(Re)conceptualizing Difference in the Context of the Acting Subject’s Identity
DOI:
https://doi.org/10.18778/2450-4491.13.07Keywords:
otherness, difference, identity, acting subject, responsive ethicsAbstract
What is the source and the effect of the acting subject’s identity? This question refers to difference, but not in its usual conceptualization, synonymous with a border and the need to maintain or transcend it. By reconceptualizing difference, which I see as “re-creating” the meaning and linking it with “added” meanings, this article restores its original load (importance) in being an acting subject, mediated in otherness. For this purpose, the différance of Jacques Derrida is invoked and his statements about it combined with those of other philosophers, in whom I found what is related and/or complementary and extends not only Derrida's thought, but that which constitutes the main theme of this article. On the one hand, otherness is an impulse to the “work” of the difference, and on the other hand, it is its effect. What is the role of the “work” of the difference in creating the identity of the acting subject? In connection with the “shift” of the effect of its work – otherness, into the area of the identity of the acting subject, can this subject say about itself: this is still me? In this context, what is responsive ethics, which, I believe, should be included in the contemporary humanistic and social discourse about the subject?
References
Bachelard G. (2000) Filozofia, która mówi nie. Esej o filozofii nowego ducha w nauce, trans. J. Budryk, Gdańsk, Słowo/obraz/terytoria.
Google Scholar
Barbaras R. (2017) Trzy znaczenia pojęcia „żywe ciało”, trans. J. Migasiński in: Główne problemy współczesnej fenomenologii, J. Migasiński, M. Pokropski (eds.), Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego: 80–96, https://doi.org/10.31338/uw.9788323524397
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323524397.pp.80-96
Buber M. (1992) Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, trans. A. Doktór, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Burzyńska A. (2013) Dekonstrukcja, polityka i performatyka, Kraków, Universitas.
Google Scholar
Cichowicz S. (1975) Bez złudzeń, „Teksty: Teoria Literatury, Krytyka, Interpretacja”, no. 3 (21): 68–74.
Google Scholar
Choińska B. (2014) Podmiot i dyskurs w świetle myśli wybranych przedstawicieli poststrukturalizmu francuskiego, Kraków, Universitas.
Google Scholar
Dąbrowski K. (1979) Dezintegracja pozytywna, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Derrida J. (1978) Różnia, trans. J. Skoczylas, J. Cichowicz in: Drogi współczesnej filozofii, M. J. Siemek (ed.), Warszawa, Czytelnik: 374–411.
Google Scholar
Derrida J. (1996) Psyche. Odkrywanie Innego, trans. M. P. Markowski in: Postmodernizm. Antologia przekładów, R. Nycz (ed.), Kraków, Wydawnictwo Baran i Suszyński: 81–107.
Google Scholar
Derrida J. (1998) Jednojęzyczność innego, czyli proteza oryginalna, trans. A. Siemek, “Literatura na Świecie”, no. 11–12: 24–111.
Google Scholar
Derrida J. (1999) O gramatologii, trans. B. Banasiak, Warszawa, Wydawnictwo KR.
Google Scholar
Derrida J. (2004) Pismo i różnica, trans. K. Kłosiński, Warszawa, Aletheia.
Google Scholar
Derrida J. (2007) Pozycje. Rozmowy z Henri Ronsem, Julią Kristevą, Jean-Louis Houdebinem i Guy Scarpettą, trans. A. Dziadek, Katowice, Fa-art.
Google Scholar
Farred G. (2016) ‘Nostalgieria’: Derrida przed i po Frantzu Fanonie,“Ethics in Progress”, Vol. 1, Issue 7 Polish Supplement, Vol. 1, no. 1, Art. #19: 299–318, https://doi.org/10.14746/eip.2016.1.19
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/eip.2016.1.19
Friesen N. (2014) Waldenfels’ Responsive Phenomenology of the Alien: An Introduction, “Phenomenology & Practice”: 1–11, https://doi.org/10.29173/pandpr20640
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.29173/pandpr20640
Fromm E. (1994) Niech się stanie człowiek. Z psychologii etyki, trans. R. Saciuk, Warszawa–Wrocław, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Glinkowski W. (2011) Człowiek – istota spoza kultury. Dialogika Martina Bubera jako podstawa antropologii filozoficznej, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7525-537-9
Heidegger M. (2001) Zasada racji, trans. J. Mizera, Kraków, Wydawnictwo Baran i Suszyński.
