Outsourcing przekazu medialnego z perspektywy teorii wyboru publicznego

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/2300-1690.28.02

Słowa kluczowe:

outsourcing medialny, teoria wyboru publicznego, komunikacja, model redukcjonistyczny

Abstrakt

Outsourcing medialny jest zjawiskiem względnie młodym, ale rozwijającym się w dynamiczny sposób. Polega na wykorzystywaniu mediów tradycyjnych i społecznościowych jako źródła generowania informacji publicznej zbieżnej z celami i oczekiwaniami danej partii politycznej. Chodzi tutaj o kształtowanie postaw wyborczych, na których poszczególne partie polityczne budują swój kapitał polityczny. Obok niezależnej „czwartej władzy” mamy dziś do czynienia z medialnymi „przybudówkami partyjnymi”, które generują ukierunkowany przekaz medialny, opłacany przez partie polityczne. Zasady finansowania polskich partii politycznych przewidują, że w istotnej części są to środki publiczne. Komunikacja ze społeczeństwem jest prowadzona w taki sposób, aby tworzyć wrażenie niezależności i obiektywności politycznej. W istocie rzeczy jest to odpłatne świadczenie usług medialnych. Próbę analizy przedmiotowego zjawiska przeprowadzono w oparciu o dorobek teoretyczny public choice theory. Zastosowany w artykule model redukcjonistyczny opiera się na realnym założeniu, że to jednostki dokonują wyborów publicznych. Kolektywny proces podejmowania decyzji publicznych stanowi wypadkową intencji, sposobu myślenia i działania poszczególnych jednostek. Z tej perspektywy badamy wpływ ukierunkowanego przekazu medialnego na kształtowanie się potencjalnych postaw wyborczych. Odwołujemy się przy tym do zachowania ekonomicznego, opartego na motywie szacunku kosztów. Artykuł powstał w oparciu o analizę raportów dostępnych na stronach internetowych Biuletynu Informacji Publicznej polskich partii politycznych oraz w oparciu o krytyczną analizę literatury przedmiotu.

Biogramy autorów

Damian Szymczak - Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Makroekonomii, Instytut Ekonomii

Dr Damian Szymczak, zajmuje się ekonomiką rolnictwa, w szczególności problemem ubóstwa na obszarach popegeerowskich. Autor pracy Rozwój i upadek PGR-ów w świetle koncepcji Amartyi Kumara Sena. Przykład województwa zachodniopomorskiego, Scholar, FDPA, Warszawa 2022. Interesuje się też analizą relacji polityka – ekonomia w zakresie outsourcingu politycznego. W obszarze jego zainteresowań naukowych jest również historia myśli ekonomicznej w zakresie myśli Jerzego Wiklina. 

Marcin Kalinowski - Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Instytut Gospodarki Przestrzennej

dr inż. Marcin Kalinowski, zajmuje się problematyką spółdzielczości mieszkaniowej i relacji polityka – ekonomia w zakresie prawodawstwa dotyczącego rynku nieruchomości, zagadnieniami outsourcingu politycznego i lobbingu. Współredaktor książki Polityczna kreacja ładu ekonomicznego. Teoria i praktyka (wspólnie z Andrzejem Pieczewskim, 2013). Autor książki Lobbing w świetle teorii wyboru publicznego (2016). Interesuje się też metodologią ekonomii, zwłaszcza w zakresie myśli Jamesa M. Buchanana.

Bibliografia

Arrow, K. (1951). Social Choice and Individual Values. New Heaven-London: Yale University Press.
Zobacz w Google Scholar

Bicchieri, C. (2006). The grammar of society: The nature and dynamics of social norms. Cambridge University Press.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511616037

Blais, A., Young, R., & Lapp, M. (2000). The calculus of voting: An empirical test, European journal of political research, 37(2), 181–201, https://link.springer.com/article/10.1023/A:1007061304922.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1475-6765.00509

Bourdieu, P. (2009). O telewizji. Panowanie dziennikarstwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar

Buchanan, J. M. I Tullock, G. (1961). The Calculus of Consent. Logical Foundations of Constitutional Democracy. Ann Anborn: The University of Michigan Press.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3998/mpub.7687

BujwidKurek, E. (2023). Czwarta władza wobec trójdzielności władz – próba enumeracji, Horyzonty Polityki, 14(48), 99–114, https://doi.org/10.35765/hp.2507.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.35765/hp.2507

