Kasztelanowa lubelska Krystyna z Uhruska Sienieńska i jej testament z 2 czerwca 1639 r. Nieznana karta z dziejów i genealogii rodziny Uhrowieckich herbu Suchekomnaty w XVI i XVII wieku

Zbigniew Anusik

doi:10.18778/1644-857X.20.02.07

Authors

Zbigniew Anusik University of Lodz https://orcid.org/0000-0002-5483-4970

DOI:

https://doi.org/10.18778/1644-857X.20.02.07

Keywords:

Krystyna Uhrowiecka, Uhrowiecki family, Sienieński family, Kasper Dembiński, Zbigniew Sienieński, Polish nobility, history of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries, genealogy, last will, source edition

Abstract

Krystyna Uhrowiecka, Suchekomnaty coat of arms was a representative of a well-known family of Ruthenian origin who settled in the Chełm region. On the basis of researched sources, it was possible not only to present an outline of her biography, but also to develop the genealogy of the Uhrowiecki family in the 16th and first half of the 17th century, unknown in principle to heraldist. The author managed to identify the parents, grandfathers and great-grandfathers of the heroine of this study. The article presents short biographies of ancestors and relatives from the male line of Krystyna Uhrowiecka. The second part of the study was devoted to her. The daughter of Mikołaj, starost of Chełm, Krystyna got married twice. The first time she was a wife of the chamberlain of Mielnik, Kasper Dembiński, and the second time of Zbigniew Sienieński, castellan of Lublin. With her first husband, she had a daughter, Franciszka Katarzyna. To the second one she gave birth to six children – sons Mikołaj, Stanisław, Zbigniew and Tomasz, as well daughters Anna and Eufrozyna. The wife of the castellan of Lublin turned out to be a very resourceful and foresighted person. She managed to accumulate quite significant fortune, which she donated to the children. On June 2, 1639, she made a very interesting will, a critical edition of which was attached to the text presented here. She probably died soon after dictating her last will, i.e. still in 1639.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Zbigniew Anusik, University of Lodz

Prof. dr hab. Zbigniew Anusik – kierownik Katedry Historii Nowożytnej w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego, członek Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk.

Zainteresowania naukowe: historia Polski i powszechna XVI–XVIII w., historia Szwecji XVI–XVIII w., stosunki polsko-szwedzkie w XVII–XVIII w., historia dyplomacji europejskiej w XVIII w., dzieje Wielkiej Rewolucji Francuskiej (1789–1799), elity dawnej Rzeczypospolitej, struktura własności ziemskiej w Rzeczypospolitej XVII w., genealogia polskich rodzin szlacheckich w XVI–XVIII w.

References

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD], Metryka Koronna [MK] 100, 123, 133, 134, 154, 159, 178, 185.
Google Scholar

Archiwum Narodowe w Krakowie [ANK], Castriensia Cracoviensia Inscriptiones [CCI], nr 220, 226, 231, 237, 238, 243, 244.
Google Scholar

Archiwum Narodowe w Krakowie [ANK], Castriensia Cracoviensia Relationes, nr 653, 654.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Lublinie [APL], Chełmskie grodzkie, Relacje, nr 1.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Lublinie [APL], Chełmskie grodzkie, Zapisy [ChGZ], nr 5, 7, 8, 9, 13, 16, 17, 18, 19, 20, 21.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Lublinie [APL], Lubelskie grodzkie, Relacje [LGR], nr 54, 57, 58, 59, 62, 63, 64, 65, 73, 85.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Lublinie [APL], Lubelskie ziemskie, Wieczyste i zobowiązania [LZWZ], nr 109, 111.
Google Scholar

Biblioteka Kórnicka PAN, sygn. BK 01467/1.
Google Scholar

Album Academiae Vitebergensis ab A. Ch. MDII usque ad A. MDLX, ed. C. E. Foerstmann, vol. I, Lipsiae 1841.
Google Scholar

Archiwum Jana Zamoyskiego kanclerza i hetmana wielkiego koronnego, t. I (1553–1579), wyd. W. Sobieski, Warszawa 1904.
Google Scholar

