Proces wirtualizacji sztuki publicznej: QR graffiti, sztuka w rozszerzonej rzeczywistości w przestrzeni publicznej oraz graffiti VR
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6107.2024.11Słowa kluczowe:
sztuka publiczna, street art, graffiti, medializacja, wirtualizacja, hybrydyzacja przestrzeni publicznejAbstrakt
Wirtualizacja sztuki publicznej, przez którą rozumiem sztukę w przestrzeni publicznej, street art i graffiti, może być postrzegana z jednej strony jako ich medializacja, zapośredniczenie odbioru poprzez inne obrazy medialne także funkcjonujące online. Sprawia ona, że nasze doświadczenie tych rodzajów sztuki ma charakter wirtualny w sensie jego potencjalności. Z drugiej strony do wirtualizacji sztuki publicznej można podejść jako do procesu stopniowego przenoszenia jej w przestrzeń wirtualną. W tym drugim przypadku przestrzeń wirtualna stanowi, jeśli nie podstawę, to przynajmniej równoprawny element realizacji artystycznych. Te realizacje coraz częściej przejawiają się przede wszystkim w sposób cyfrowy, choć każdorazowo zachodzi to w pewnej przestrzeni fizycznej, która niemniej jednak stopniowo traci na znaczeniu, co ma zasadniczy związek z przekształceniami zachodzącymi współcześnie w przestrzeni publicznej. Wskazany proces wirtualizacji sztuki publicznej obrazuję odnosząc się do przykładów graffiti wykonywanego w formie szablonów z kodami QR o charakterze artystycznym. Wspominam również projekty artystyczne polegające na odkrywaniu miasta poprzez poszukiwanie obiektów sztuki współczesnej istniejących w formie rozszerzonej rzeczywistości w wybranych i zaznaczonych na mapie lokalizacjach. Jako ostatnie przywołuję przykłady działania artystów i artystek kenijskich, którzy tworzą i popularyzują tworzenie dzieł graffiti w przestrzeni wirtualnej.
Bibliografia
Austin, J. (2010). More to See than a Canvas in a White Cube: For an Art in the Streets. City, 14 (1–2), pp. 33–47.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/13604810903529142
Baldini, A. (2017). Dangerous Liaisons: Graffiti in Da Museum. In Rivasi, P. (ed.), Un(Authorized)//Commissioned. Rome: WholeTrain Press, pp. 26–32.
Google Scholar
Baldini, A. (2018). A Philosophy Guide to Street Art and the Law. Leiden: Brill.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1163/9789004394049
Baldini, A. (2020). Street Art in the Digital Age: Photos, Documents, Urban Agency. Arch Daily, February 18. Available at: https://www.archdaily.com/933982/street-art-in-the-digital-age-photos-documents-urban-agency [Accessed 7.04.2025].
Google Scholar
Baldini, A. (2022). What Is Street Art? ESTETIKA. The European Journal of Aesthetics, LIX/XV (1), pp. 1–21. https://doi.org/10.33134/eeja.234
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.33134/eeja.234
Baudrillard, J. (1996). Precesja symulakrów. Translated by T. Komendant. In Nycz, R. (ed.), Postmodernizm. Antologia przekładów. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński, pp. 175–189.
Google Scholar
Baudrillard, J. (1994). The Precession of Simulacra. In Baudrillard, J., Simulacra and Simulation, transl. S. F. Glaser. Ann Arbor: University of Michigan Press, pp. 1–42.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3998/mpub.9904
Baudrillard, J. (1995). The Gulf War Did Not Take Place. Translated by P. Patton. Bloomington: Indiana University Press.
Google Scholar
Baudrillard, J. (2006). Wojny w Zatoce nie było. Translated by S. Królak. Warszawa: Sic!
Google Scholar
Belting, H. (2007). Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie. Translated by M. Bryl. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Google Scholar
Bengtsen, P. (2015). Carelessness or Curatorial Chutzpah? On Controversies Surrounding Street Art in the Museum. Konsthistorisk Tidskrift / Journal of Art History, 84 (4), pp. 220–233.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/00233609.2015.1095797
Benjamin, W. (1968). The Work of Art in the Age of Mechanical Reproduction. In H. Arendt (Ed.), Illuminations (H. Zohn, Trans., pp. 217–251). New York: Schocken Books.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4324/9780429498909-39
Benjamin, W. (1975). Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej. Translated by J. Sikorski. In Benjamin, W., Twórca jako wytwórca, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, pp. 66–105.
