” 1937, nr 5.
Google Scholar
Hryniewicz E., Dziecko na wsi, „Życie Dziecka” 1937, nr 6–7.
Google Scholar
Kopczyńska-Jaworska B., Warunki bytowe i budżet rodziny wiejskiej w Gramadzie, „Etnografia Polska” 1971, nr 15(1).
Google Scholar
Kość-Ryżko K., Baniowska-Kopacz E., Dzieciństwo wiejskie – sielskie i niesielskie, Warszawa 2024.
Google Scholar
Smoleńcówna K., Chłopskie dziecko, „Wisła” 1890, t. 4.
Google Scholar
Śreniowski J., Współczesne zróżnicowanie społeczno-kulturowe wsi Śmiłowice w związku z różnymi tradycjami posiadania ziemi, [w:] Stosunek mieszkańców wsi kujawskiej do ziemi. Przemiany kulturowej hierarchii wartości, red. B. Kopczyńska-Jaworska, Łódź 1974.
Google Scholar
Zakrzewska T., Badania terenowe Katedry Etnografii Uniwersytetu Łódzkiego, „Łódzkie Studia Etnograficzne” 1975, t. 17.
Google Scholar
Zalewska-Królak A., Metodologia badań otwarta na dzieci, Warszawa 2025.
Google Scholar
Zawistowicz-Adamska K., Spojrzenie wstecz i horoskopy na przyszłość, „Łódzkie Studia Etnograficzne” 1975, t. 17.
Google Scholar
Buliński T., Antropologia dziecka. https://encyklopediadziecinstwa.pl/index.php?title=Antropologia_dziecka
Google Scholar
Interdyscyplinarny Zespól Badań nad Dzieciństwem UW, http://childhoods.uw.edu.pl/
Google Scholar
Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, https://ethnomuseum.pl/wystawy/dziecinstwo/
Google Scholar
Seria dzieci/granice/etnografie, http://childhoods.uw.edu.pl/dzieci-granice-etnografie/
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
