Folk Influences and Origins of 19th-century Improvisational Poetry: A Study of the Oral Works of Adam Mickiewicz and Jadwiga Łuszczewska

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/1506-6541.31.08

Keywords:

folklore, oral literature, improvisational poetry, Adam Mickiewicz, Jadwiga Łuszczewska

Abstract

Improvisation is a form of oral creativity that became popular in the nineteenth century, especially during the Romantic period, called the “Slavic Renaissance”. It is defined as “the spontaneous creation of a work on a topic assigned by the audience”. It can be regarded as salon entertainment as well as an activity of a performative or even causative nature. The most renowned Polish improvisers were Adam Mickiewicz and Jadwiga Łuszczewska (Deotyma). They referred to the folk intangible culture, reflecting the Romantic fascination with rural life. However, the references to folk oral creativity made by these poets differed because the Romantic bard was brought up in the countryside and knew refrains, songs, legends, and so on. Deotyma, by contrast, during the period when she improvised, lived in Warsaw and performed in her parents’ salon, Nina and Wacław Łuszczewski. The artist, therefore, had no direct contact with the countryside and folk creativity but only an indirect one, mediated through the works of writers and painters from her circle, habitual visitors to the salon. In this article, I explain the reasons for and manifestations of the interest in folkness and folklore in Romanticism. I also analyse the preserved fragments of the improvisations for features that coincide with oral creativity and the folk culture. Based on this analysis, one can speak of a folk provenance of A. Mickiewicz’s artistic activity, whereas in Deotyma’s case, only of certain influences and references.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Austin J.L., Jak działać słowami?, [w:] idem, Mówienie i poznawanie, Warszawa 1993.
Google Scholar

Bartmiński J., O języku folkloru, Wrocław–Warszawa–Kraków 1973.
Google Scholar

Burszta J., Chodakowski. Mit słowiańskości i ludowości, [w:] idem, Chłopskie źródła kultury, Warszawa 1985.
Google Scholar

Bystroń J.S., Publiczność literacka, Warszawa 2006.
Google Scholar

Czupiłka J., O performatywności XIX-wiecznych improwizacji, „Fragile” 2016, nr 3.
Google Scholar

Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Słownik terminów literackich, Wrocław 2008.
Google Scholar

Górski R., Ludoznawstwo epoki Mickiewicza, [w:] Ludowość u Mickiewicza, red. J. Krzyżanowski, R. Wojciechowski, Warszawa 1958.
Google Scholar

Improwizacja, [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. A. Kowalczykowa, J. Bachórz, Wrocław 2002.
Google Scholar

Krzyżanowski J., Dzieje literatury polskiej, Warszawa 1969.
Google Scholar

Krzyżanowski J., Od literatury ludowej do narodowej, [w:] idem, Sztuka słowa, Warszawa 1984.
Google Scholar

Kulczycka-Saloni J., Życie literackie Warszawy w latach 1864–1892, Warszawa 1970.
Google Scholar

Łuszczewska J., Pamiętnik Deotymy (1834–1897), Warszawa 1968.
Google Scholar

Mickiewicz A., Improwizacje dla przyjaciół, [w:] Dzieła – wiersze, t. 1, Warszawa 1919.
Google Scholar

Mickiewicz A., Wiersze, Warszawa 1970.
Google Scholar

Puchalska I., Improwizacja poetycka w kulturze polskiej XIX wieku na tle europejskim, Kraków 2013.
Google Scholar

Puszkin A., Egipskie noce, [w:] idem, Opowieści, Warszawa 1954.
Google Scholar

Rościszewski M., Gry i zabawy towarzyskie. Wskazówki do przyjemnego spędzania czasu w domu i poza domem, Warszawa 1900.
Google Scholar

Rymkiewicz J.M., Siwicka D., Witkowska A., Mickiewicz – encyklopedia, Warszawa 2010.
Google Scholar

Stefanowska-Treugutt Z., Wielka – tak, ale dlaczego improwizacja, [w:] eadem, Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu, Warszawa 2001.
Google Scholar

Świrko S., Filomaci a folklor, [w:] Ludowość u Mickiewicza, red. J. Krzyżanowski, R. Wojciechowski, Warszawa 1956.
Google Scholar

Weintraub W., Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza, Warszawa 1998.
Google Scholar

Wojciechowski R., W kręgu żywej kultury, [w:] Ludowość u Mickiewicza, red. idem, J. Krzyżanowski, Warszawa 1956.
Google Scholar

Deotyma, Improwizacje i poezje, Warszawa 1858. https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/179800/edition/183901/content.
Google Scholar

Kalicki W., 25 grudnia 1840. Pojedynek wieszczów na francuskich salonach. https://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,8863370,25-grudnia-1840-pojedynek-wieszczow-na-francuskich-salonach.html.
Google Scholar

Published

2025-12-16

How to Cite

Czupiłka, J. (2025). Folk Influences and Origins of 19th-century Improvisational Poetry: A Study of the Oral Works of Adam Mickiewicz and Jadwiga Łuszczewska. Zeszyty Wiejskie, 31, 185–201. https://doi.org/10.18778/1506-6541.31.08

Issue

Section

Articles