Google Scholar
Benjamin, W., Twórca jako wytwórca. Translated by J. Sikorski. In Benjamin, W., Twórca jako wytwórca, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, pp. 46–65.
Google Scholar
Benjamin, W. (1999). The Author as Producer. Address at the Institute for the Study of Fascism, Paris, April 27, 1934. In Benjamin, W., Selected Writings. Volume 2, part 2, 1931–1934, transl. R. Livingstone and Others, Jennings, M. W., Eiland, H. Smith, G. (eds.). Cambridge, Massachusetts, and London, England: The Belknap Press of Harvard University Press, pp. 768–792.
Google Scholar
Berleant, A. (1991). Art and Engagement. Philadelphia: Temple University Press.
Google Scholar
Berleant, A. (2004). Re-thinking Aesthetics: Rouge Essays on Aesthetics and the Arts. Aldershot: Ashgate Pub.
Google Scholar
Berleant, A. (2007). Prze-Myśleć Estetykę. Niepokorne eseje o estetyce i sztuce. Translated by M. Korusiewicz. Kraków: UNIVERSITAS.
Google Scholar
Castells, M. (2002). Virtual Communities or Network Society? In Castells, M., The Internet Galaxy. Reflections on the Internet, Business, and Society. Oxford: Oxford University Press, pp. 116–136. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199255771.003.0005
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199255771.003.0005
Chmielecki, K. (2016). Obrazy, które nie są już obrazami. Wizualność obrazu cyfrowego w antropologii obrazu Hansa Beltinga. In Łukaszewicz-Alcaraz, A. (ed.), Widzialność/ Wizualność obrazu cyfrowego pomiędzy fenomenologią a kulturą wizualną, Szczecin: Akademia Sztuki w Szczecinie, pp. 114–135.
Google Scholar
Crotti, S. (1997). Interspaces: From Public Site to Common Places. In Architecture of Public Space: Forms of the Past, Forms of the Present. Milano: Electa.
Google Scholar
Czekalski, S. (2000). Awangarda i mit racjonalizacji. Fotomontaż polski okresu dwudziestolecia międzywojennego. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Google Scholar
de Souza e Silva, A. (2006). From Cyber to Hybrid: Mobile Technologies as Interfaces of Hybrid Spaces. Space and Culture, 9(3), pp. 261–278. https://doi.org/10.1177/1206331206289022
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/1206331206289022
di Marino, M., Tabrizi, H. A., Chavoshi, S. H. and Sinitsyna, A. (2023). Hybrid Cities and New Working Spaces – The Case of Oslo. Progress in Planning, 170(100712), pp. 1–35. https://doi.org/10.1016/j.progress.2022.100712
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.progress.2022.100712
Grochowska, A. (2013). Murale symbolem rewitalizacji czy gentryfikacji? Przykład Wrocławia. XXVI Konwersatorium Wiedzy o Mieście, pp. 149–158.
Google Scholar
Hampton, K. (2002). Place-based and IT Mediated ‘Community’. Planning Theory & Practice, 3(2), pp. 228–231.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/14649350220150099
Iveson, K. (2009). Graffiti and the politics of public space. City, 13(4), pp. 367–379.
Google Scholar
Jankowska, M. (2004). Wideo, wideo instalacja, wideo performance w Polsce w latach 1973–1994. Historia, artyści, dzieła. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Google Scholar
Jones, O. (2009). Nature–Culture. In Kitchin, R. and Thrift, N. (eds.), International Encyclopedia of Human Geography. Elsevier, pp. 309–323. https://doi.org/10.1016/B978-008044910-4.00716-1
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/B978-008044910-4.00716-1
Kita, J. (2015). Ilustracje z dziewiętnastowiecznej prasy Królestwa Polskiego jako źródło do badań nad kulturą uzdrowiskową. Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku, XIV, pp. 37–48. http://dx.doi.org/10.18778/2080-8313.14.03
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/2080-8313.14.03
Lessing, L. (2006). Code: Version 2.0. New York: Basic Book.
