The Paradigm of Duality as a Perspective of Viewing the World and Man

Authors

  • Małgorzata Kaliszewska Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Keywords:

ambivalence, duality, academic teaching, oscillation

Abstract

The aim of the paper is to describe the paradigm of duality being „a new type of complexity, present in specific texts that are important both for theory and social practice” (Witkowski 2013:44) and having mainly social roots (Merton, Elias). Lech Witkowski argues that pedagogy, thanks to the said paradigm, „has become capable of being a mature discipline which will be able to handle discourse and research” (Witkowski 2013: 64) and illustrates its usefulness for pedagogy by analyzing the major achievements of the Polish inter-war pedagogues. The paradigm of duality is not identical with the postmodern moral relativism and does not depreciate the world of values. It may even constitute the core of ethics where „there is a space for oscillation between conflicting and yet obligating values” (Maliszewski, 2013:41). This approach may be particularly useful in pedeutology and academic teaching, since it can provide students with an ability to perceive and accept the ambivalence of their future professional roles as being a feature of educational circumstances and a component of their intellectual culture.

Author Biography

Małgorzata Kaliszewska, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Małgorzata Kaliszewska — PhD in the humanities, assistant professor at the Department of Health and Physical Education Pedagogy at the Faculty of Pedagogy and Arts at the Jan Kochanowski University in Kielce. Specializes in school and university didactics and the theory of education.

References

Andrukowicz W. (2005) Strategie edukacyjne w przestrzeni ambiwalencji, w: Procesy uczenia się i ich uwarunkowania, F. Bereźnicki, K. Denek, J. Świrko-Pilipczuk (red.), Szczecin, Agencja Wydawnicza „Kwadra”, s. 114-120.
Google Scholar

Bilińska-Suchanek E. (2013) Nauczyciel i opór (wobec) systemu edukacji, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Chutorański M. (2014) Między intelektualistą konkretnym a parezją. Pytanie o nauczyciela w perspektywie teoretycznej Michela Foucaulta, „Parezja” nr 1, s. 11-20.
Google Scholar

Dawid J. W. (2002) O duszy nauczycielstwa, Lublin, Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Dudzikowa M. (2007) Pomyśl siebie... jako autorytet, w: M. Dudzikowa, Pomyśl siebie... Minieseje dla wychowawcy klasy, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, s. 95-181.
Google Scholar

Filozofia. Leksykon PWN (2000) W. Łagodzki, G. Pyszczek (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Gadacz T. (2013) O zmienności życia, Warszawa, Wydawnictwo Iskry.
Google Scholar

Górka N. (2008) Ambiwalencja kobiety. Pedagogika (sprzecznej) kobiecości, matki, córki, nauczycielki, w: M. Jaworska-Witkowska, A. Rzekońska (red.), Przeszukiwanie humanistyki. Od inspiracji do inicjacji. Studenckie próby między dydaktyką a badaniami, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Jaworska-Witkowska M. (2009) Ku kulturowej koncepcji pedagogiki. Fragmenty i ogarnięcia, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Kaliszewska M. (2011) Funkcje eseju pedagogicznego w dydaktyce akademickiej na tle procesów inkluzji społecznej, Kielce, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistyczego.
Google Scholar

Krakowiak M. (2012) Mierzenie się z esejem. Studia nad polskimi badaniami eseju literackiego, Katowice, Wydawnictwo Naukowe UŚ.
Google Scholar

Kwiatkowska H. (2005) Tożsamość nauczycieli. Między anomią a autonomią, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Kwiatkowska H. (2008) Pedeutologia, Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Google Scholar

Maliszewski K. (2013) Ciemne iskry. Problem aktualizacji pedagogiki kultury, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Marynowicz-Hetka E. (2007) Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki. Wykład. Tom 1, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Matlakiewicz A. (2011) Ambiwalencja w uczeniu się dorosłych, „Rocznik Andragogiczny” nr 18, s. 64-70. Dostępny w internecie http://dydaktyka.uni.lodz.pl/wp-content/uploads/2012/01/2011_Matlakiewicz1.pdf (dostęp: 19.10.14).
Google Scholar

Muszyńska M. (2013) Alegorie w estetycznych przestrzeniach pedagogiki. Dwoistość w ekspozycjach ironicznego alegoryka — badania jakościowe, Toruń, Wydawnictwo Naukowe GRAdo.
Google Scholar

Nawroczyński B. (1947) Życie duchowe. Zarys filozofii kultury, Kraków — Warszawa, Księgarnia Wydawnicza F. Pieczątkowski i S-ka.
Google Scholar

