Alalia (zaburzenie) a opóźnienie rozwoju mowy. Czy, jak i kiedy możliwe jest ich rozróżnienie?

Ewa Bielenda‑Mazur

doi:10.18778/2544-7238.06.02

Autor

Ewa Bielenda‑Mazur Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Instytut Filologii Polskiej, Katedra Logopedii i Zaburzeń Rozwoju, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków https://orcid.org/0000-0001-6206-7516

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-7238.06.02

Słowa kluczowe:

SLI, DLD, opóźniony rozwój mowy, diagnoza logopedyczna, terapia logopedyczna, stymulacja rozwoju mowy

Abstrakt

W artykule podjęto temat diagnozy różnicowej pomiędzy opóźnieniem w rozwoju mowy, niemającym konsekwencji w przyszłości, a sytuacją, gdy jest ono symptomem zaburzenia towarzyszącego człowiekowi przez całe życie, czyli alalii. Autorka postuluje podjęcie diagnozy dziecka niezależnie od jego wieku, traktowanie każdego dziecka z opóźnionym rozwojem mowy jako zagrożonego alalią oraz przystąpienie do odpowiedniego postępowania rewalidacyjnego na wczesnym etapie rozwoju.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bielenda‑Mazur E., 2019, Funkcje poznawcze w alalii, „Logopedia”, t. 48/2, s. 205–222.
Google Scholar

Bielenda‑Mazur E., 2021a, Techniki terapeutyczne w pracy z dzieckiem z alalią, [w:] M. Korendo, A. Siudak (red.), Od zmysłu wzroku do praktyki logopedycznej, seria „Nowa Logopedia”, t. 9, Kraków: Collegium Columbinum, s. 261–272.
Google Scholar

Bielenda‑Mazur E., 2021b, Kompetencja narracyjna: jej rozwój i rola w rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym, [w:] A. Maciejewska (red.), Narracja w diagnozie i terapii logopedycznej, Siedlce: Uniwersytet Przyrodniczo‑Humanistyczny w Siedlcach, s. 175–186.
Google Scholar

Bielenda‑Mazur E., Orłowska‑Popek Z., 2019a, Strategie programowania języka w przypadku różnych zaburzeń komunikacji, [w:] H. Pawłowska‑Jaroń, E. Bielenda‑Mazur, A. Siudak (red.), Wyzwania terapii logopedycznej, seria „Nowa Logopedia”, t. 8, Kraków: Collegium Columbinum, s. 43–52.
Google Scholar

Bielenda‑Mazur E., Orłowska‑Popek Z., 2019b, Strategie nauki czytania w terapii dzieci z zaburzeniami komunikacji językowej, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, Vol. 26, nr 2, s. 27–39.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2019.26.2.2

Bielenda‑Mazur E., Orłowska‑Popek Z., 2021, Language programming strategies in various communication disorders, [w:] H. Pawłowska‑Jaroń, A. Siudak (red.), Neurocognitive Dimensions of Speech Therapy, seria „Nowa Logopedia”, t. 10, Kraków: Collegium Columbinum, s. 123–136.
Google Scholar

Bishop D.V.M., Snowling M.J., 2004, Developmental Dyslexia and Specific Language Impairment: Same or Different?, „Psychological Bulletin”, Vol. 130(6), s. 858–886.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0033-2909.130.6.858

Bishop D.V.M., Snowling M.J., Thompson P.A., Greenhalgh T., Adams C., Archibald L.M.D., Baird G., Bauer A., Bellair J., Boyle C., Brownlie E., Carter G., Clark B., Clegg J., Cohen N.J., Conti‑Ramsden G., Dockrell J., Dunn J., Ebbels S., Gallagher A.L., Gibbs S., Gore‑Langton E., Grist M., Hartshorne M., Hüneke A., Joanisse M., Kedge S., Klee T., Krishnan S., Lascelles L., Law J., Leonard L., Lynham S., Mainela‑Arnold E., Mathura N., Mccartney E., Mckean C., Mcneill B., Morgan A.T., Murphy C.‑A., Norbury C., O’Hare A., Cardy J.O., O’Toole C., Paul R., Purdy S.C., Redmond S.M., Reilly S., Restrepo L., Rice M., Slonims V., Snow P.C., Soppitt R., Speake J., Spencer S., Stringer H., Tager‑Flusberg H., Tannock R., Taylor C., Tomblin J.B., Volden J., Westerveld M.F., Whitehouse A.J.O., 2016, CATALISE: A multinational and multidisciplinary Delphi consensus study. Identifying language impairments in children, PLoS ONE, Vol. 11(7), https://www.researchgate.net/publication/308263577_CATALISE_A_mul tinational_and_multidisciplinary_Delphi_consensus_study_Identifying_lan guage_impairments_in_children#fullTextFileContent (dostęp: 10.12.2021).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7287/peerj.preprints.1986v1

