Cer w okresie żelaza. Wstępne studia z zakresu historii religii Geszuritów
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6034.26.04Abstrakt
Wybitny badacz judaizmu Jacob Neusner twierdza, że religię najlepiej jest studiować na tle porównawczym (Neusner 1988, 155 ff.). Znaczy to, że należy porównywać zjawiska religijne bliżej nam nieznanych religii z formami pokrewnymi zauważalnymi w religiach lepiej nam znanych. Metodę tę należy odnieść szczególnie do studiów religii dziś wymarłych.
The Bethsaida Excavation Project – konsorcjum odpowiedzialne za badania archeologiczne na et-Tell – w swojej dziewiętnastoletniej już działalności wykopaliskowej zarejestrowało ilości materiału archeologicznego pozwalające na dokonanie wstępnych badań dotyczących kwestii religii w okresie żelaza IIB. Materiały te autor wykorzystał w swojej pracy.
Punktem wyjściowym rozważań jest sformułowana przez Petera Bergera funkcjonalistyczna definicja religii jako systemu państwotwórczego i jednocześnie systemu, który to państwo utrzymuje. Obecne studium łączy tezy profesorów Neusnera i Bergera w celu stworzenia podstaw teoretycznych do poznania religii Ceru, który był poprzednikiem Betsaidy w okresie żelaza. Tym się różni od istniejących już rozważań, że traktuje praktyki religijne całościowo, nie ograniczając się do opisu założenia kultowego przy bramie miejskiej.
Rozważania teoretyczne i epigraficzne znalezisk archeologicznych na et-Tell, prowadzone na tle znanych zjawisk na terenie państw Bliskiego Wschodu i Egiptu, wspomagane też są analogiami zaczerpniętymi z analizy zachowań współczesnych. Pozwalają one autorowi zaproponować koncepcję istnienia lokalnej odmiany kultów bliskowschodnich – odmiany kultu najbardziej zbliżonego do występującego w religii Hurytów.
Pobrania
Bibliografia
Aharoni 1962 = Y. Aharoni, The Land of Israel in Biblical Times: A Historical Geography, Westminster Press, Philadelphia.
Google Scholar
Arav 1995 = R. Arav, “Bethsaida Excavations, Preliminary Report 1987-1993” , [in:] R. Arav and R. A. Freund (eds.), Bethsaida: A City by the North Shore of the Sea of Galilee, vol. I, Truman State University Press, Kirksville, MO.
Google Scholar
Arav 2004 = R. Arav, “Toward a Comprehensive History of the Geshurites” , [in:] R. Arav and R. A. Freund (eds.), Bethsaida: A City by the North Shore of the Sea of Galilee, vol. Ill, Truman State University Press, Kirksville, MO.
Google Scholar
Arav, Freund 1999 = R. Arav and R. Freund (eds.), Bethsaida: A City by the North Shore o f the Sea o f Galilee, vol. II, Truman State University Press, Kirksville, MO.
Google Scholar
Arav, Freund 2004 = R. Arav and R. Freund (eds.), Bethsaida: A City by the North Shore of the Sea of Galilee, vol. Ill, Truman State University Press, Kirksville, MO.
Google Scholar
Armour 1986 = R. A. Armour, Gods and Myths of Ancient Egypt, The American University of Cairo Press, Cairo.
Google Scholar
Herder 1967 = P. Berger, The Sacred Canopy: Elements of a Sociological Theory of Religion. Garden City, Doubleday, New York.
Google Scholar
Black, Green 1992 = J. A. Black and A. Green, Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia: An Illustrated Dictionary, University of Texas Press, Austin.
Google Scholar
Blomquist 1999 = Т. H. Blomquist, “Gates and Gods: Cults in the City Gates of Iron Age Palestine. An Investigation of the Archaeological and Biblical Sources”, Coniectanea Biblica, Old Testament Series 46, Almqvist & Wiksell International, Stockholm.
Google Scholar
Brown, Driver, Briggs 1977 = F. Brown, S. P. Driver and Ch. A. Briggs (eds.), A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, Clarendon Press, Oxford.
Google Scholar
Gibson, Biggs 1977 = G. Me. Gibson and R. D. Biggs, “Seals and Sealing in the Ancient Near East” , BMG, 62 Microfiche of Illustrations.
Google Scholar
Gleuck 1940 = N. Gleuck, The Other Side of the Jordan, American Schools of Oriental Research, New Haven.
Google Scholar
Greene 2004 = J. T. Greene, “Tiglath-Pileser III ’s War against the City of Tzer” , [in:] R. Arav, R. A. Freund (eds.), Bethsaida: A City by the North Shore of the Seas of Galilee, vol. III, Truman State University Press, Kirksville, MO.
