Ocenianie stopnia znajomości słownictwa w kontekście jego nauczania: rzeczywistość, potrzeby, możliwości

Anna Seretny

doi:10.18778/0860-6587.27.22

Authors

Anna Seretny Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Instytut Glottodydaktyki Polonistycznej, ul. Grodzka 64, 31-044 Kraków https://orcid.org/0000-0002-5377-4881

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-6587.27.22

Keywords:

vocabulary testing/teaching, lexical competence, explicit/implicit knowledge, communication tasks

Abstract

Lexical competence of intermediate and advanced learners of Polish as a foreign language is usually tested by means of tasks which focus on the form and meaning of items and not on their use. This kind of evaluation checks mostly learners’ declarative knowledge that cannot be applied under pressure. A fluent and adequate reaction in authentic situations requires implicit (or highly automatized declarative) knowledge based on such an organization of the mental lexicon in which, beside single words, formulaic expressions are stored. The purpose of the article is an analysis of vocabulary teaching/testing at the B2 level in the context of learners’ needs. The author argues that traditional tests should be complemented by tasks which; (i) necessitate the use not only of specific words but also of formulaic language, (ii) engage learners in a quasi-natural communication. Such tasks could help to evaluate their implicit vocabulary knowledge and their use in tests could in turn have a beneficial effect on the way vocabulary is taught in Polish.

References

Aitchison J., 1994, Words in the Mind. Introduction to the Mental Lexicon, Oxford.
Google Scholar

Bartmiński J., 2004, Tekst jako przedmiot tekstologii lingwistycznej, w: J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska (red.), Tekstologia. Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, Lublin, s. 9–24.
Google Scholar

Coady J., 1993, Research on ESL/EFL Vocabulary Acquisition. Putting it in Context, w: T. Huckin, M. Haynes, J. Coady (red.), Second Language Reading and Vocabulary Learning, Norwood, New Jersey, s. 3–23.
Google Scholar

Dakowska M., 2001, Psycholingwistyczne podstawy dydaktyki języków obcych, Warszawa.
Google Scholar

Dyduchowa A., 1988, Metody kształcenia sprawności językowej uczniów. Projekt systemu, model, podręcznik, Kraków.
Google Scholar

Dźwierzyńska E., 2012, Sposoby optymalizacji materiału leksykalnego w procesie nauczania języka obcego, Rzeszów.
Google Scholar

Ellis R., 2005, Measuring implicit and explicit knowledge of a second language: A psychometric study, „Studies in Second Language Acquisition”, nr 27, s. 141–172.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S0272263105050096

ESOKJ – Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie, 2003, Warszawa.
Google Scholar

Fields R.D., 2004, Drugi mózg, Warszawa.
Google Scholar

Glosariusz terminów z zakresu testowania biegłości językowej, tłum. M. Gaszyńska-Magiera, A. Seretny, Kraków 2004.
Google Scholar

Janowska I. i in. (red.), 2011, 2016, Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1–C2, Kraków.
Google Scholar

Kjellmer G., 1991, A mint of phrases, w: K. Aijmer, B. Altenberg (red.), English Corpus Linguistics, London, s. 111–127.
Google Scholar

Komorowska H., 2019, Ocenianie w nauczaniu języków obcych. Fakty, mity i trudności, „Neofilolog”, nr 53/2, s. 9–26.
Google Scholar

Lewis M., 1997, Pedagogical Implications of the Lexical Approach, w: J. Coady, T. Huckin (red.), Second Language Vocabulary Acquisition, Cambridge, s. 255–270.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139524643.018

Lipińska E., Seretny A., 2005, Od Z do A, czyli od certyfikacji do programów nauczania, w: P. Garncarek (red.), Nauczanie języka polskiego jako obcego i kultury polskiej w nowej rzeczywistości europejskiej, Warszawa, s. 31–41.
Google Scholar

Lipińska E., Seretny A., 2013, Integracja kompetencji lingwistycznych w glottodydaktyce na przykładzie języka polskiego jako obcego/drugiego, Kraków.
Google Scholar

Mirocha P., 2019, Listy frekwencyjne jako narzędzie ewaluacji leksyki w podręcznikach do języka polskiego jako obcego. Analiza i ocena podręcznika „Krok po kroku”, „Kwartalnik Polonicum”, nr 4, s. 38–45.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12797/9788381384117.03

Nation P., 2001, Learning Vocabulary in Another Language, Cambridge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139524759

Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego, 2016, Standardy wymagań egzaminacyjnych, Warszawa.
Google Scholar

Pawlak M., 2019a, Skuteczne ocenianie gramatyki: Od tradycyjnych testów do zadań komunikacyjnych, „Neofilolog”, nr 53/2, s. 171–184
Google Scholar

Pawlak M., 2019b, Tapping the distinction between explicit and implicit knowledge: Methodological issues, w: B. Lewandowska-Tomaszczyk (red.), Contacts & Contrasts in Educational Contexts and Translation, Cham, s. 45–60.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-04978-2_3

Pawley A., Syder F.H., 1983, Two puzzles for linguistic theory: nativelike selection and nativelike fluency, w: J.C. Richards, R.W. Schmidt (red.), Language and Communication, London, s. 191–226.
Google Scholar

Prizel-Kania A., 2013, Rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu w języku polskim jako obcym, Kraków.
Google Scholar

Richards J., 1976, The Role of Vocabulary Teaching, “TESOL Quarterly”, nr 1, s. 77–90.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/3585941

Seretny A., 2005, Łączliwość leksykalna w nauczaniu języka polskiego jako obcego, w: M. Dąbrowska (red.), Język trzeciego tysiąclecia III, t. 3: Język polski i języki obce – kontakty, kultura, dydaktyka, Kraków, s. 303–312.
Google Scholar

Seretny A., 2011a, Kompetencja uczących się języka polskiego jako obcego w świetle badań ilościowych, Kraków.
Google Scholar

Seretny A., 2011b, Podejście leksykalne Michaela Lewisa a glottodydaktyka polonistyczna, „Ling-Varia”, nr 1, s. 281–296.
Google Scholar

Seretny A., 2013a, Czytanie ekstensywne, czyli sposób na efektywne rozwijanie kompetencji leksykalnej uczących się, w: A. Achtelik, J. Tambor (red.), Sztuka to rzemiosło. Nauczyć Polski i polskiego, Katowice, s. 208–220.
Google Scholar

Seretny A., 2013b, Funkcja czytania ekstensywnego w procesie kształcenia językowego, w: J. Mazur, A. Małyska, K. Sobstyl (red.), Glottodydaktyka polonistyczna w obliczu dynamiki zmian językowo-kulturowych i potrzeb społecznych, t. 2, Lublin, s. 229–236.
Google Scholar

Seretny A., 2015a, Słownictwo w dydaktyce języka. Świat słów na przykładzie języka polskiego jako obcego, Kraków.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12797/9788376386041

Seretny A., 2015b, W ciemnościach tunelu, czyli o zjawisku leksykalnego plateau, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 2(16), s. 89–106.
Google Scholar

Seretny A., 2016, Słownictwo polskie w ćwiczeniach dla obcokrajowców, Kraków.
Google Scholar

Seretny A., Stefańczyk W., 2015, Między słownikiem a gramatyką – słowotwórstwo w perspektywie glottodydaktycznej, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 2, s. 45–62.
Google Scholar

Sinclair J., 1991, Corpus, Concordance, Collocation, Oxford.
Google Scholar

Wray A., 2002, Formulaic Language and the Lexicon, Cambridge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511519772