Google Scholar
Łukaszewicz-Alcaraz, A. (2014a). Foreword. The eye and the palm. The dynamic of the painting as an artistic, social, and political expression „Breaking the walls of graffiti. The correspondence between street–artists”. In Łukaszewicz-Alcaraz, A. (ed.), Breaking the Walls of Graffiti. The Correspondence Between Street-Artists. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Akademii Sztuki w Szczecinie, pp. 7–9.
Google Scholar
Łukaszewicz-Alcaraz, A. (2014b). The event and the painting Abusa Crew and Chinarte about femininity and community. In Łukaszewicz-Alcaraz, A. (ed.), Breaking the Walls of Graffiti. The Correspondence Between Street-Artists. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Akademii Sztuki w Szczecinie, pp. 38–45.
Google Scholar
Łukaszewicz-Alcaraz, A. (2016). Wybrane wątki pragmatyczne, ontologiczne i estetyczne w filozoficznej analizie obrazów miejskich. Kultura i Historia, 30, Lublin, pp. 9–23.
Google Scholar
Łukaszewicz-Alcaraz, A. (2017). Urban Images: Street-Art, Graffiti, and Vandalism – in the Context of Arnold Berleant’s Aesthetics of Environment. In Proceedings of ICA 2016: Aesthetics and Mass Culture. Seoul: The Korean Society of Aesthetics, pp. 653–661.
Google Scholar
McLuhan, M. (1964). Understanding Media: The Extensions of Man. New York: McGraw-Hill.
Google Scholar
McLuhan, M. (2004). Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka, transl. N. Szczucka. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.
Google Scholar
Mitchell, W. J. T. (2011). Cloning Terror: The War of Images, 9/11 to the Present. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226532615.001.0001
Moch, W. (2016). Street Art i Graffiti. Litery, słowa i obrazy w przestrzeni miasta. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki.
Google Scholar
Najjar, O. A. (2011). Emergent Structure in the Abu Ghraib Political Cartoons of Emad Hajjaj. The International Journal of the Image, 1(3), pp. 1–18. https://doi.org/10.18848/2154-8560/CGP/v01i03/44212
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18848/2154-8560/CGP/v01i03/44212
OECD (2020). Policy Responses to Coronavirus (COVID-19). Available at: https://www.oecd.org/en/publications/capacity-for-remote-working-can-affect-lockdown-costs-differently-across-places_0e85740e-en.html [Accessed: 3.04.2025].
Google Scholar
Public Art (n.d). Tate Gallery [official website]. Available at: https://www.tate.org.uk/art/art-terms/p/public-art [Accessed: 3.04.2025].
Google Scholar
Ramirez Blanco, J. (2013). Reclaim The Streets! From Local to Global Party Protest. Third Text: Critical Perspectives on Contemporary Art and Culture, 123. Available at: http://thirdtext.org/domains/thirdtext.com/local/media/images/medium/Julia_Blanco_Reclaim_the_streets_1.pdf [Accessed: 3.04.2025].
Google Scholar
Salad Days (2016). 23 Giugno / Modena ’1984. Evoluzione e rigenerazione del writing’. Salad.Days Magazine, June 8, https://www.saladdaysmag.com/23-giugno-modena-1984-evoluzione-e-rigenerazione-del-writing/ [Accessed: 4.04.2025].
Google Scholar
Setti, G. (2013). Beyond Public Spaces: Shared Spaces in the Contemporary City. Journal of Civil Engineering and Architecture, 7(7), pp. 833–840.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.17265/1934-7359/2013.07.008
Soulages, F. (2012). Estetyka fotografii. Starta i zysk. Translated by B. Mytych-Forajter and W. Forajter. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Vert, S., Andone, D. and Vasiu, R. (2019). Augmented and Virtual Reality for Public Space Art. ITM Web of Conferences, 29 (03006), pp. 1–9. https://doi.org/10.1051/itmconf/20192903006
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1051/itmconf/20192903006
Zizek, S. (1997). The Plague of Fantasies. London: Verso.
Google Scholar
Zizek, S. (2001). Przekleństwo fantazji. Translated by A. Chmielewski. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Invader2006 (2008). SPACE INVADER VRN_12 QR CODE INDIA, Available at: https://youtu.be/koovHRADjxI?si=uRyV0PdlkOCk7ATM [Accessed: 7.04.2025].
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Funding data
-
HORIZON EUROPE Marie Sklodowska-Curie Actions
Grant numbers No. 101086391