Bunge M. (2000). Systemism: the alternative to individualism and holism, The Journal of Social Economics, 29(2), 147–157.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S1053-5357(00)00058-5

Dalton R. J. (1996). Citizen politics: Public opinion and political parties in advanced industrial democracies (2nd ed.). Chatham, NJ: Chatham House.
Zobacz w Google Scholar

Darmofal, D. (2010). Reexamining the calculus of voting, Political Psychology, 31(2), 14–174, https://www.jstor.org/stable/pdfplus/20721284.pdf.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9221.2009.00754.x

Dobek–Ostrowska, B., Wiszniowski, R. (2007). Teoria komunikowania publicznego i politycznego. Wrocław: Wydawnictwo Astrum.
Zobacz w Google Scholar

Downs, A. (1957). An Economic Theory of Democracy. New York: Harper&Row.
Zobacz w Google Scholar

Dzionek-Kozłowska, J. (2018). Model homo oeconomicus. Geneza, ewolucja, wpływ na rzeczywistość gospodarczą. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8142-217-8

Filipowicz, L. i Opawski, K. (1992). Teoria wyboru publicznego: wybrane koncepcje badawcze, Ekonomista (3), 379–385.
Zobacz w Google Scholar

Fort, R., i Bunn, D. N. (1998). Whether one votes and how one votes, Public Choice (95), 51–62, https://link.springer.com/article/10.1023/A:1004934330814.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1023/A:1004934330814

Gerstlé, J. (1992). La Communications politique. Paris: Armand Colin.
Zobacz w Google Scholar

Harder, J. i Krosnick, J. A. (2008). Why do people vote? A psychological analysis of the causes of Voter Turnout, Journal of the Social Issues, 64(3), 525–549, https://spssi.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1540-4560.2008.00576.x.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.2008.00576.x

Harrop, M, i Miller, W. I. (1987) Elections and Voters: A Comparative Introduction. Basingstoke: Macmillan.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-18912-0

Herfeld, C. (2022). Revisiting the criticisms of rational choice theories. Philosophy Compass, 17(1), e12774. https://doi.org/10.1111/phc3.12774
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/phc3.12774

Kalinowski, M. i Szymczak, D. (2022a). Przyczynek do analizy przejrzystości i skali outsourcingu politycznego w Polsce, Horyzonty Polityki, 13(42), 31–54, https://doi.org/10.35765/hp.2147.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.35765/hp.2147

Kalinowski, M. i Szymczak, D. (2022b). Outsourcing w strukturze polskiego rynku politycznego, Władza sądzenia (23): 95–112, https://doi.org/10.18778/2300-1690.23.06.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2300-1690.23.06

Kotras, M. (2021). „Tożsamościowo mocni” i „zakorzenieni” – elektorat Prawa i Sprawiedliwości, Władza Sądzenia, (21), 152–167. https://doi.org/10.18778/2300-1690.21.11.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2300-1690.21.11

McNair, B. (2011). An introduction to political communication. New York: Taylor & Francis.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780203828694

Mazzoleni, G. i Schulz W. (1999). „Mediatization” of Politics: A Challenge for Democracy, Political Communication, 16 (3), 247–261.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/105846099198613

Newman, J. H. (1956). Logika wiary. Warszawa: PAX.
Zobacz w Google Scholar

Morgan, M. (2006). Economic as model Man: ideal types, idealization and carycatures. Journal of the History of Economic Thought, 28(1), 1–27.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/10427710500509763

Reeves, B. i Nash, C. (2000). Media i ludzie. Warszawa: PIW.
Zobacz w Google Scholar

Schumpeter, J.A. (1995). Kapitalizm. Socjalizm. Demokracja. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Zobacz w Google Scholar

Smith, A. (1954). Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Zobacz w Google Scholar

Ustawa z dnia 14 października 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2021 poz. 2054.
Zobacz w Google Scholar

von Mises, L. (2011). Ludzkie działanie. Traktat o ekonomii. Warszawa: Instytut Ludwiga von Misesa.
Zobacz w Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2025-11-26

Jak cytować

Szymczak, D., & Kalinowski, M. (2025). Outsourcing przekazu medialnego z perspektywy teorii wyboru publicznego. Władza Sądzenia, (28), 27–46. https://doi.org/10.18778/2300-1690.28.02

Numer

Dział

Articles

Inne teksty tego samego autora