Pedagogika. Leksykon PWN (2000) B. Milerski, B. Śliwerski (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Sajdak A. (2013) Paradygmaty kształcenia studentów i wspierania rozwoju nauczycieli akademickich. Teoretyczne podstawy dydaktyki akademickiej, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Schwarz R. (2009) Supervision und Professionelles Handeln Pflegender, Ui-Koblenz-Landau, Wiesenbaden, VS Verlag für Sozialwissenschaften. Dostępny w internecie http://books.google.pl/books?id=37GXqs6_tv0C&printsec=frontcover&hl=pl&source=gbs_ge_summary_r7cad=0#v=onepage&q&f=fals (dostęp: 10.09.14).
Google Scholar

Sendyka R. (2006) Nowoczesny esej. Studium historycznej świadomości gatunku, Kraków, Wydawnictwo Universitas.
Google Scholar

Sillamy N. (1994) Słownik psychologii, tłum. K. Jarosz, bmw, Wydawnictwo „Książnica”.
Google Scholar

Słownik 100 tysięcy potrzebnych słów (2005) J. Bralczyk (red.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Suchodolski B. (1983) Istota człowieka, „Kwartalnik Pedagogiczny” nr 3/4, s. 35-51.
Google Scholar

Suchodolski B. (1990) Wychowanie mimo wszystko, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar

Witkowski L. (1994a) Ambiwalencja jako kategoria dla socjologii edukacji, w: Edukacja wobec zmiany społecznej, J. Brzeziński, L. Witkowski (red.), Poznań — Toruń, Wydawnictwo EDYTOR, s. 189-199.
Google Scholar

Witkowski L. (1994b) Ambiwalencja i sacrum. O religioznawczym wyzwaniu M. Eliade dla pedagogiki, w: Nieobecne dyskursy. Tom 4, Z. Kwieciński (red.), Toruń, Wydawnictwo UMK, s. 47-61.
Google Scholar

Witkowski L. (1995) Ambiwalencja tożsamości z pogranicza kulturowego, w: Edukacja a tożsamość etniczna. Materiały z konferencji naukowej w Rabce, M. M. Urlińska (red.), Toruń, Wydawnictwo UMK.
Google Scholar

Witkowski L. (1998) Edukacja wobec sporów o (po)nowoczesność, Warszawa, Wydawnictwo IBE.
Google Scholar

Witkowski L. (2001a) Ambiwalencje w kulturze jako wyzwania dla pedagogiki ogólnej, w: Rozwój pedagogiki ogólnej. Inspiracje i ograniczenia kulturowe oraz poznawcze, A. Bogaj (red.), Warszawa-Kielce, Wydawnitwo IBE.
Google Scholar

Witkowski L. (2001b) Dwoistość w pedagogice Bogdana Suchodolskiego (z aneksem o Sergiuszu Hessenie), Kraków, Wydawnictwo WIT-GRAF.
Google Scholar

Witkowski L. (2009) Wyzwania autorytetu w praktyce społecznej i kulturze symbolicznej, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Witkowski L. (2010a) Próba bilansu i nowego otwarcia, w: H. A. Giroux, L. Witkowski, Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Witkowski L. (2010b) O dwoistościach autorytetu pracownika socjalnego (w kształceniu socjalnym i jako wyzwania praktycznego), w: Praca socjalna. Kształcenie — działanie – konteksty, A. Kanios, M. Czechowska-Bieluga (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Witkowski L. (2011) Tradycja, specjalizacja, dyskursy, podręczniki. Z otwarcia, przebiegu i podsumowania debaty na Kolokwium II, w: Przeszkody dla rozwoju humanistyki w szkołach wyższych (z pedagogiką w tle) w perspektywie troski o uniwersytet, kulturę humanistyczną i podręczniki, M. Jaworska-Witkowska, L. Witkowski (red.), Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Witkowski L. (2013) Przełom dwoistości w pedagogice polskiej. Historia. Teoria. Krytyka, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Witkowski L. (2014) Niewidzialne środowisko. Pedagogika kompletna Heleny Radlińskiej jako krytyczna ekologia umysłu, idei wychowania. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Włodarczyk R., Żłobicki W. (2011) Interdyscyplinarność i transdyscyplinarność pedagogiki — wymiary teoretyczny i praktyczny, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

http://www.fatherwaltersparish.org/uploads/Dualism_vs._Duality.pdf (dostęp: 25.11.14).
Google Scholar

http://www.merriam-webster.com/dictionary/dualism (dostęp: 25.11.14).
Google Scholar

Published

2015-09-30

How to Cite

Kaliszewska, M. (2015). The Paradigm of Duality as a Perspective of Viewing the World and Man. Nauki O Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, 1(1), 132–154. Retrieved from https://www.czasopisma.uni.lodz.pl/wychow/article/view/11304