Budowa graficzna pisma oraz zaburzenia w strukturze wyrazów na przykładzie wybranych próbek tekstów pisanych przez dorosłe osoby z dysleksją

Marzena Maria Szurek

doi:10.18778/2544-7238.04.14

Authors

Marzena Maria Szurek Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydział Pedagogiczny, Instytut Nauk o Wychowaniu, Zakład Logopedii i Pedolingwistyki, ul. Kopernika 26, 30-501 Kraków https://orcid.org/0000-0002-8134-2285

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-7238.04.14

Keywords:

dyslexia, dyslexia in adults, adult with dyslexia, dysgraphia, dysortography, symptoms of dyslexia, disorders of the phonological and morphological system of language, word structure disorders

Abstract

The article raises the issue of language disability in adults resulting from dyslexia and manifested by written language disorders. This is how it tries to change the tradition of research on dyslexia, which is mostly focused on the school period and educational problems. In addition to the selective linguistic analysis of the text samples – which is the main part of the thesis – the article also looks at the other symptoms generally found in adults with dyslexia, which can significantly complicate the daily functioning.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Bogdanowicz K., 2008, W czepku urodzona, czyli portret szczęśliwego dyslektyka, [w:] M. Bogdanowicz (red.), Portrety nie tylko znanych osób z dysleksją, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia, s. 261–269.
Google Scholar

Bogdanowicz K., 2011a, Dysleksja a nauczanie języków obcych. Przewodnik dla nauczycieli i rodziców uczniów z dysleksją, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar

Bogdanowicz K., 2011b, Mam dysleksję i nie zawaham się jej użyć, „Gazeta Wyborcza”, 18.11, strony lokalne GW – Gdańsk, nr 268, s. 12.
Google Scholar

Bogdanowicz K., Bogdanowicz M., Pąchalska M., 2010, Studenci z dysleksją i ich słabe strony, „Dysleksja. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji”, nr 1(6), s. 12–14.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 1995, Uczeń o specyficznych potrzebach edukacyjnych, „Psychologia Wychowawcza”, nr 3, s. 216–133.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 1996, Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci – nowa definicja i miejsce w klasyfikacjach międzynarodowych, „Psychologia Wychowawcza”, nr 1, s. 13–23.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 1999, Model kompleksowej pomocy osobom z dysleksją rozwojową – ocena stanu aktualnego i propozycje zmian w świetle reformy systemu edukacji, „Psychologia Wychowawcza”, nr 3, s. 217–227.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2002, Recepty na dobre czytanie i pisanie, [w:] W. Turewicz (red.), Jak pomóc dziecku z dysortografią, Zielona Góra: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, s. 39–50.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2005a, Dysleksja problemem całego życia, [w:] M. Sinica, A. Rudzińska Rogoża (red.), W kręgu specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania, Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, s. 7–21.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2005b, Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2008a, Model diagnozowania dysleksji rozwojowej, „Dysleksja. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji”, numer sygnalny, s. 7–12.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2008b, Portrety nie tylko sławnych osób z dysleksją, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2009, Dysleksja u osób dorosłych, [w:] I. Sosin, M. Matraszek (red.), Zeszyt terapeuty. Edukacja – profilaktyka – terapia, Warszawa: Polskie Towarzystwo Dysleksji, Warszawski Oddział nr 1, Centrum Wspomagania Rozwoju Osobowości, s. 52–61.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2011a, Kwestionariusz rozpoznawania ryzyka specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu u uczniów rozpoczynających naukę w II, III klasie, Gdynia: Wydawnictwo Operon.
Google Scholar

Bogdanowicz M., 2011b, Ryzyko dysleksji, dysortografii i dysgrafii – Skala Ryzyka Dysleksji wraz z normami dla klas I i II, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis.
Google Scholar

Bogdanowicz M., Krasowicz-Kupis G., 2000, Kwestionariusz objawów dysleksji u dorosłych Michaela Vinegrada, [w:] W. Turewicz (red.), Jak pomóc dziecku z dysortografią, Zielona Góra: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, s. 25–27.
Google Scholar

Bogdanowicz M., Adryjanek A., Różyńska M., 2007, Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Gdańsk: Wydawnictwo Operon.
Google Scholar

Bogdanowicz M., Czabaj R., Bućko A., 2008, Modelowy system profilaktyki i pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom z dysleksją rozwojową, Gdynia: Wydawnictwo Operon.
Google Scholar

Bucholz J., Davies A. A., 2005, Adults with dyslexia demonstrates space-based and object-based covert attention deficits: Shifting attention to the periphery and shifting attention between objects in the left visual field, „Brain and Cognition”, t. 57(1), s. 30–34.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.bandc.2004.08.017

Cieszyńska J., 2005, Nauka czytania krok po kroku. Jak przeciwdziałać dysleksji, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Google Scholar

Cieszyńska-Rożek J., 2010, Zaburzenia linearnego porządkowania, czyli dysleksja, [w:] J. Cieszyńska, Z. Orłowska-Popek, M. Korendo (red.), Nowe podejście w diagnozie i terapii logopedycznej – metoda krakowska, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, s. 37–51.
Google Scholar

Chodyna-Santus M., 2014, Dysleksja w mediach, https://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/1710 (dostęp: 30.10.2019).
Google Scholar

Czabaj R., 2010, Rozpoznanie i wspomaganie uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się czytania i pisania (klasa IV–VI, gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne), [w:] Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi, cz. 1, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Google Scholar

Czelakowska D., 2012, Metodyka edukacji polonistycznej dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Google Scholar

DSM-5. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 2013, Washington–London: American Psychiatric Association.
Google Scholar

ICD-10, 2000, Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne, Kraków–Warszawa: Wydawnictwo Vesalius.
Google Scholar

Korendo M., 2009, Dysleksja – problem wciąż nieznany, „Studia Pedagogiczne Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego”, t. 18, s. 231–241.
Google Scholar

Kowaluk-Romanek M., 2016, Dysleksja. Czy taki diabeł straszny, jak go malują?, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, t. XXXV, z. 3, s. 305–320.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17951/lrp.2016.35.3.305

Krasowicz-Kupis G., 2009a, Psychologia dysleksji, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Krasowicz-Kupis G. (red.), 2009b, Diagnoza dysleksji. Najważniejsze problemy, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar

Kurowska B., 2011, Dziecko ryzyka dysleksji w przedszkolu, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Google Scholar

Łockiewicz M., Bogdanonwicz K. M., 2013, Dysleksja u osób dorosłych, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Google Scholar

Nijakowska J., 2004, Usprawnianie umiejętności odczytywania i zapisywania wyrazów w języku angielskim młodzieży z dysleksją rozwojową, [w:] M. Bogdanowicz, M. Smoleń (red.), Dysleksja w kontekście nauczania języków obcych, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia, s. 144–157.
Google Scholar

Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl (dostęp: 28.11.2019).
Google Scholar

Szurek M. M., 2014, Dysleksja istnieje naprawdę! – Jak ją rozpoznać i zrozumieć, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, t. 33, nr 3, s. 153–174.
Google Scholar

Wejner-Jaworska T., 2019, Dysleksja z perspektywy dorosłości, Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Wróbel T., 1979, Pismo i pisanie w nauczaniu początkowym, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar