Education and Learning in the Lives of Old People – A Strategy for Development and Adaptation to Old Age

Agata Chabior

doi:10.18778/2450-4491.21.04

Autor

Agata Chabior Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach https://orcid.org/0000-0003-4603-2449

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.21.04

Słowa kluczowe:

starość i starzenie się, aktywność edukacyjna, teorie edukacji ustawicznej i całożyciowego uczenia się

Abstrakt

Artykuł ma na celu pokazanie aktywności edukacyjnej emerytowanych nauczycieli, zarówno w sferze skutków, czyli funkcji, jak i w aspekcie sposobu oraz strategii działania, które wyposażają w nowe kompetencje i umiejętności pozwalające na zarządzanie własnym życiem w starości tak aby przebiegało pomyślnie. Artykuł ma charakter teoretyczny, dotyczy edukacji dorosłych, aktywności edukacyjnej i całożyciowego uczenia osób starszych. Poza wyjaśnieniem ram teoretycznych wyznaczanych teoriami edukacji ustawicznej i całożyciowego uczenia się, wskazane zostanie tło przemian społecznych i rozwoju cywilizacyjnego, traktowanych jako kontekst społeczno-kulturowy aktywności edukacyjnej współczesnych seniorów.

Biogram autora

Agata Chabior - Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Agata Chabior – doktor habilitowana w dziedzinie nauk społecznych, dyscyplinie pedagogika, profesor UJK (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach). Zainteresowania badawcze koncentruje wokół zagadnień gerontologii społecznej, geragogiki, andragogiki, pedagogiki społecznej, także pomocy społecznej i pracy socjalnej. Autorka i współautorka 10 monografii, ponad 60 artykułów publikowanych w prestiżowych czasopismach polskich i zagranicznych. Od wielu lat aktywny członek Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego (Oddział Świętokrzyski) oraz Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego.

Bibliografia

Aleksander T., Barwińska D. (eds.) (2007) Stan i perspektywy rozwoju refleksji nad edukacją dorosłych, Kraków–Radom, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy.
Google Scholar

Bauman Z. (2007) Płynne życie, Kraków, Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Beck U. (2004) Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, trans. S. Cieśla, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Chabior A. (2017) Proces wspomagania pomyślanego starzenia się u ludzi starych. Między powinnością a profesjonalizmem, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Chabior A. (2023) Aktywność edukacyjna w okresie starości – wybrane konteksty in: Uczyć się przez całe życie – potrzeba czy konieczność, A. Chabior, B. Klasińska, J. Miko-Giedyk (eds.), Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek, pp. 257–271.
Google Scholar

Czerniawska O. (1996) Edukacja osób „Trzeciego Wieku” in: Wprowadzenie do andragogiki, T. Wujek (ed.), Radom, Instytut Technologii Eksploatacji, pp. 213–236.
Google Scholar

Dubas E. (2016) Starość – darem, zadaniem i wyzwaniem. Rola aktywności w edukacji (wybrane wątki) in: Obiektywny i subiektywny wymiar starości. Refleksje nad starością, vol. 1, E. Dubas, M. Muszyński (eds.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, pp. 233–246, https://doi.org/10.18778/8088-010-8.18.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8088-010-8.18

Dubas E. (2024) Humanistyczny obraz starości. Przesłanki dla gerontologii humanistycznej, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, https://doi.org/10.18778/8331-387-0.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8331-387-0

Fabiś A., Tomczyk Ł. (2016) Geragogika w ujęciu autorów niemieckojęzycznych, „Edukacja Dorosłych”, no. 1, pp. 181–189.
Google Scholar

Fabiś A. (2018) Troski egzystencjonalne w starości. Ujęcie geragogiczne, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego.
Google Scholar

Fabiś A., Wawrzyniak J. K., Chabior A. (2015) Ludzka starość. Wybrane zagadnienia gerontologii społecznej, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Formosa M. (2018) The Promise of Geragogy: Ensuring Quality Standards for Older Adult Learning in: AIUTA International Conference: Standards of Education among U3as and the Intergenerational Formation, Barcelona, pp. 13–17.
Google Scholar

Greech A., Hallam S. (2015) Critical geragogy: A Framework for Facilitating Older Learners in Community Music, „London Review of Education”, no. 13(1), pp. 43–57, https://doi.org/10.18546/LRE.13.1.05.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18546/LRE.13.1.05

Jarvis P. (2004) Adult Education and Lifelong Learning: Theory and Practice, London, Routledge, https://doi.org/10.4324/9780203561560.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780203561560

Jarvis P. (2009) Lifelong Learning. A Social Ambiguity in: The Routledge International Handbook of Lifelong Learning, P. Jarvis (ed.), New York, Routledge, pp. 9–30, https://doi.org/10.4324/9780203870549.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780203870549

Krajewski M. (1997) Konsumpcja i współczesność. O pewnej perspektywie rozumienia świata współczesnego, „Kultura i Społeczeństwo”, no. 3, pp. 3–24.
Google Scholar

Malewski M. (2013) O „polityczności” andragogiki, „Edukacja Dorosłych”, no. 1(68), pp. 9–23.
Google Scholar

Muszyński M. (2024) Uczenie się stawania się osobą starą, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, https://doi.org/10.18778/8331-419-8.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8331-419-8

Półturzycki J. (2003) Kształcenie ustawiczne i jego konsekwencje dla edukacji in: Kształcenie ustawiczne. Idee i doświadczenia, Z. P. Kruszewski, J. Półturzycki, E. A. Wesołowska (eds.), Płock, Wydawnictwo Naukowe Novum, pp. 39–59.
Google Scholar

Szarota Z. (2019) Priorytety i funkcje społeczne edukacji w dorosłości – perspektywa Celów Zrównoważonego Rozwoju UNESCO 2030, „e-mentor”, no. 1(78), pp. 46–53, https://doi.org/10.15219/em78.1399.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15219/em78.1399

Wiśniewska J. I. (2018) Aktywność edukacyjna osób starszych jako predykator pomyślnego starzenia się, „Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej”, no. 22, pp. 31–50, https://doi.org/10.14746/ikps.2018.22.03.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/ikps.2018.22.03

Google Scholar