Archiwum Jana Zamoyskiego kanclerza i hetmana wielkiego koronnego, t. III (1582–1584), wyd. J. Siemieński, Warszawa 1913.
Google Scholar

Archiwum Jana Zamoyskiego kanclerza i hetmana wielkiego koronnego, t. IV (1585–1588), wyd. K. Lepszy, Kraków 1948.
Google Scholar

Duńczewski S., Herbarz wielu domow Korony Polskiey y W. X. Litewskiego, t. I, Kraków 1757.
Google Scholar

Dyaryusz sejmu warszawskiego 1597 roku, [w:] Scriptores Rerum Polonicarum, t. XX, wyd. E. Barwiński, Kraków 1907, s. 1–124.
Google Scholar

Niesiecki K., Herbarz polski, wyd. J. N. Bobrowicz, t. III, Lipsk 1839.
Google Scholar

Niesiecki K., Herbarz polski, wyd. J. N. Bobrowicz, t. IX, Lipsk 1842.
Google Scholar

Niesiecki K., Herbarz polski, wyd. J. N. Bobrowicz, t. X, Lipsk 1845.
Google Scholar

Pamiętniki o Koniecpolskich. Przyczynek do dziejów polskich XVII wieku, wyd. S. Przyłęcki, Lwów 1842.
Google Scholar

Paprocki B., Herby rycerstwa polskiego, wyd. K. J. Turowski, Kraków 1858.
Google Scholar

Polacy w Bazylei. Z metryk Uniwersytetu Bazylejskiego, wyd. J. Kallenbach, Kraków 1888.
Google Scholar

Regestra thelonei aquatici Wladislaviensis saeculi XVI, wyd. S. Kutrzeba, F. Duda, Kraków 1915.
Google Scholar

Rejestr poborowy województwa krakowskiego z roku 1629, oprac. W. Domin, J. Kolasa, E. Trzyna, S. Żyga, red. S. Inglot, Wrocław 1956.
Google Scholar

Rejestr poborowy województwa lubelskiego (powiat lubelski i urzędowski z r. 1626, powiat łukowski z r. 1620), oprac. J. Kolasa i K. Schuster, red. S. Inglot, Wrocław 1956.
Google Scholar

Siemieński L., Pamiętniki o Samuelu Zborowskim, Poznań 1844.
Google Scholar

Anusik Z., Krąg rodzinny Katarzyny z Sienna Myszkowskiej, podczaszyny lubelskiej (zm. 1619). Studium genealogiczno-obyczajowe, „Przegląd Nauk Historycznych” 2020, R. XIX, nr 2, s. 245–280.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.02.10

Anusik Z., Krótkie życie i niespodziewana śmierć młodego magnata. Janusz Paweł ks. Ostrogski i jego testament z 6 sierpnia 1619 roku, „Przegląd Nauk Historycznych” 2020, R. XIX, nr 1, s. 215–239.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.01.09

Anusik Z., Sienieńscy herbu Dębno (lubelska gałąź rodu) w XVI i XVII wieku, „Przegląd Nauk Historycznych” 2021, R. XX, nr 1, s. 97–158.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1644-857X.20.01.05

Anusik Z., Struktura własności ziemskiej w powiecie pilzneńskim w roku 1629, „Przegląd Nauk Historycznych” 2011, R. X, nr 2, s. 69–108.
Google Scholar

Bondyra W., Starostowie chełmscy w XVI wieku. Charakterystyka grupy, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia” 1991/1992, vol. XLVI/XLVII, s. 133–156.
Google Scholar

Boniecki A., Herbarz polski, t. IV, Warszawa 1901.
Google Scholar

Boniecki A., Herbarz polski, t. VI, Warszawa 1903.
Google Scholar

Boniecki A., Herbarz polski, t. XI, Warszawa 1907.
Google Scholar

Boniecki A., Herbarz polski, t. XIII, Warszawa 1909.
Google Scholar

Bukowski J., Dzieje reformacyi w Polsce od wejścia jej do Polski aż do jej upadku, t. I, Kraków 1883.
Google Scholar

