Biel staje się bielsza. O "Wyjściu"

Autor

  • Anna Węgrzyniak Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Wydział Humanistyczno- -Społeczny, Katedra Literatury i Kultury Polskiej.

DOI:

https://doi.org/10.18778/2299-7458.02.13

Słowa kluczowe:

biel, śmierć, poezja, wyjście, milczenie, sen

Abstrakt

Otwierający tom Wyjście wiersz *** biel się nie smuci autorka traktuje jako istotne wprowadzenie do tomu, którego interpretację zaczyna od konfrontacji tytułu z obrazem na okładce. Wagę wiersza o bieli podkreśla dwojaki zapis – wersja drukowana (czarne litery) i negatyw rękopisu (białe litery). Motyw bieli – w twórczości Różewicza stale obecny, będący znakiem wielofunkcyjnym, odsyła autorkę do wiersza Biel, w którym poeta opłakiwał baranka. Analiza utworu pozwala wnioskować, że jest on zapisem zamierania zmysłów, wrażeń, pamięci, słów. Aluzyjnie przywołana figura baranka, który „gładzi grzechy świata” wnosi sens eschatologiczny. Biel rozjaśnia śmierć, jest tutaj znakiem doskonałej niewiedzy, tego, co niepoznawalne i niewyrażalne. Biel łączy „szarą strefę” z cierpieniem (które oczyszcza) i śmiercią (człowieka, poezji). Wobec bankructwa słów zużytych, biel jako znak ciszy i milczenia prowadzi poetę do „wyjścia” – poza rzeczywistość otaczającego świata, w strefę ciszy i milczenia. O śmierci poeta nie mówi, wyręcza się typografią (na białej kartce czarne litery, na czarnej – białe), dialogiem, grą z jej kulturowymi wyobrażeniami.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Dakowicz Przemysław, Tadeusz Różewicz uczy się chodzić, „Topos” 2005, nr 1–2, s. 159–163
Google Scholar

Dzień Mirosław, Człowiek w perspektywie eschatologicznej w poezji Czesława Miłosza i Tadeusza Różewicza. Studium analityczno-interpretacyjne, t. 1, Bielsko-Biała 2010
Google Scholar

Grochowiak Stanisław, Poezje, Warszawa 1988, s. 52
Google Scholar

Łukasiewicz Jacek, Jak te pięcioraczki, „Odra” 2005, s. 67
Google Scholar

Nycz Ryszard, Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej poezji polskiej, Kraków 2001
Google Scholar

Olszański Grzegorz, Pawelec Dariusz, Komunał?, [w:] Zamieranie. Interpretacje, red. Grzekorz Olszański, Dariusz Pawelec, Katowice 2007, s. 7–9
Google Scholar

Różewicz Tadeusz, Na powierzchni poematu i w środku, Warszawa 1989, s. 34
Google Scholar

Różewicz Tadeusz, Utwory zebrane. Poezja, t. 3, Wrocław 2006, s. 38–39
Google Scholar

Różewicz Tadeusz, Utwory zebrane. Poezja, t. 4, Wrocław 2006, s. 383
Google Scholar

Różewicz Tadeusz, Wyjście, Wrocław 2004, s. 7
Google Scholar

Skrendo Andrzej, Tadeusz Różewicz i granice literatury. Poetyka i etyka transgresji, Kraków 2002
Google Scholar

Stala Marian, Czas, który nastał po czasie marnym. O jednym wierszu Tadeusza Różewicza, [w:] tenże, Druga strona. Notatki o poezji współczesnej, Kraków 1997, s. 47
Google Scholar

Szymborska Wisława, Chwila, Kraków 2002, s. 5
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2013-01-01

Jak cytować

Węgrzyniak, A. (2013). Biel staje się bielsza. O "Wyjściu". Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze, (2), 163–172. https://doi.org/10.18778/2299-7458.02.13

Numer

Dział

Artykuły