Activation of the Elderly in an Urban Environment as a Form of Counteracting Social Exclusion

Ryszard Majer

doi:10.18778/0208-6018.297.09

Autor

Ryszard Majer Uniwersytet Jana Długosza wCzęstochowie

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6018.297.09

Słowa kluczowe:

wykluczenie społeczne, lokalna polityka społeczna, polityka wobec starości

Abstrakt

Proces wykluczenia społecznego może w sposób szczególny dotykać starzejące się dynamicznie społeczeństwo Polski, szczególnie środowiska miejskie. Wśród czynników wpływających na ekskluzję zalicza się czynniki ekonomiczne, zdrowotne i środowisko zamieszkania.

Inkluzja społeczna seniorów powinna być prowadzona na wszystkich poziomach polityki społecznej, ale szczególną rolę pełni samorząd terytorialny. To na poziomie lokalnym można trafnie diagnozować przyczyny wykluczenia oraz budować system w którym szereg podmiotów dzięki procesom aktywizacji będzie włączało najstarszych mieszkańców do wspólnoty. Proces aktywizacji powinien być zaprogramowany, realizowany i monitorowany, bo tylko wówczas będzie procesem skutecznym, który stworzy realną szansę na przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu seniorów. W artykule prezentuję we wprowadzaniu teoretyczne aspekty wykluczenia społecznego i zadania procesu inkluzji. W części poświęconej możliwościom oddziaływania samorządu terytorialnego na politykę społeczną, prezentuję przykład Częstochowy jako miasta, które zbudowały program wsparcia seniorów. W części trzeciej prezentuje wyniki badań dokonanych na podstawie arkuszy monograficznych Bank Inicjatyw Senioralnych, w świetle których można ocenić skalę działań aktywizujących lokalną społeczność osób starszych.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Beauvoir, de S. 2011, Starość. Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa, s. 511.
Google Scholar

Bank Inicjatyw Senioralnych - arkusze monograficzne - Sygnatura Częstochowa (w skrócie BIS, Sygn Cz.)1.3,l 1,4,5,7,6,9,10,12,13,14,17,15.
Google Scholar

Błędowski P., Warszawa 2007, Samorząd lokalny wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego, [w:] Państwo, samorządy, organizacje pozarządowe i wspólnoty lokalne wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego, (red.), P. Broda-Wysocki, Wydawnictwo IPiSS, s. 12-13.
Google Scholar

Częstochowa 2025. Strategia Rozwoju Miasta, Załącznik do Uchwały Nr 520/XLV/2009 Rady Miasta Częstochowy z dnia 24 sierpnia 2009, s. 33. 48.
Google Scholar

Częstochowski Program Wsparcia Seniorów 2010-1013, Załącznik do Zarządzenia nr 2932/10 Prezydenta Miasta Częstochowy z dnia 19 listopada 2010 r. s. 44-46, 55.
Google Scholar

Dzięgielwska M., 2006, Aktywność społeczna i edukacyjna w fazie starości, [w:] Podstawy gerontologii społecznej, (red.) B. Szatur Jaworska, P. Błędowski, M. Dzięgielewska, Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, Warszawa s. 161, s. 169- 181.
Google Scholar

Fidelus A., 2011, Działania insercyjne wobec osób wykluczonych i marginalizowanych społecznie. [w:] Oblicza wykluczenia i marginalizacji społecznej, (red.) A. Fidelus. Wydawnictwo UKWS, Warszawa s. 80-81, 82-83. 83-84.
Google Scholar

Giddens A.. 2004, Socjologia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 738,
Google Scholar

Grotowska-Leder J., 2005, Ekskluzja społeczna, aspekty teoretyczne i metodologiczne, [w:] Ekskluzja i inkluzja społeczna. Diagnoza- uwarunkowania-kierunki działań, (red.), J. Grotowska-Leder, K. Faliszek, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń, s. 29.
Google Scholar

Kępa R., 2010, Partnerstwo dla Częstochowy. Diagnoza sytuacji częstochowskich organizacji pozarządowych, Urząd Miasta Częstochowy, Częstochowa.
Google Scholar