Czaplewski P., Polacy na studiach w Ingolsztacie, Poznań1914.
Google Scholar

Czarnecki W., Uhrowieccy herbu Suchekomnaty w ziemi chełmskiej do połowy XVI wieku, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2009, t. VI, s. 9–25.
Google Scholar

Dubas-Urwanowicz E., Mężowie stanu, awanturnicy czy zdrajcy. Dzieje rodu Zborowskich w XVI wieku, Warszawa 2018.
Google Scholar

Dworzaczek W., Hetman Jan Tarnowski. Z dziejów możnowładztwa małopolskiego, Warszawa 1985.
Google Scholar

Gmiterek H., Sienicki Stanisław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXVII, Warszawa–Kraków 1996–1997, s. 162–163.
Google Scholar

Gmiterek, Sienieński Zbigniew, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXVII, Warszawa–Kraków 1996–1997, s. 193–195.
Google Scholar

Górski K., Historya piechoty polskiej, Kraków 1893.
Google Scholar

Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, red. K. Lepszy, Wrocław 1953.
Google Scholar

Kawałko M. J., Rejowiec. Jego okolice i właściciele w latach 1531–1869, Lublin 2011.
Google Scholar

Kowalska H., Snopkowski Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXIX, Warszawa–Kraków 1999–2000, s. 407–408.
Google Scholar

Libiszowska Z., Koniecpolski Aleksander, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XIII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967–1968, s. 512–513.
Google Scholar

Maciszewski J., Wojna domowa w Polsce (1606–1609). Studium z dziejów walki przeciwko kontrreformacji, cz. 1 (Od Stężycy do Janowca), Wrocław 1960.
Google Scholar

Marczewski J. K., Ad duos illustres appendix: córki szlacheckie Kasprowi Niesieckiemu i Adamowi Bonieckiemu nieznane, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2010, t. XCIII, s. 91–109.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.12473

Merczyng H., Zbory i senatorowie protestanccy w dawnej Polsce, Warszawa 1904.
Google Scholar

Plewczyński M., Potocki Andrzej, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVII, Wrocław 1983, s. 768–769.
Google Scholar

Posłowie ziemscy koronni 1493–1600, oprac. W. Uruszczak, I. Kaniewska, M. Ferenc, J. Byliński, red. I. Kaniewska, Warszawa 2013.
Google Scholar

Siarczyński F., Obraz wieku panowania Zygmunta III, króla polskiego i szwedzkiego, cz. 1, Lwów 1828.
Google Scholar

Sochaniewicz K., Ze studjów nad rozsiedleniem szlachty w ziemi chełmskiej. Smokowie Ślepowrony w XV i XVI w. na Chełmszczyźnie, przybysze z Mazowsza, „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie” 1924–1925, t. VII, s. 175–194.
Google Scholar

Tygielski W., Epistolografia staropolska jako źródło do badania mechanizmów politycznych, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1988, t. XXXIII, s. 63–79.
Google Scholar

Tygielski W., W poszukiwaniu patrona, „Przegląd Historyczny” 1987, t. LXXVIII, z. 2, s. 191–210.
Google Scholar

Urbaniak V., Zamoyszczycy bez Zamoyskiego. Studium dekompozycji ugrupowania politycznego, Warszawa 1995.
Google Scholar

Urzędnicy województwa bełskiego i ziemi chełmskiej XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. H. Gmiterek i R. Szczygieł, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1992.
Google Scholar

Urzędnicy województwa krakowskiego XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. S. Cynarski i A. Falniowska-Gradowska, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990.
Google Scholar

Hanula A., Kościół St Étienne du Mont w Paryżu i dwaj tajemniczy polscy studenci https://polskifr.fr/polska-we-francji/kosciol-st-etienne-du-mont-w-paryzui-dwaj-tajemniczy-polscy-studenci/ (dostęp: 16 VIII 2021).
Google Scholar