Human Attitude to Auditory Sensations and the Awareness of One’s Own Body and Corporeality. The Perspective of Acoustic Ecology
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.14.05Keywords:
acoustic ecology, body, corporeality, deep listening, mindfulnessAbstract
The aim of the article is to present connections between the issues of body and corporeality in contemporary culture, and reflection and practice of acoustic ecology. The concept of acoustic ecology developed by Raymond Murray Schafer (1933–2021), the theoretical framework for the article, refers to the significance of our contact with the body and to the subjective assessment of its well-being. “Ear cleaning” exercises, soundwalks and other ways of developing acoustic sensitivity are also discussed. Developing sensitivity towards sounds comprises all acoustic stimuli, not only musical sounds. Such activity is found to be particularly important, especially in the context of contemporary sensory overload and our over-stimulation from the environment.
References
Ball S. J. (1999) Foucault i edukacja. Dyscypliny i wiedza, tłum. K. Kwaśniewicz, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar
Basiński K. (2020) Podstawy działania ludzkiego systemu słuchowego w: Psychologia muzyki, M. Chełkowska-Zacharewicz, J. Kaleńska-Rodzaj (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 47–62.
Google Scholar
Bauman Z. (1995) Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK.
Google Scholar
Bernat S. (2009) Perspektywy ekologii dźwiękowej w Polsce, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, t. 25, s. 175–182.
Google Scholar
Błajet P. (2006a) Ciało jako kategoria pedagogiczna. W poszukiwaniu integralnego modelu edukacji, Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK.
Google Scholar
Błajet P. (2006b) O potrzebie edukacji cielesnej dorosłych, „Rocznik Andragogiczny”, s. 28–46.
Google Scholar
Bojańczyk J. (2020) W milczeniu, „Do Rzeczy”, nr 48/401, s. 88–89.
Google Scholar
Czech A. (2013) Ordynaci i trędowaci. Społeczne role instrumentów muzycznych, Gdańsk, Słowo/obraz terytoria.
Google Scholar
Čapek S. M. (2020) Upodobanie do ciszy, „Kultura Współczesna”, nr 3, s. 12–23.
Google Scholar
Dziuban A. (2013) Starzejące się ciało w społeczeństwie somatycznym, „Zeszyty Pracy Socjalnej”, t. 18, nr 1, s. 13–25.
Google Scholar
Foucault M. (2020) Nadzorować i karać, tłum. T. Komendant, Warszawa, Wydawnictwo Aletheia.
Google Scholar
Gibała-Kapecka B., Kamisiński T., Kapecki T. (2019) O dźwięku, akustyce i hałasie w przestrzeni miasta, Kraków, Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie.
Google Scholar
Gwizdalanka D. (1987) Strojenie trąb jerychońskich. Rewaloryzacja homo musicus, „Ruch Muzyczny”, nr 24, s. 20–21.
Google Scholar
Kapelański M. (1999) Koncepcja „pejzażu dźwiękowego” (soundscape) w pismach R. Murraya Schafera, praca magisterska napisana w Instytucie Muzykologii Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1999, maszynopis w bibliotece Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Internecie, https://static1.squarespace.com/static/50b19a2ae4b01c11f0ef421b/t/51439234e4b0d8ae42620f76/1363382836313/M.+Kapelanski+-+Pisma+Schafera.pdf [dostęp: 27.09.2021].
Google Scholar
Konieczna-Nowak L. (2020) Muzykoterapia, czyli pogranicza nauki i sztuki. Praktyka, teoria, stan badań w: Psychologia muzyki, M. Chełkowska-Zacharewicz, J. Kaleńska-Rodzaj (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 153–174.
Google Scholar
Kornas-Biela D. (1998) Prenatalne uwarunkowania rozwoju mowy w: Opieka logopedyczna od poczęcia, B. Rocławski (red.), Gdańsk, Glottispol, s. 13–24.
Google Scholar
Kubiak-Jabłońska D. (2014) Ciało jako kategoria pedagogiczna, „Roczniki Pedagogiczne” nr 1, s. 69–85.
Google Scholar
Losiak R. (2015) Malowniczość pejzażu dźwiękowego. O pewnym aspekcie estetycznego doświadczenia audiosfery, „Teksty Drugie”, 5, s. 45–57.
