An Intellectual Will not Feed on Barren Ideas… Professor Ryszard Panasiuk on his Academic Career, the Warsaw School of the History of Ideas, and the Marxist Utopia

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6107.42.06

Keywords:

Warsaw School of the History of Ideas, Marxism, intellectual history, Bronisław Baczko, utopia

Abstract

Professor Ryszard Panasiuk has been one of the leading Polish philosophers for the last few decades. His books on Hegel, the Young Hegelian movement and Marx belong in the history of ideas canon. This extensive interview with the Professor published here may be a valuable and original source in the history of the intelligentsia and humanities in “People’s Poland”. Professor Panasiuk narrates about his academic career, at the same time drawing a picture of the general changes in the academic philosophy in postwar Poland. He also devotes much attention to his relationship with Bronisław Baczko and other outstanding representatives of the famous Warsaw School of the History of Ideas. Moreover, the Professor examines the history of dissenting tendencies within Polish Marxism after October ’56 and explains the final decay of post-Stalinist orthodoxy in Polish intellectual life of that period. Marx constitutes an important, still worth studying, chapter in the history of European philosophy, but, as Professor Panasiuk argues, because of its concept of “radical community”, Marxism is essentially a utopian ideology.

References

Baczko, B. (1951). O poglądach filozoficznych i społeczno-politycznych Tadeusza Kotarbińskiego. Myśl Filozoficzna, 1–2, s. 247–289.
Google Scholar

Baczko, B. (1958), Kryptoproblemy i historyzm. Myśl Filozoficzna, 3, s. 76–102.
Google Scholar

Baczko, B. (1964). Rousseau: samotność i wspólnota. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Bińko, B. (1996). Instytut Kształcenia Kadr Naukowych przy KC PZPR – narzędzie ofensywy ideologicznej w nauce i szkolnictwie wyższym. Kultura i Społeczeństwo, 40 (2), s. 199–214.
Google Scholar

Connelly, J. (1996). Internal bolshevization? Elite social science training in stalinist Poland. Minerva, 34 (4), s. 323–346.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF00127070

Dyskusja nad książką Adama Schaffa pt. „Marksizm a jednostka ludzka” (1965). Nowe Drogi, 12, s. 57–186.
Google Scholar

Fiut, A. (2001). W objęciach „Tygrysa”. Teksty Drugie, 68/69 (3–4), s. 160–170.
Google Scholar

Franaszek, A. (2011). Miłosz. Biografia. Kraków: Znak.
Google Scholar

Głowiński, M. (1992). „Nie puszczać historii na żywioł”. „Krótki kurs historii WKP (b)” jako opowiadanie mityczne. W: Głowiński, M. Rytuał i demagogia. Trzynaście szkiców o sztuce zdegradowanej. Warszawa: OPEN, s. 22–45.
Google Scholar

Hirszowicz, M. (2001). Pułapki zaangażowania. Intelektualiści w służbie komunizmu. Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Holland H. (1952), Legenda o Kazimierzu Twardowskim, Myśl Filozoficzna, 3, s. 260–312.
Google Scholar

Katz, H. (1992). The Emancipation of Labor. A History of the First International. New York: Greenwood Press.
Google Scholar

Kita, J. i Stobiecki, R. (2000). Słownik biograficzny historyków łódzkich. Łódź: Ibidem.
Google Scholar

Kołakowski, L. (1965). Świadomość religijna i więź kościelna. Studia nad bezwyznaniowym chrześcijaństwem XVII wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Kołakowski, L. (1974). Irena Krońska, Kultura, 319 (4), s. 106–108.
Google Scholar

Kołakowski, L. i Mentzel, Z. (2007). Czas ciekawy, czas niespokojny. Kraków: Znak.
Google Scholar

Kroński, T. (1952a). Świat w klamrach ontologii. Myśl Filozoficzna, 1, s. 318–331.
Google Scholar

