Tendencje w polskiej fleksji werbalnej (na przykładzie form czasu teraźniejszego czasowników zakończonych w bezokoliczniku na -ać)
DOI:
https://doi.org/10.18778/0860-6587.21.22Słowa kluczowe:
czasownik, bezokolicznik, koniugacja, paradygmat odmianyAbstrakt
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy istnieje korelacja pomiędzy postacią bezokolicznika a odmianą czasownika w czasie teraźniejszym. Podstawę analizy stanowią dwa źródła leksykograficzne: Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego oraz Uniwersalny słownik języka polskiego pod red. S. Dubisza, skąd wyekscerpowano łącznie około 23 000 leksemów werbalnych, w tym ponad 7000 zakończonych w bezokoliczniku na -ać. Z badań wynika, że zdecydowana większość czasowników z analizowanej grupy ma obecnie typ koniugacji -m, -sz. Odmianę -ę, -esz utrzymują jedynie czasowniki zakończone w bezokoliczniku na -bać, -pać, -otać. W języku potocznym leksemy te podlegają dalszym procesom wyrównawczym.
Bibliografia
Fellerer J., 2008, Kilka uwag o płaskiej koncepcji gramatyki języka polskiego jako obcego, [w:] W poszukiwaniu nowych rozwiązań. Dydaktyka języka polskiego u progu XXI wieku, red. W. Miodunka, A. Seretny, Kraków, s. 91–101.
Google Scholar
Gladney F.Y., 1963, Próba ekonomicznego opisu morfologii czasowników w języku polskim, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, nr 22, s. 55–61.
Google Scholar
Klemensiewicz Z., 1984, Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego, Warszawa.
Google Scholar
Kreja B., 1956, Czasowniki z sufiksem -nąć, „Język Polski”, nr 34, s. 285–289.
Google Scholar
Laskowski R., 1998, Czasownik, [w:] Gramatyka współczesnego języka polskiego, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, Warszawa, s. 225–269.
Google Scholar
Mędak S., 1997, Słownik form koniugacyjnych czasowników polskich, Kraków.
Google Scholar
Saloni Z., 2001, Czasownik polski. Odmiana. Słownik, Warszawa.
Google Scholar
Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej PAN, 1990, pod red. I. Kurcz i in., Kraków.
Google Scholar
Słownik języka polskiego PWN, 1958–1969, pod red. W. Doroszewskiego, Warszawa.
Google Scholar
Śmiech W., 1967, Rozwój form czasu teraźniejszego czasowników w języku polskim, Łódź.
Google Scholar
Uniwersalny słownik języka polskiego PWN, 2003, pod red. S. Dubisza, Warszawa.
Google Scholar
Tokarski J., 1951, Czasowniki polskie. Formy, typy, wyjątki. Słownik, Warszawa.
Google Scholar
Tokarski J., 1958, Czasownik, [w:] Słownik języka polskiego PWN, pod red. W. Doroszewskiego, Warszawa
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