Google Scholar
Haas 1995 = V. Haas, Geschichte der hetitischen Religion. Handbuch der Orientalistik, 1: Abteilung. Der Nahe und der Mittlere Osten, Brill, Leiden.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1163/9789004293946_038
Kokhavi 1989 = M. Kokhavi, “The Land of Geshur Project: Regional Archaeology of the Southern Golan (1987-1988 Seasons)”, Israel Exploration Journal, vol. 39, No. 1-2, p. 1-17.
Google Scholar
Kokhavi 1994 = M. Kokhavi, “The Land of Geshur Project 1993”, Israel Exploration Journal, vol. 44, No. 1-2, p. 136-141.
Google Scholar
Kokhavi 1996 = M. Kokhavi, “Land of Geshur Project”, Eretz Israel, 25, p. 184-201 (Hebrew).
Google Scholar
Levine 1972 = L. D. Levine, “Two Neo-Assyrian Stelae from Iran”, Royal Ontario Museum Art and Archaeology Occasional Paper, 23 [Toronto], p. 11-24. (This work deals with a published stela of T-P III in which Menachem of Samaria is listed among those who sent tribute to Assyria).
Google Scholar
Lipiaski 2000 = E. Lipiński, “The Arameans: Their Ancient History, Culture, and Religion”, Orientalia Louvaniensia Analecta, 100, Leuven, Paris, Sterling, VA.
Google Scholar
Mallory 1989 = J. P. Mallory, In Search of the Indo-Europeans: Language, Archaeology and Myth, Thames and Hudson, London.
Google Scholar
Maoz 1992 = Z. U. Maoz, “Geshur”, [in:] D. Freedman (ed.), Anchor Bible Dictionary, vol. II, p. 996.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5040/9780300261882-753
May 1965 = H. G. May, Oxford Bible Atlas, Oxford University Press, London, New York, Toronto.
Google Scholar
Mazar 1975 = B. Mazar, “Geshur and Maacha” , [in:] Cities and Districts in Eretz Israel, Jerusalem, p. 190-202.
Google Scholar
Mazar 1986 = B. Mazar, “Geshur and Maacha”, [in:] S. Ahituv, B. A. Levine (eds.), The Early Biblical Period, Jerusalem, p. 113-125.
Google Scholar
Mellaart 1965 = J. Mellaart, Earliest Civilizations of the Near East, McGrow-Hill Book Company, New York.
Google Scholar
Morrison 1992 = M. A. Morrison, “Hurrians” , [in:] D. N. Freedmaan (od.), Anchor Bible Dictionary.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5040/9780300261899-0398
Murnane 1984 = W. J. Murnane, “The EI-Amarna Boundary Stelae Project: A Preliminary Report”, NARCE, 128 (Winter 1984), p. 40-52.
Google Scholar
Na’am an 2000 = N. Na’aman, ‘Three Notes on the Aramaic Inscription from Tel Dan”, Israel Exploration Journal, vol. 50, p. 92-104.
Google Scholar
Neusner 1988 = J. Neusner, From Testament to Torah: An Introduction to Judaism in its Formative Age, Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ.
Google Scholar
Reeves 2000 = N. Reeves, Ancient Egypt: The Great Discoveries (A Year-by-Year Chronicle), Thames & Hudson, Ltd.
Google Scholar
Saporetti 2002 = C. Saporetti, Some Considerations on the Stelae of Assur, Undena Publications, Malibu.
Google Scholar
Smith 1952 = M. Smith, ‘The Common Theology of the Ancient Near East” , Journal of Biblical Literature 71, p. 135 ff.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/3261800
Stein 1993 = D. Stein, ‘The Seal Impressions”, [in:] W. Gemot (ed.), Das Archiv des Silwa-Tessup, vol. 9 and 10, Harrassowitz Verlag, Wiesbaden, p. 350.
Google Scholar
Theuer 2000 = G. Theur, Der Mondgott in den Religionen Syrien-Palaestinas. Orbis Biblicus el Orientalis 173, Universitaetsverlag, Fribourg, Schweitz.
Google Scholar
Tiradritti 1999 = F. Tiradritti (ed.), Egyptian Treasures from the Egyptian Museum in Cairo, Harry N. Abrams, Inc., New York.
Google Scholar
Van Gessel 1977 = B. H. L. Van Gessel, “Onomasticon of the Hittite Pantheon”, Handbuch der Orientalistik, 1. Abteilung. Der Nahe und der Mittlere Osten, Brill, Leiden.
Google Scholar
Yon 2000 = M. Yon, “Daily Life”, Near Eastern Archaeology, 63, No. 4, p. 200-201.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/3210784
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