Google Scholar
Kopaliński W. (1989) Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa, Wiedza Powszechna.
Google Scholar
Kruszelnicki M. (2008) Drogi francuskiej heterologii, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Google Scholar
Lacan J. (2004) Le séminaire, Livre X, L’angoisse, Paris, Seuil.
Google Scholar
Lévinas E. (2000) Inaczej niż być lub ponad istotą, trans. P. Mrówczyński, Warszawa, Fundacja Aletheia.
Google Scholar
Marzec A. (2011) Différance Derridy. Czy błąd daje się (wy)tłumaczyć?, „Przekładaniec”, no. 24: 263–280.
Google Scholar
Męczkowska A. (2006) Podmiot i pedagogika: od oświeceniowej utopii ku pokrytycznej dekonsktrukcji, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu.
Google Scholar
Nycz R. (2017) Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistyki, Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN.
Google Scholar
Otto R. (1999) Świętość. Elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych, trans. B. Kupis, Warszawa, Wydawnictwo KR.
Google Scholar
Piłat R. (2016) Podmiotowość jako relacja osoby do jej własnej przyszłości in: Spór o podmiotowość. Perspektywa interdyscyplinarna, A. Warmbier (ed.), Kraków, Księgarnia Veldemicka: 37–60.
Google Scholar
Potępa M. (2004) Fenomenologia faktycznego życia. Martin Heidegger, Warszawa, Genessis.
Google Scholar
Reut M. (2010), Narracja i tożsamość: pytanie o “ja” jako problem etyczny i pedagogiczny, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Google Scholar
Ricoeur P. (2005) O sobie samym jako innym, trans. B. Chełstowski, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Surma-Gawłowska M., Zawadzki A. (ed.) (2015) Myśl mocna, myśl słaba. Hermeneutyka włoska od połowy XX wieku. Antologia tekstów, Kraków, Księgarnia Veldemicka.
Google Scholar
Szkudlarek T. (2008) Dyskursywna konstrukcja podmiotowości („puste znaczące” a pedagogika kultury), “Forum Oświatowe”, special issue: 125–140.
Google Scholar
Szkudlarek T. (2012a) Ryzyko tożsamości in: W. Łukaszewski, D. Doliński, A. Fila-Jankowska, T. Maruszewski, A. Niedźwieńska, P. Oleś, T. Szkudlarek, Tożsamość: trudne pytanie kim jestem, Sopot, Smak Słowa: 127–143.
Google Scholar
Szkudlarek T. (2012b) Tożsamość in: M. Cackowska, L. Kopciewicz, M. Patalon, P. Stańczyk, K. Starego, T. Szkudlarek, Dyskursywna konstrukcja podmiotu: przyczynek do rekonstrukcji pedagogiki kultury, Ars Educandi – Monografie, no. 3, Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego: 303–356.
Google Scholar
Szkudlarek T. (2017) Polityczność, tożsamość i humanistyczna produkcja znaczeń, “Chowanna”, no. 1 (48): 57–70.
Google Scholar
Tischner J. (2006) O człowieku. Wybór pism filozoficznych, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Google Scholar
Walczak A. (2011) Spotkanie z wychowankiem. Ku tożsamości ipse pedagoga, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Walczak A. (2012) Tworzenie wiedzy pedagogicznej z perspektywy archetypowych wymiarów kobiecości i męskości, „Ars Educandi”, no. IX: 152–174, https://doi.org/10.26881/ae.2012.09.10
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.26881/ae.2012.09.10
Waldenfels B. (2009) Podstawowe motywy fenomenologii obcego, trans. J. Sidorek, Warszawa, Oficyna Naukowa.
Google Scholar
Warmbier A. (2019) Tożsamość, narracja i hermeneutyka siebie. Paula Ricoeura filozofia człowieka, Kraków, Universitas.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