Catts H.W., Adolf S.M., Hogan T.P., Weismer S.E., 2005, Are specific language impairment and dyslexia distinct disorders?, „Journal of Speech, Language, and Hearing Research”, Vol. 48(6), s. 1478–1396.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/1092-4388(2005/096)

Cieszyńska‑Rożek J., 2013, Metoda krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci. Z perspektywy fenomenologii, neurobiologii i językoznawstwa, Kraków: Centrum Metody Krakowskiej.
Google Scholar

Cieszyńska‑Rożek J., Korendo M., 2021, Dymensjonalna diagnoza rozwoju dziecka, Kraków: Centrum Metody Krakowskiej.
Google Scholar

Eliot L., 2003, Co tam się dzieje? Jak rozwija się mózg i umysł w pierwszych pięciu latach życia, Poznań: Media Rodzina.
Google Scholar

Gleason J.B., Ratner N.B. (red.), 2005, Psycholingwistyka, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Jastrzębowska G., Jastrzębowska‑Tyczkowska A., Woś A., Stanek K., 2017, Przebieg rozwoju mowy u dzieci z SLI‑PE i LB – analiza porównawcza, „Logopedia”, t. 46, s. 54–72.
Google Scholar

Kuhl P.K., 2010, Brain Mechanisms in Early Language Acquisition, „Neuron”, Vol. 67(5), s. 713–727.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.neuron.2010.08.038

Leonard L.B., 2006, SLI – specyficzne zaburzenie rozwoju językowego. O dzieciach, które nie potrafią mówić dla logopedów, psychologów i rodziców, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

McArthur G.M., Hogben J.H., Edwards V .T., Heath S.M., Mengler E.D., 2000, On the ‘specifics’ of specific reading disability and specific language impairment, „Journal of Child Psychology and Child Psychiatry”, Vol. 41(7), s. 869–874.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1469-7610.00674

McGregor K.K., Goffman L., Horne A.O. van, Hogan T.P., Finestack L.H., 2020, Developmental Language Disorder: Applications for Advocacy, Research, and Clinical Service, „Perspectives”, Vol. 5(1), s. 38–46.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/2019_PERSP-19-00083

Preston J.L., Frost S.J., Mencl W.E., Fulbright R.K., Landi N., Grigorenko E., Jacobsen L., Pugh K.R., 2010, Early and late talkers: school‑age language, literacy and neurolinguistic differences, „Brain”, No. 133, s. 2185–2195.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/brain/awq163

Ramus F., Marshall C.R., Rosen S., Lely H.K.J. van der, 2013, Phonological deficits in specific language impairment and developmental dyslexia: Towards a multidimensional model, „Brain”, No. 136, s. 630–645.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/brain/aws356

Rescorla L.A., 2005, Age 13 Language and Reading Outcomes in Late‑Talking Toddlers, „Journal of Speech Language and Hearing Research”, Vol. 48(2), s. 459–472.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/1092-4388(2005/031)

Rescorla L.A., 2009, Age 17 Language and Reading Outcomes in Late‑Talking Toddlers: Support for a Dimensional Perspective on Language Delay, „Journal of Speech Language and Hearing Research”, Vol. 52(1), s. 16–30.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/1092-4388(2008/07-0171)

Romeo R.R., Leonard J.A., Grotzinger H.M., Robinson S.T., Takad M.E., Mackey A.P., Scherer E., Rowe M.L., West M.R., Gabrieli J.D.E., 2021, Neuroplasticity associated with changes in conversational turn‑talking following a family‑based intervention, „Developmental Cognitive Neuroscience”, No. 49.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.dcn.2021.100967

Sansavini A., Favilla M.E., Guasti M.T., Marini A., Millepiedi S., Di Martino M.V., Vecchi S., Battajon N., Bertolo L., Capirci O., Carretti B., Colatei M.P., Frioni C., Marotta L., Massa S., Michelazzo L., Pecini C., Piazzalunga S., Pieretti M., Rinaldi P., Salvadorini R., Termine C., Zuccarini M., D’Amico S., De Cagno A.G., Levorato M.C., Rossetto T., Lorusso M.L., Developmental Language Disorder: Early Predictors, Age for the Diagnosis, and Diagnostic Tools. A Scoping Review, „Brain Science”, Vol. 11, No. 654, <https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PM C8156743/pdf/brainsci–11–00654.pdf> (dostęp: 20.12.2021).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/brainsci11050654

Stasiak J., 2014, Alalia. Perspektywy opisu, [w:] S. Grabias, M. Kurkowski (red.), Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, s. 337–358.
Google Scholar

Tomblin J.B., Zhang X., Buckwalter P., Catts H., 2000, The association of reading disability, behavioral disorders, and language impairment among second‑grade children, „Journal of Child Psychology and Psychiatry, and Allied Disciplines”, Vol. 41(4), s. 473–482.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1469-7610.00632