Heideggerowski zwrot: jedność bycia i nieantropocentryczna filozofia człowieka
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6107.26.06Abstrakt
The article aims to show that one of the most important manifestations of Turn in the philosophy of Martin Heidegger is a change of the ontological status of beings other than human. Transformation of Dasein into Da-sein (which takes place in Heidegger's works written between year 1930 and 1936) is accompanied by the recognition of being of other beings, "things" (concrete individuals, animate and non-animated). While in Being and Time, other entities are considered "lower" than the man, and unlike him, not "are", but only "are-handy" or "mere-live", What is a Thing? (and even already Introduction to the Metaphysics) indicates the unity of being. This does not mean the rejection of the specificity of the human being as Da-sein. Only thanks to human being – not just his own, but also of other beings – is no longer hidden. The specific nature of man according to Heidegger, however, does not entitle him to dominate other beings and treated as a subordinate. Thus I consider late philosophy of Heidegger as non-anthropocentric.
Bibliografia
[BC] Bycie i czas, tłum. B. Baran, Wyd. PWN, Warszawa, 2005.
Google Scholar
[BS] Besinnung, Vittorio Klostermann GmbH, Frankfurt am Main 1997.
Google Scholar
[CZM] Co zwie się myśleniem?, tłum. J. Mizera, Wyd. PWN, Warszawa 2000.
Google Scholar
[DI] Der Deutsche Idealismus (Fichte, Schelling, Hegel) und die philosophische Problemlage der Gegenwart, Vittorio Klostermann, Frankfurt am Main 1997.
Google Scholar
[LH] List o humanizmie, tłum. J. Tischner, [w:] Tegoż, Znaki drogi, tłum. różni, Wyd. Aletheia, Warszawa 1999.
Google Scholar
[N II] Nietzsche, t. II, tłum. pod red. C. Wodzińskiego, Wyd. PWN, Warszawa1999.
Google Scholar
[PDF] Przyczynki do filozofii. Z wydarzania, tłum. B. Baran, J. Mizera, Wyd. Baran i Suszczyński, Kraków 1996.
Google Scholar
[PR] Pytanie o rzecz. Przyczynek do Kantowskiej nauki o zasadach transcendentalnych, tłum. J. Mizera, Wyd. KR, Warszawa 2001.
Google Scholar
[PT] Pytanie o technikę, tłum. J. Mizera, [w:] Tegoż, Technika i zwrot, tłum. J. Mizera, Kraków 2002.
Google Scholar
[RZ] Rzecz, tłum. J. Mizera, [w:] Tegoż, Odczyty i rozprawy, Wyd. Baran i Suszczyński, Kraków 2002.
Google Scholar
[W] Wyzwolenie, tłum. J. Mizera, Wyd. Baran i Suszczyński, Kraków 2001.
Google Scholar
[ŹDS] Źródło dzieła sztuki, tłum. J. Mizera, [w:] Drogi lasu, tłum. różni, Wyd. Aletheia, Warszawa 1997.
Google Scholar
Baran B. 1999, Saga Heideggera, Wyd. PAT, Kraków.
Google Scholar
Biemel W. 1980, The Development of Heidegger's Concept of the Thing, “Southwestern Journal of Philosophy” 11 (3), s. 47-66.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5840/swjphil198011338
Boddice R. 2011, The End of Anthropocentrism, [w:] Anthropocentrism. Humans, Animals, Environments, ed. by Boddice Rob, Brill, Leiden-Boston, s. 1-18.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1163/ej.9789004187948.i-348.8
Buczyńska-Garewicz H. 2006, Miejsca, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii przestrzeni, Kraków.
Google Scholar
Davis B. W. 2007, Heidegger and the Will. On the Way to Gelassenheit, Enanston Illinois, Northwestern University Press.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv47w2wg
De Jonge E. 2011, An Alternative to Anthropocentrism: Deep Ecology and the Metaphysical Turn, [w:] Anthropocentrism. Humans, Animals, Environments, ed. by Boddice Rob, Brill, Leiden-Boston, s. 307-319.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1163/ej.9789004187948.i-348.73
Domańska E. 2008, Humanistyka nie-antropocentryczna a studia nad rzeczami, „Kultura Współczesna” 3, s. 8-21.
Google Scholar
Dombrowski D.A. 1994, Heidegger’s Anti-Antropocentrism?, “Between the Species”, Winter& Spring 1994, s. 26-38.
Google Scholar
Gray G. J. 1975, Heidegger’s Course: From Human Existence to Nature, “Journal of Philosophy”, no. 54, s. 197-207.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/2021841
Harman G. 2007, Heidegger Explained. From Phenomenon to Thing, Open Court, Chicago.
Google Scholar
Hoły-Łuczaj M. 2012, Bycie, czyli Nic. Przyczynek do lektury Heideggera, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Google Scholar
Howe L. W. 1993, Heidegger’s Discussion of «The Thing». A Theme for Deep Ecology, “Between The Species”, Spring, s. 93-96.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15368/bts.1993v9n2.9
Kettering E. 1987, Nähe. Das Denken Martin Heideggers, Verlag Günter Neske, Pfullingen.
Google Scholar
Kisner W. 2008, The Fourfold Revisited: Heideggerian Ecological Practice and the Ontology of Things, “The Trumpeter”, vol. 24, no. 3, s. 2-41.
Google Scholar
Kołoczek Ł. 2006, Dasein i Da-sein w Przyczynkach do filozofii Martina Heideggera, „Kwartalnik Filozoficzny, t. XXXIV, Z. 3, s. 61-80.
Google Scholar
Kwietniewska M. 2009, Res. Studium transformacji pojęcia rzeczy od Hegla do dekonstrukcji filozoficznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Kwietniewska M. 2007, Zwrot w myśli Heideggera, „Analiza i egzystencja”, nr 6.
Google Scholar
Michalski K. 2011, Heidegger [w:] Tegoż, Zrozumieć przemijanie, Fundacja Augusta Hrabiego Cieszkowskiego, Warszawa.
Google Scholar
Michalski K. 1978, Heidegger i filozofia współczesna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978.
Google Scholar
Mizera J. 2006, W stronę filozofii niemetafizycznej. Martina Heidegger droga do innego myślenia, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Google Scholar
Piątek Z. 1988, Aspekty antropocentryzmu, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Google Scholar
Pöggeler O. 2002, Droga myślowa Martina Heideggera, Wyd. Czytelnik, tłum. B. Baran, Warszawa.
Google Scholar
Richardson W. J. 2003, Heidegger. Through Phenomenology to Thought, Fordham University Press, New York.
Google Scholar
Seed J. 1994, Antropocentryzm, [w:] Devall B. i Sessions, G. Ekologia głęboka. Żyć w przekonaniu, iż Natura coś znaczy, tłum. E. Margielewicz, Pusty Obłok, Warszawa, s. 316-319.
Google Scholar
Szabała H. 2000, O filozofii sprzeciwu, czyli antropocentryzmie w dziejach filozofii, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Google Scholar
Tonner P. 2011, Are Animals poor in the World? A Critique of Heidegger’s Anthropocentrism, [w:] Anthropocentrism. Humans, