Wpływ wykonywania kary pozbawienia wolności na skuteczność procesów resocjalizacyjnych skazanego w świetle zmian kodeksu karnego z 1 października 2023 roku

Gabriela Staniszewska

doi:10.18778/2956-3747.6.02

Authors

Gabriela Staniszewska Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji https://orcid.org/0009-0007-3461-4624

DOI:

https://doi.org/10.18778/2956-3747.6.02

Keywords:

imprisonment, criminal law, resocialization, amendment to the Penal Code

Abstract

This article raises the issue of the impact of the execution of a prison sentence on the effectiveness of the convict’s social rehabilitation processes, focusing in particular on the changes made to the Penal Code of October 1, 2023. The problem was analyzed in terms of the impact of isolation on the inmate’s psyche and the occurrence of phenomena such as penal populism, the process of prisonization or depersonalization. The interpretation of the goals and functions of criminal punishment made it possible to find changes in the amendment to the Penal Code that would increase the severity of Polish penal law and make rehabilitation processes among prisoners more difficult. The article focuses, among others, on the increase in the limits of the statutory threat of punishment, changes in the conflict rules for the combination of grounds for extraordinary punishment, the prohibition of applying for early release by perpetrators sentenced to life imprisonment, and the extension of the probation period for conditional early release.

References

Chlebowicz P., Przejawy populizmu penalnego w polskiej polityce kryminalnej, „Studia Prawnoustrojowe” 2009, nr 9.
View in Google Scholar

Chmieliński M., Wojciechowski B., O usprawiedliwianiu kary w niemieckiej filozofii nowożytnej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2006, t. LVIII, z. 2, s. 29–31.
View in Google Scholar

Clemmer D., The Prison Community, Boston 1940.
View in Google Scholar

Filipczak M., [w:] Prawo karne materialne. Nauka o przestępstwie, ustawie karnej i karze, red. J. Kulesza, Warszawa 2023.
View in Google Scholar

Gizek J., Gruszecka D., Lipiński K., Opinia na temat ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, druk senacki nr 762, Kancelaria Senatu. Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji, Warszawa 2022.
View in Google Scholar

Grudzińska K., Więzień długoterminowy w izolacji penitencjarnej, „Resocjalizacja Polska” 2013, nr 4.
View in Google Scholar

Hermeliński W., Nita-Światłowska B., Kara dożywotniego pozbawienia wolności bez dostępu do warunkowego przedterminowego zwolnienia – refleksje w kontekście gwarancji wynikających z europejskiej konwencji praw człowieka, „Palestra” 2018, nr 10.
View in Google Scholar

Hołyst B., Kryminologia, wyd. 4, Warszawa 1989.
View in Google Scholar

Hube R., Ogólne zasady nauki prawa karnego, Warszawa 1830.
View in Google Scholar

Kaczmarek T., System prawa karnego, t. 5, wyd. 2, Warszawa 2017.
View in Google Scholar

Kalisz T., Uwagi o celach kary pozbawienia wolności w perspektywie art. 67 k.k.w., [w:] Kara pozbawienia wolności a readaptacja społeczna skazanych, red. A. Szerląg, Wrocław 2011, s. 39–47.
View in Google Scholar

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483 ze zm.).
View in Google Scholar

Kuć M., Indywidualizacja wykonywania kary pozbawienia wolności, Lublin 2007.
View in Google Scholar

Kulesza J., [w:] Prawo karne materialne. Nauka o przestępstwie, ustawie karnej i karze, red. J. Kulesza, Warszawa 2023.
View in Google Scholar

Miszewski K., O (nie)szkodliwości kary długoterminowego pozbawienia wolności na psychikę i zdrowie fizyczne więźniów, „Archiwum Kryminologii” 2017, nr 39, s. 197–230. https://doi.org/10.7420/AK2017G
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7420/AK2017G

Nikołajew J., Burdziak K., Jankowski M., Kowalewska-Łukuć M., Diagnostyka sądowo-kryminalna w orzekaniu i wykonywaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia w teorii i praktyce sądowej – raport z badania, „Prawo w Działaniu” 2019, nr 39 – Sprawy Karne, s. 14–15.
View in Google Scholar DOI: https://doi.org/10.32041/PWD.3901

Ozga A. Psychospołeczne skutki kary pozbawienia wolności w zakresie problemów społecznych, „Homo et Societas” 2017, nr 2, s. 61–65.
View in Google Scholar

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw – uzasadnienie, druk nr 2024.
View in Google Scholar

Steuden S., Jaworowska K., Egzystencjalny wymiar doświadczenia izolacji więziennej przez osoby skazane na karę pozbawienia wolności, [w:] Kara kryminalna. Analiza psychologiczno-prawna, red. M. Kuć, I. Niewiadomska, Lublin 2004, s. 293–297.
View in Google Scholar

Stępień J., Populizm penalny. Definicja, przejawy, ocena, „Przegląd Legislacyjny” 2022, nr 3, s. 101–105.
View in Google Scholar

Szafrańska M., „Kończy się raj dla pedofilów!”. Populizm penalny na przykładzie ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym, [w:] Populizm penalny, red. J. Widacki, Kraków 2017, s. 55–60.
View in Google Scholar

Ślęzak J., System kar i represji karnej w starożytności, [w:] Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość, t. XI, Gdańsk 2015, s. 77–79.
View in Google Scholar

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 2024 r., poz. 17 z późn. zm.).
View in Google Scholar

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. z 2024 r., poz. 706).
View in Google Scholar

Waszczyński J., [w:] Prawo karne w zarysie. Nauka o ustawie karnej i przestępstwie, red. J. Waszczyński, Łódź 1992.
View in Google Scholar

Wiertelorz A., Populizm penalny i jego konsekwencje, https://promovendi.pl/wp-content/uploads/2021/08/Wiertelorz-Adam.pdf (dostęp: 10.01.2024).
View in Google Scholar

Wirkus Ł., Kozłowski P., Izolacja więzienna a zachowania autoagresywne więźniów, [w:] Kryminologia i kara kryminalna. Wybrane zagadnienia, red. A. Jaworska, Kraków 2008, s. 191–205.
View in Google Scholar