Przemiany w zagospodarowaniu terenów popegeerowskich województwa łódzkiego – studium przypadku

Paulina Kurzyk

doi:10.18778/1733-3180.29.01

Authors

Paulina Kurzyk Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Instytut Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej, Zakład Zagospodarowania Środowiska, ul. Kopcińskiego 31, 90-142 Łódź https://orcid.org/0000-0003-2366-024X

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-3180.29.01

Keywords:

changes in development, ownership changes, State Agricultural Farms, Lodz Voivodeship, former state farms, state agriculture

Abstract

In Poland, the end of the twentieth century was the time of socio-economic transformations. It brought into new regulations in law connected with agriculture, which was devided into private and state sphere for over 40 years. Former state farms, called Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR), were represtented introduced socialist system in the aspect of the management of rural areas. As a result of changes made after 1989, objective reasons (such as Bad location in relation to the raw material base) and subjective reasons (related to bad or passive management), they were liquidated. The main purpose of the article is to show how to allocate and change in the development of areas of state agriculture in the Lodz region based on a case study. The article also illustrates the distribution and specialization of State-Agricultural Farms, thus it constitutes the first, comprehensive identification of these units in the examined voivodeship. Research methods that were used in the work allowed for an in-depth look at the problem raised. To a large extent, the analysis is based on field inventory and free interviews conducted in selected areas. The necessary research material turned out to be documents that were obtained from the archives of the National Center for Agricultural Support. In the light of the conducted research, it was shown that almost 50% of the resources taken over from former state-owned farms from the Lodz Voivodeship were permanently allocated (mainly through sales). The transformations that have been identified are more of a renewal and adaptation to the functions previously existing in these areas.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Balcerowicz L., Gelb A., 1995, Makropolityka w przechodzeniu do gospodarki rynkowej. Spojrzenie z trzyletniej perspektywy, CASE Fundacja Naukowa, Warszawa.
Google Scholar

Berndt-Kostyrzewska J., 1999, Warunki życia ludności związanej z rolnictwem państwowym – przed likwidacją i po likwidacji PGR, Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Warszawa.
Google Scholar

Bryl B., Deryło M., 1998, Gospodarka lokalami mieszkaniowymi AWRSP na terenie województwa wrocławskiego, „Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu”, 338.
Google Scholar

Cholewa R., Ostrowski T., 1976, Państwowe przedsiębiorstwa gospodarki rolnej, zarys rozwoju organizacyjno-ekonomicznego, Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
Google Scholar

Dramowicz E., 1986, Przestrzenne zróżnicowanie państwowej gospodarki rolnej w Polsce, „Studia KPZK PAN”, 84, Warszawa.
Google Scholar

Dzun W., 1991, Państwowe Gospodarstwa Rolne w rolnictwie polskim w latach 1944–1990, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa, PAN, Warszawa.
Google Scholar

Dzun W., 2004, Gospodarstwa rolne w procesie transformacji systemowej (1990–2002), „Wieś i Rolnictwo”, 1: 43–64, PAN, Warszawa.
Google Scholar

Gawłowski K., 1985, Państwowe gospodarstwa rolne w Polsce Ludowej – etapy rozwoju, Akademia Nauk Społecznych, Warszawa.
Google Scholar

Gawłowski K., 1998, Państwowe gospodarstwa rolne w warunkach reformy gospodarczej (lata 1981–1986), Akademia Nauk Społecznych, Warszawa.
Google Scholar

Głębocki B., 1998, Przestrzenna transformacja struktury agrarnej a wielofunkcyjny rozwój wsi w Polsce, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Google Scholar

Kaczmarek U., 1999, Społeczne skutki restrukturyzacji PGR w województwie szczecińskim, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Google Scholar

Kiełczewska-Zaleska M., 1977, Geografia osadnictwa, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Kijowska J., Kijowski A., Rączkowski W., 2011, Krajobraz i polityka – wybrane aspekty wpływu decyzji politycznych na zmiany krajobrazu w Polsce, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG”, 15: 103–115.
Google Scholar

Koral J., 2013, Uwarunkowania bezrobocia popegeerowskiego na Warmii i Mazurach, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne”, 8: 32–40.
Google Scholar

Łopatka A., 1971, Kierownicza rola PZPR wobec państwa. Organizacja społeczeństwa socjalistycznego w Polsce, Warszawa.
Google Scholar

Niedzielski E., 2017, Powstanie, funkcjonowanie i likwidacja państwowych gospodarstw rolnych, „Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu”, 19: 126–130.
Google Scholar

Nowak D., 2013, Warunki utrzymania bydła w świetle obowiązujących przepisów, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar

Psyk-Piotrowska E., 1996, Postawy pracowników byłych PGR i dzierżawców wobec przemian w rolnictwie, „Wieś i Rolnictwo”, 2: 39–56.
Google Scholar

Psyk-Piotrowska E., 1998, Bezrobocie i pauperyzacja środowisk dawnych PGR w Polsce, „Wieś i Rolnictwo”, 3: 132–143.
Google Scholar

Psyk-Piotrowska E., 2004, Społeczne konsekwencje przekształceń własnościowych w rolnictwie państwowym, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar

Rudnicki R., 2001, Zmiany układu przestrzennego struktury agrarnej Polski Północnej w latach 1988–1998 (uwarunkowania, dynamika, kierunki), Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń.
Google Scholar

Rzeszotarska-Pałka M., 2016, Waloryzacja krajobrazu wsi popegeerowskich z terenu Pomorza Zachodniego, „Przestrzeń i Forma”, 26: 283–292.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.21005/pif.2016.26.D-10

Spychalski G., 1999, Przekształcenia rolnictwa państwowego w okresie transformacji systemowej (1990–1998), Akademia Rolnicza w Szczecinie, Szczecin.
Google Scholar

Suliborski A., Kulawiak A., 2017, Transformacja Państwowych Gospodarstw Rolnych Sarnów i Bełdów w województwie łódzkim w prywatne przedsiębiorstwa. Konsekwencje społeczne, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 29: 5–27.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1508-1117.29.01

Szuman A., 1999, Przeobrażenia struktury społeczno-zawodowej ludności Polski w XX wieku, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, 61 (3–4): 187–202.
Google Scholar

Zapotoczna M., 2005, Organizacja i zarządzanie zasobami mieszkaniowymi byłych PGR-ów, „Wieś i Rolnictwo”, 1.
Google Scholar

Zgliński W., 1997, Przekształcenia państwowego rolnictwa w Polsce – skutki społeczne, ekonomiczne i przestrzenne, „Zeszyty KPZK PAN”, 48.
Google Scholar

Zgliński W., 2003, Wpływ transformacji Państwowych Gospodarstw Rolnych na przemiany rolnictwa i obszarów wiejskich, [w:] Górz B., Guzik Cz. (red.), Współczesne przeobrażenia i przyszłość polskiej wsi, „Studia Obszarów Wiejskich”, 4: 39–55, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, PTG, Warszawa.
Google Scholar

Materiały pozyskane z Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa – Oddział Terenowy w Łodzi.
Google Scholar