Terapeuta zajęciowy i jego rola w pracy z osobami z niepełnosprawnością, zagrożonymi wykluczeniem społecznym

Autor

  • Edyta Janus Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, Wydział Rehabilitacji Ruchowej, Katedra Terapii Zajęciowej

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.60.05

Słowa kluczowe:

profesjonalizacja, zawód, terapia zajęciowa, wykluczenie społeczne, niepełnosprawność

Abstrakt

Terapia zajęciowa jest formą rehabilitacji, która do niedawna nie znajdowała należnego uznania w dyskursie społecznym. Wynika to z faktu, że przez wiele dziesięcioleci w Polsce dyscyplina ta była w fazie stagnacji, a zadania terapeutów kojarzone były zwykle z realizowaniem zajęć z zakresu arteterapii, takich jak malowanie, praca z gliną czy tworzenie rękodzieła. Jednakże od kilku lat można zaobserwować powolne zmiany dokonujące się w obszarze tej dyscypliny, związane m.in. z możliwościami kształcenia terapeutów zajęciowych na poziomie akademickim, które mogą przyczynić się do dostrzeżenia potencjału, jaki terapia zajęciowa, rozumiana zgodnie z aktualnymi, światowymi trendami, może zaoferować szerokiej rzeszy odbiorców. Jedną z tych grup stanowią osoby z niepełnosprawnością, które w sposób szczególny zagrożone są wykluczeniem społecznym. W przeciwdziałanie ekskluzji tych osób z powodzeniem angażować się mogą terapeuci zajęciowi.
Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie aktualnego rozumienia terapii zajęciowej w Polsce i na świecie oraz zarysowanie zmian dokonujących się w obszarze kształcenia terapeutów zajęciowych. Niezwykle istotne jest także przedstawienie możliwych działań, które w ramach swojej roli zawodowej mogą prezentować terapeuci zajęciowi, skoncentrowanych na przeciwdziałaniu wykluczeniu osób z niepełnosprawnością.

Bibliografia

American Occupational Therapy Association (AOTA) (1997), Statement – Fundamental concepts of occupational therapy: Occupation, purposeful activity and function, “American Journal of Occupational Therapy”, No. 51 (10), s. 864–866.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5014/ajot.51.10.864

Boise L., White D. (2004), The family role in person centered care: practice considerations, “Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Service”, No. 92 (5), s. 12–20.
Google Scholar

Cechnicki A., Siatka D. (2012), Związki między rehabilitacją a leczeniem w psychiatrii, [w:] A. Klimek (red.), Terapia zajęciowa – perspektywa międzynarodowa, Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha, Kraków, s. 25–34.
Google Scholar

Janus E. (2016), Profesjonalizacja zawodu terapeuty zajęciowego w Polsce – od edukacji do praktyki, [w:] E. Barnaś (red.), Człowiek w zdrowiu i chorobie, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie, Tarnów, s. 176–185.
Google Scholar

Kowalik S. (2007), Psychologia rehabilitacji, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Google Scholar

Mc Kenna J. (2009), Psychosocial support, [w:] M. Curtin, M. Molineux, J. Supyk-Mellson (eds.), Occupational Therapy and Physical Dysfunction: Enabling Occupation, Elsevier, Edinburgh, s. 189–210.
Google Scholar

Milanowska K. (red.) (1965), Terapia zajęciowa, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa.
Google Scholar

Molineux M. (2009), The nature of occupation, [w:] M. Curtin, M. Molineux, J. Supyk-Mellson (red.), Occupational Therapy and Physical Dysfunction: Enabling Occupation, Elsevier, Edinburgh, s. 17–26.
Google Scholar

Parker D. (2006), The client – centered frame of reference, [w:] E. Duncan, Foundations for Practice in Occupational Therapy, Elsevier Churchill Livingstone, Edinburgh, s. 193–215.
Google Scholar

Paterson C. F. (2008), A short history of occupational therapy in psychiatry, [w:] J. Creek, L. Lougher (eds.), Occupational Therapy and Mental Health, Churchill Livingstone, Elsevier, Edinburgh, s. 3–16.
Google Scholar

Pollard N., Kronenberg F. (2008), Working with people on the margins, [w:] J. Creek, L. Lougher (eds.), Occupational Therapy and Mental Health, Churchill Livingstone, Elsevier, Edinburgh, s. 557–572.
Google Scholar

Rappaport J. (1987), Terms of empowerment/exemplars of prevention: toward a theory for community psychology, “American Journal of Community Psychology”, No. 15 (2), s. 121–148.
Google Scholar

Townsend E., H. Polatajko (eds.) (2007), Enabling Occupation II: Advancing an occupational therapy vision for health, well-being, & justice through occupation, Canadian Association of Occupational Therapists, Ottawa.
Google Scholar

Townsend E., Whiteford G. (2005), A participatory occupational justice framework: Population based processes of practice, [w:] F. Kronenberg, S. S. Algado, N. Pollard (eds.), Occupational therapy without borders: Learning from the spirit of survivors, Elsevier, London, s. 110–116.
Google Scholar

Wolski P. (2010), Utrata sprawności. Radzenie sobie z niepełnosprawnością nabytą a aktywizacja zawodowa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Zimmerman M. A. (1990), Toward a theory of learned hopefulness: A structural model analysis of participation and empowerment, “Journal of Research in Personality”, No. 23, s. 71–85.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

30-03-2017

Jak cytować

Janus, E. (2017). Terapeuta zajęciowy i jego rola w pracy z osobami z niepełnosprawnością, zagrożonymi wykluczeniem społecznym. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (60), 57–67. https://doi.org/10.18778/0208-600X.60.05