Kto wdraża budżet obywatelski, a kto nie? Porównanie wielkopolskich gmin pod kątem zamożności oraz poziomu aktywności społecznej

Autor

  • Agnieszka Jeran Zakład Badań Społeczności Lokalnych i Regionalnych, Instytut Socjologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Szamarzewskiego 89C, 60-568 Poznań
  • Piotr Matczak Zakład Badań Społeczności Lokalnych i Regionalnych, Instytut Socjologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Szamarzewskiego 89C, 60-568 Poznań
  • Krzysztof Mączka Zakład Badań Społeczności Lokalnych i Regionalnych, Instytut Socjologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Szamarzewskiego 89C, 60-568 Poznań

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.64.08

Słowa kluczowe:

budżet obywatelski, partycypacja, jednostki samorządu terytorialnego, aktywność społeczna, Wielkopolska.

Abstrakt

Jednym z dyskutowanych aspektów partycypacji obywateli w zarządzaniu na poziomie lokalnym są procedury określane mianem budżetowania partycypacyjnego czy częściej – budżetów obywatelskich. Istotą partycypacji jest dialog władz lokalnych z obywatelami w zakresie redystrybucji zasobów publicznych, chociaż redystrybucja i alokacja to tylko jedna z licznych funkcji, jakie pełnią budżety obywatelskie w jednostkach samorządowych. W Polsce budżety obywatelskie są wdrażane coraz powszechniej, a analizy ich dotyczące mają często charakter studiów przypadku. W przedstawionym badaniu podjęto problem nie tyle samych wdrożeń, co zróżnicowania gmin w Wielkopolsce, które podejmują decyzję o wdrożeniu budżetu obywatelskiego. Główne pytania badawcze dotyczyły następujących kwestii: (1) Czy istnieje istotna różnica w zamożności gmin wdrażających i niewdrażających? oraz (2) Czy istnieje istotna różnica w aktywności społecznej w gminach wdrażających i niewdrażających? Wyniki analiz prowadzą do wskazania, że o ile w zamożności gmin nie zidentyfikowano różnic, o tyle gminy wdrażające budżet obywatelski charakteryzują się wyższą aktywnością społeczną. Budżety obywatelskie, przynajmniej w Wielkopolsce, można zatem uznać za sposób wspierania aktywności w tych gminach, w których obywatele już są aktywni, nie zaś za sposób ich aktywizacji.

Bibliografia

Bartkowski J. (2003). Tradycja i polityka: Wpływ tradycji kulturowych polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne. Wydawnictwo Żak, Poznań.
Google Scholar

Bassoli M. (2012). Participatory budgeting in Italy: Analysis of (almost democratic) participatory governance arrangements, “International Journal of Urban and Regional Research”, no. 36 (6), s. 1183–1203.
Google Scholar

Burchard-Dziubińska M. (2014). Budżet obywatelski jako partycypacyjna forma współrządzenia, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania”, nr 37 (2), s. 197–208.
Google Scholar

Cichocki P. (2012). Jaka jest tożsamość wielkopolska?, „Przegląd Zachodni”, nr 1, s. 87–100.
Google Scholar

Czarnecki K. (2014). Udział mieszkańców w ustalaniu wydatków budżetu gminy w ramach tzw. budżetu partycypacyjnego (na przykładzie Torunia w latach 2013–2014), „Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu”, nr 1 (2), s. 125–145, DOI: http://dx.doi.org/10.12775/PBPS.2014.008
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/PBPS.2014.008

Im T., Lee H., Cho W., Campbell J. W. (2014). Citizen Preference and Resource Allocation: The Case for Participatory Budgeting in Seoul, “Local Government Studies”, no. 40 (1), s. 102–120.
Google Scholar

Ganuza E., Baiocchi G. (2012). The power of ambiguity: How participatory budgeting travels the globe, “Journal of Public Deliberation”, no. 8 (2), s. 1–12.
Google Scholar

Hirschman A. (1995). Lojalność, krytyka, rozstanie: Reakcje na kryzys państwa, organizacji i przedsiębiorstwa, Znak, Kraków–Warszawa.
Google Scholar

Holdo M. (2016). Deliberative capital: Recognition in participatory budgeting, “Critical Policy Studies”, no. 10 (4), s. 391–409.
Google Scholar

Jeran A. (2016). Czy wielkopolska mentalność nadal istnieje? Analiza oparta na danych Diagnozy Społecznej 2015, „Przegląd Zachodni”, nr 2, s. 103–129.
Google Scholar

Kajdanek K. (2015). Budżet obywatelski czy „budżet obywatelski”? Komentarz w sprawie Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego, „Problemy Rozwoju Miast – Kwartalnik Naukowy Instytutu Rozwoju Miast”, nr XII (II), s. 29–35.
Google Scholar

Lisiecki S. (2015). Florian Znaniecki i Janusz Ziółkowski. O tradycji i kontynuacjach badań nad wartościowaniem przestrzeni miasta, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, nr 77 (1), s. 13–26.
Google Scholar

Łukasiewicz D. (2014). Mentalność pruska, mieszczańska, protestancka czy kapitalistyczna? Prusy 1806–1871, „Przegląd Zachodni”, nr 2, s. 91–119.
Google Scholar

Łukomska-Szarek J. (2014). Budżetowanie partycypacyjne jako instrument współzarządzania sferą publiczną, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, nr 4, s. 137–144.
Google Scholar

Martela B. (2013). Budżet partycypacyjny w Polsce – wdrożenie i perspektywy, „Władza Sądzenia”, nr 2, s. 22–33.
Google Scholar

Matczak P., Sadło M., Mączka K. (2015). Budżety obywatelskie w województwie wielkopolskim: Stan obecny i perspektywy na przyszłość, „Biuletyn Wielkopolskiego Regionalnego Obserwatorium Terytorialnego”, nr III, s. 26–31.
Google Scholar

Miazga A., Teisseyre P. (2016). Społeczna gmina. Ranking aktywności społecznej w samorządach, www.wspolnota.org [dostęp 10.11.2017].
Google Scholar

Molik W. (oprac.) (2005). Etos Wielkopolan. Antologia tekstów o społeczeństwie Wielkopolski z drugiej połowy XIX i XX wieku. Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań.
Google Scholar

Molik W. (2016). Dziedzictwo kulturowe Wielkopolski, „Przegląd Zachodni”, nr 2, s. 7–22.
Google Scholar

Radziszewski M. (2016). Budżet obywatelski instrumentem rozwoju kapitału społecznego, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne”, nr 51, s. 131–154. DOI: 10.15804/athena.2016.51.08
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15804/athena.2016.51.08

Sintomer Y., Herzberg C., Röcke A. (2008). Participatory budgeting in Europe: Potentials and challenges, “International Journal of Urban and Regional Research”, no. 32 (1), s. 164–178.
Google Scholar

Sorychta-Wojsczyk B. (2015). Uwarunkowania wykorzystania budżetu obywatelskiego w administracji publicznej w Polsce, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie”, nr 78 (1928), s. 421–430.
Google Scholar

Wampler B. (2007). A guide to participatory budgeting, [w:] A. Shah (ed.), Participatory budgeting. The World Bank, Washington, s. 21–54.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2018-03-30

Jak cytować

Jeran, A., Matczak, P., & Mączka, K. (2018). Kto wdraża budżet obywatelski, a kto nie? Porównanie wielkopolskich gmin pod kątem zamożności oraz poziomu aktywności społecznej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (64), 121–132. https://doi.org/10.18778/0208-600X.64.08