Aktualność orzeczenia w sprawie statku Alabama: wnioski co do ewolucji praw i obowiązków państw neutralnych w świetle prawa międzynarodowego

Abstrakt

Celem artykułu jest zbadanie instytucji państwa neutralnego we współczesnym prawie międzynarodowym. Tradycyjne ujęcie neutralności, wypracowane w praktyce państw od XVII wieku zakłada, że państwo nie będące stroną w konflikcie nabywa na podstawie prawa międzynarodowego szczególny status, który można w skrócie przedstawić następująco: państwo neutralne ma prawo nie odczuwania negatywnych skutków istniejącego konfliktu zbrojnego. Z drugiej strony, państwo takie ma obowiązek pozostawania bezstronnym i nieudzielania pomocy stronom wojującym. Jednak w praktyce XX i XXI wieku można wskazać wiele przypadków pomocy udzielanej stronom konfliktu przez państwa nie biorące w nim udziału. Koncepcja neutralności (określanej również prawem neutralności) podlegała, podobnie jak całe prawo międzynarodowe, wielu przemianom w XX wieku, wykształcając m.in., pojęcia „kwalifikowanej neutralności” oraz „nieuczestniczenia w działaniach zbrojnych”. Zmiany te jednak nie podważyły istoty neutralności, która wciąż stanowi część prawa międzynarodowego.