Biel staje się bielsza. O "Wyjściu"
DOI:
https://doi.org/10.18778/2299-7458.02.13Słowa kluczowe:
biel, śmierć, poezja, wyjście, milczenie, senAbstrakt
Otwierający tom Wyjście wiersz *** biel się nie smuci autorka traktuje jako istotne wprowadzenie do tomu, którego interpretację zaczyna od konfrontacji tytułu z obrazem na okładce. Wagę wiersza o bieli podkreśla dwojaki zapis – wersja drukowana (czarne litery) i negatyw rękopisu (białe litery). Motyw bieli – w twórczości Różewicza stale obecny, będący znakiem wielofunkcyjnym, odsyła autorkę do wiersza Biel, w którym poeta opłakiwał baranka. Analiza utworu pozwala wnioskować, że jest on zapisem zamierania zmysłów, wrażeń, pamięci, słów. Aluzyjnie przywołana figura baranka, który „gładzi grzechy świata” wnosi sens eschatologiczny. Biel rozjaśnia śmierć, jest tutaj znakiem doskonałej niewiedzy, tego, co niepoznawalne i niewyrażalne. Biel łączy „szarą strefę” z cierpieniem (które oczyszcza) i śmiercią (człowieka, poezji). Wobec bankructwa słów zużytych, biel jako znak ciszy i milczenia prowadzi poetę do „wyjścia” – poza rzeczywistość otaczającego świata, w strefę ciszy i milczenia. O śmierci poeta nie mówi, wyręcza się typografią (na białej kartce czarne litery, na czarnej – białe), dialogiem, grą z jej kulturowymi wyobrażeniami.
Pobrania
Bibliografia
Dakowicz Przemysław, Tadeusz Różewicz uczy się chodzić, „Topos” 2005, nr 1–2, s. 159–163
Google Scholar
Dzień Mirosław, Człowiek w perspektywie eschatologicznej w poezji Czesława Miłosza i Tadeusza Różewicza. Studium analityczno-interpretacyjne, t. 1, Bielsko-Biała 2010
Google Scholar
Grochowiak Stanisław, Poezje, Warszawa 1988, s. 52
Google Scholar
Łukasiewicz Jacek, Jak te pięcioraczki, „Odra” 2005, s. 67
Google Scholar
Nycz Ryszard, Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej poezji polskiej, Kraków 2001
Google Scholar
Olszański Grzegorz, Pawelec Dariusz, Komunał?, [w:] Zamieranie. Interpretacje, red. Grzekorz Olszański, Dariusz Pawelec, Katowice 2007, s. 7–9
Google Scholar
Różewicz Tadeusz, Na powierzchni poematu i w środku, Warszawa 1989, s. 34
Google Scholar
Różewicz Tadeusz, Utwory zebrane. Poezja, t. 3, Wrocław 2006, s. 38–39
Google Scholar
Różewicz Tadeusz, Utwory zebrane. Poezja, t. 4, Wrocław 2006, s. 383
Google Scholar
Różewicz Tadeusz, Wyjście, Wrocław 2004, s. 7
Google Scholar
Skrendo Andrzej, Tadeusz Różewicz i granice literatury. Poetyka i etyka transgresji, Kraków 2002
Google Scholar
Stala Marian, Czas, który nastał po czasie marnym. O jednym wierszu Tadeusza Różewicza, [w:] tenże, Druga strona. Notatki o poezji współczesnej, Kraków 1997, s. 47
Google Scholar
Szymborska Wisława, Chwila, Kraków 2002, s. 5
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2013 Anna Węgrzyniak

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