Google Scholar
Matyja J. R. (2011) Ciało ożywiane muzyką, „Avant” 2/1, s. 193–197.
Google Scholar
Merleau-Ponty M. (1993) Fenomenologia percepcji. Fragmenty, tłum. praca zbiorowa, Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar
Młodkowski J. (1998) Aktywność wizualna człowieka, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Oliveros P. (2005) Deep Listening. A Composer’s Sound Practice, iUniverse.
Google Scholar
Pikała A., Sasin M. (2016) Arteterapia. Scenariusze zajęć, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8088-014-6
Pułka P. (2010) Dźwiękoterapia misami tybetańskimi i gongami, „Sztuka Leczenia”, nr 3–4, t. 21, s. 57–66.
Google Scholar
Rokicki J. (2011) Ciało w koncepcji Michela Foucaluta w: Kulturowe emanacje ciała, M. Banaś, K.
Google Scholar
Warmińska (red.), Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 151–164.
Google Scholar
Sasin M. (2019a) Ekologia akustyczna – nieobecny dyskurs w pedagogice, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, tom 22, nr 1 (85), s. 31–48.
Google Scholar
Sasin M. (2019b) Kształtowanie środowiska dźwiękowego jako wyraz kreatywności dzieci. Perspektywa ekologii akustycznej, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, t. 22, nr 3 (87), s. 71–83.
Google Scholar
Schafer R. M. (1967) Ear cleaning. Notes for an experimental music course, Clark & Cruickshank, BMI Canada Limited.
Google Scholar
Schafer R. M. (1982) Muzyka środowiska, tłum. D. Gwizdalanka, „Res Facta. Teksty o muzyce współczesnej”, nr 9, s. 288–315.
Google Scholar
Schafer R. M. (1992) A Sound Education. 100 Excercises in Listening and Sound-Making, Indian River, Ontario, Arkana Editions.
Google Scholar
Schreiber E. (2012) Muzyka i metafora. Koncepcje kompozytorskie Pierre’a Schaeffera, Raymonda Murraya Schafera i Gerarda Griseya, Warszawa, Narodowe Centrum Kultury.
Google Scholar
Shilling C. (2021) Socjologia ciała, tłum. M. Skowrońska, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Shusterman R. (2016) Myślenie ciała. Eseje z zakresu somaestetyki, tłum. P. Poniatowska, Warszawa, Instytut Wydawniczy „Książka i Prasa”.
Google Scholar
Sierzputowski K. (2019) Ciała w dźwięku. Wydarzenie muzyczne w perspektywie somatoestetycznej, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica”, nr 20(2), s. 70–82.
Google Scholar
Szpunar M (2008) Kultura obrazu a ikonosfera internetu, „Studia Medioznawcze”, nr 3(34), s. 104–124.
Google Scholar
Sztumski W. (2010) Ekologia ciszy jako element sozologii systemowej wzmacniający koncepcję rozwoju zrównoważonego, „Problemy Ekorozwoju”, t. 5, nr 2, s. 61–68.
Google Scholar
Szulc W. (2011) Arteterapia: narodziny idei, ewolucja teorii, rozwój praktyki, Warszawa, Difin.
Google Scholar
Trybalska G., Namysłowski G., Morawski K. (1997) Hałas i jego wpływ na organizm człowieka, „Audiofonologia”, t. 11, s. 295–301.
Google Scholar
Wierszyłowski J. (1970) Psychologia muzyki, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Zielińska L. (1995) Rozmowa z R. Murrayem Schaferem, „Monochord. De musica acta, studia et commentarii”, nr 8–9, s. 13–21.
Google Scholar
Lisok M. (2019) Dźwięk pożyczony od kogoś innego – o projekcie „Głębokie słuchanie” w: Głębokie słuchanie. Deep Listening, eadem (red.), Katowice, Galeria Sztuki Współczesnej BWA, s. 6–17, https://issuu.com/790065/docs/glebokie_sluchanie_book_web [dostęp: 30.09.2021].
Google Scholar
International Year of Sound, https://sound2020.org [dostęp: 28.09.2021].
Google Scholar