Kroński, T. (1952b). O „Historii filozofii” W. Tatarkiewicza, Myśl Filozoficzna, 4, s. 249–272.
Google Scholar

Kula, M. (2010). Mimo wszystko bliżej Paryża niż Moskwy. Książka o Francji, PRL i o nas, historykach. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Marks, K. (1966). Różnica między Demokrytejską a Epikurejską filozofią przyrody. Rozprawa doktorska wraz z aneksem i pracami przygotowawczymi, przełożyła i wstępem poprzedziła I. Krońska. Warszawa: Książka i Wiedza.
Google Scholar

Marks, K. (1976). Przyczynek do krytyki heglowskiej filozofii prawa. W: Marks, K. i Engels, F. Dzieła, t. 1: 1839–1844, Warszawa: Książka i Wiedza, s. 243–407.
Google Scholar

Marksizm a jednostka ludzka (dyskusja). (1966). Studia Filozoficzne, 1 (44), s. 3–50.
Google Scholar

Miłosz, Cz. (1998). Rodzinna Europa. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Miłosz, Cz. (2007). Zaraz po wojnie. Korespondencja z pisarzami 1945–1950. Kraków: Znak.
Google Scholar

Nowinowski, S. (2010). Marzec ’68 w Łodzi. Pod red. Nowinowski, S. Współpraca: Czyżewski, A., Zapolska-Downar, M., Spodenkiewicz, P., Przybysz, M., Nawrot, G. Łódź: IPN.
Google Scholar

Panasiuk, R. (1966). Filozofia i państwo. Studium myśli polityczno-społecznej lewicy heglowskiej i młodego Marksa. Warszawa: Książka i Wiedza.
Google Scholar

Pełczyński, Z.A. (1980). Ryszard Panasiuk, „Dziedzictwo heglowskie i marksizm” (The Hegelian Inheritance and Marxism). Warszawa, Książka i Wiedza, 1978, pp. 427, Bulletin of the Hegel Society of Great Britain, 1 (2), s. 50.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S0263523200006091

Persak, K. (2006). Sprawa Henryka Hollanda. Warszawa: IPN.
Google Scholar

Pleskot, P. (2015). Intelektualni sąsiedzi. Kontakty historyków polskich ze środowiskiem „Annales” 1945–1989. Warszawa: IPN.
Google Scholar

Puś, W. (2020). Zarys historii Uniwersytetu Łódzkiego 1945–2020. Wyd. 2 zmienione i poprawione. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8220-085-0

Rafalska, D. (2008). Między marzeniami a rzeczywistością. Tygodnik „Po Prostu” wobec głównych problemów społecznych i politycznych w latach 1955-1957. Warszawa: Neriton.
Google Scholar

Schaff, A. (1952). Poglądy filozoficzne Kazimierza Ajdukiewicza. Szkic krytyczny. Myśl Filozoficzna, 1, s. 209–256.
Google Scholar

Sitek, R. (2000). Warszawska szkoła historii idei. Między historią a teraźniejszością. Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Skoczyński, J. i Woleński, J. (2010). Historia filozofii polskiej. Kraków: WAM.
Google Scholar

Walicki, A. (1996). Marksizm i skok do królestwa wolności. Dzieje komunistycznej utopii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Walicki, A. (2011). Z książki “Stanislaw Brzozowski and the Polish Beginnings of Western Marxism”. W: Walicki, A. Stanisław Brzozowski – drogi myśli. Kraków: Universitas 2011, s. 368–420.
Google Scholar

Willaume, M. (1989). Humaniści polscy nad Sekwaną w latach 1919–1939. O polsko-francuskich kontaktach w dziedzinie nauk humanistycznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar

Published

2024-04-18

How to Cite

Piskała, K. (2024). An Intellectual Will not Feed on Barren Ideas… Professor Ryszard Panasiuk on his Academic Career, the Warsaw School of the History of Ideas, and the Marxist Utopia. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica-Aesthetica-Practica, (42), 11–46. https://doi.org/10.18778/0208-6107.42.06