Krzyszkowski J., Przywojska J., brw., Lokalne strategie rozwiązywania problemów społecznych jako instrument decentralizacji polityki społecznej, [w:] Strategie w polityce społecznej, red. M. Grewiński, A. Karwacki, Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa,
Google Scholar

Leszczyńska Rajchert A., 2006, Zapobieganie społecznemu wykluczeniu osób starszych, [w:] Wykluczenie i marginalizacja społeczna. Wokół problemów diagnostycznych i reintegracji psychospołecznej, (red.), K. Białobrzeska, S. Kawula, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń, s.240.
Google Scholar

Majer R., 2011,Programowanie lokalnej polityki społecznej w środowisku miejskim, [w:] Współczesne tendencje w pomocy społecznej i pracy socjalnej, (red.), M. Grewiński, J. Krzyszkowski, Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa.
Google Scholar

Mirowska M., 2008, Współpraca socjalna instytucji polityki społecznej, [w:] Praca socjalna i polityka społeczna, obszary współdziałania wobec wykluczenia społecznego, (red.), K. Marzec-Holka, A. Kutkowska, M. Joachimowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, s. 181-187.
Google Scholar

Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski, 2003, s. 23 http://www.cie.gov.pl/publikacje/cd-sprawni-w-pracy/doc/26%20-%20NSIS.pdf pobrano 2 marca 2012.
Google Scholar

Piekara A., 1994, Prawnoustrojowe uwarunkowania identyfikacji mieszkańców ze swoim miejscem zamieszkania, [w:] Województwo w zmienionej strukturze terytorialno-administracyjnej. (red.)' M. Kallas, Fundacja im. F. Eberta, Warszawa, s. 38.
Google Scholar

Pilch T., 2004, Marginalizacja społeczna, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, (red.), T. Pilch, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa, s. 61-62.
Google Scholar

Rysz-Kowalczyk B., 2010, Samorząd terytorialny wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego. Model instytucjonalno-prawny, [w:] Polityka publiczna wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego, (red.), R. Szarfenberg, C. Żołędowski, M. Theiss, IPS Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa, s. 146-147.
Google Scholar

Sobkowiak U., 2008, Przeciwko marginalizacji seniorów, [w:] Praca socjalna i polityka społeczna, obszary współdziałania wobec wykluczenia społecznego, (red.), K. Marzec-Holka, A. Rutkowska, M. Joachimowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, s. 266.
Google Scholar

Statystyczne Vademecum Samorządowca 2010, 2010., Urząd Statystyczny w Katowicach, Katowice.
Google Scholar

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Częstochowy na lata 2007-2013, Załącznik do Uchwały Rady Miasta Częstochowy nr 232/XX/2007 z dnia 13 grudnia 2007 s. 6, 95-97.
Google Scholar

Szacka B., 2003, Wprowadzenie do socjologii, Oficyna naukowa, Warszawa s.311.
Google Scholar

Szarfenberg R.. 2010, Marginalizacja i wykluczenie społeczne - panorama językowo - teoretyczna, [w:] Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Perspektywa poznawcza. (red.), R. Szarfenberg. C. Żołędowski, M. Theiss, Instytut Polityki Społecznej UW, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa s. 131-133.
Google Scholar

Szatur-Jaworska B., Toruń 2005, Uwagi o ekskluzji i inkluzji na przykładzie polityki społecznej wobec ludzi starych, [w:] Ekskluzja i inkluzja społeczna. Diagnoza-uwarunkowania- kierunki działań, (red.), J. Grotowska-Leder, K. Faliszek, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, s. 68-71.
Google Scholar

Szatur-Jaworska B., 2009, Starzenie się ludności - zadania dla pracy socjalnej. [W:] Aktywizacja-integracja-spójność społeczna. W poszukiwaniu innowacyjnych rozwiązań w obszarze polityki społecznej i pracy socjalnej, (red.), K. Wódz, K. Faliszek, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń s.51.
Google Scholar

Sztando A., 1998, Oddziaływanie samorządu lokalnego na rozwój lokalny w świetle ewolucji modeli ustrojowych gmin. [W:] Samorząd Terytorialny 11/1998, s. 14.
Google Scholar