Philosophical aspects of "non-relativity" of the word in the adult – young child relationship

Authors

  • Anna Walczak Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Katedra Teorii Wychowania

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.05.03

Keywords:

word, S(s)peaking, silence, relation, phenomenology

Abstract

This article is an attempt of showing the presence of the word – the living word – as a linguistic/speech means in human being’s relation with the Other – with somebody closer than somebody else, who testifies with his/her presence to the presence of the person speaking to him/her. The presence of the word can be perceived as “non-relative” presence – in line with thinking about language/speech through the prism of their conventionally understood functions. Accepting after H.-G. Gadamer that our experience is linguistic in nature, I write about immersion in language in which, by assimilating its meanings, we can think and communicate our thoughts to others and communicate with them – we are able to talk. The presence of words as the foundation, opportunity and quality of relations with the Other is also relative in its nature. I present, following the ideas of E. Lévinas, the pre-linguistic way of being with the Other and I discuss silence as seemingly non-verbal contact with oneself and the Other. Since I focus on the relation with the Other, I also develop the theme of who is talking to whom, pointing out, at the same time, that talking to somebody fits in the “existential project” of the speaker. The considerations concentrated on the above problems became also a pretext to reflect on the selected aspects of verbal and non-verbal relation between an adult and a young child. The reflections undertaken in the article are mostly placed within the phenomenological perspective.

Author Biography

Anna Walczak, Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Katedra Teorii Wychowania

Dr hab., profesor w Uniwersytecie Łódzkim, pracownik Katedry Pedagogiki Społecznej. Zainteresowania badawcze dotyczą pieczy zastępczej przede wszystkim w rodzinnych środowiskach zastępczych oraz kształtowania przez wychowawcę małego dziecka swojego warsztatu pracy na rzecz towarzyszenia dziecku w żłobku.

References

Andrzejewski B. (2016) Filozofia słowa. Zarys dziejów, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar

Dehnel P. (2016) Myśli a sposoby życia. Eseje o filozofii współczesnej, Warszawa, Universitas.
Google Scholar

Derrida J. (1997) Głos i fenomen. Wprowadzenie do problematyki znaku w fenomenologii Husserla, tłum. B. Baran, Warszawa, Fundacja Aletheia.
Google Scholar

Dudek Z. W. (2005) Psychologiczny język kultury w: W. Z. Dudek, A. Pankalla, Psychologia kultury. Doświadczenia graniczne i transkulturowe, Warszawa, Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
Google Scholar

Filek J. (2014) Filozofa wstęp do ciszy, Wydawnictwo Znak, nr 707.
Google Scholar

Gadamer H.-G. (1993) Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, tłum. i wstęp B. Baran, Kraków, inter esse.
Google Scholar

Gadamer H.-G. (2008) Teoria, etyka, edukacja. Eseje wybrane, wstęp i redakcja naukowa P. Dybel, Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Gallagher S., Zahavi D. (2015) Fenomenologiczny umysł, tłum. i przedmowa M. Pokropski, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Heidegger M. (1999) Ku rzeczy myślenia, tłum. K. Michalski, J. Mizera, C. Wodziński, Fundacja Aletheia.
Google Scholar

Heidegger M. (2000), W drodze do języka, tłum. J. Mizera, Kraków, Baran i Suszczyński.
Google Scholar

Heidegger M. (2009) Podstawowe problemy fenomenologii, tłum. B. Baran, Warszawa, Fundacja Aletheia.
Google Scholar

Jaspers K. (1990) Język w: Filozofia egzystencji. Wybór pism, tłum. D. Lachowska, A. Wołkowicz, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Jaspers K. (1999) Wiara filozoficzna wobec objawienia, tłum. G. Sowiński, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Lévinas E. (1998) Całość i nieskończoność, tłum. M. Kowalska, Wstęp B. Skarga, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Lévinas E. (2000) Inaczej niż być lub ponad istotą, tłum. P. Mrówczyński, Warszawa, Fundacja Aletheia.
Google Scholar

Lévinas E. (2008) Bóg, śmierć i czas, tłum. J. Margański, Kraków, Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Mech K. (2014) O możliwości poznania Drugiego, „Filozofia religii”, nr 1, s. 1–53.
Google Scholar

Merleau-Ponty (1996) Oko i umysł. Szkice o malarstwie, tłum. E. Bieńkowska, S. Cichowicz, Gdańsk, słowo/obraz terytoria.
Google Scholar

Merleau-Ponty M. (1999) Proza świata. Eseje o mowie, tłum. E. Bieńkowska, S. Cichowicz, Joanna Skoczylas, Warszawa, Czytelnik.
Google Scholar

Merleau-Ponty M. (2001) Fenomenologia percepcji, tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, Warszawa, Fundacja Aletheia.
Google Scholar

Michalik J. (2010) Filozofia głosu, Kraków, NOMOS.
Google Scholar

Michalik J. (2011) Głos – transcendencja w języku: o fenomenologii mowy Maurice’a Merleau-Ponty’ego, „Sztuka i Filozofia”, nr 33.
Google Scholar

Opoczyńska M. (2016) Genealogie psychoterapii. Fragmenty dyskursu egzystencjalnego, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Ricoeur P. (1991) Podług nadziei. Odczyty, szkice, studia, tłum. S. Cichowicz, Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Ricoeur P. (2005) O sobie samym jako innym, tłum. B. Chełstowski, Wstęp M. Kowalska, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Saint-Exupéry de A. (2000) Mały Książę, tłum. E. Łozińska-Małkiewicz, Toruń, Algo.
Google Scholar

Skarga B. (2004) Co zwie się myśleniem w: taż, Ślad i obecność, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Walczak A. (2011) Symbolika Innego jako Drugiego w: taż, Spotkanie z wychowankiem. Ku tożsamości ipse pedagoga, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Walczak A. (2016) Etyka (w) codzienności wychowania – od nieuchronności do możliwości, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, nr 2.
Google Scholar

Wittgenstein L. (2000) Dociekania filozoficzne, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Zając-Jamróz J. (2012) W stronę antropologii słowa. Mieczysław Kotlarczyk, Kristin Linklater, Zygmunt Molik, Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie, nr 4.
Google Scholar

Published

2017-12-20

How to Cite

Walczak, A. (2017). Philosophical aspects of "non-relativity" of the word in the adult – young child relationship. Nauki O Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, 5(2), 30–47. https://doi.org/10.18778/2450-4491.05.03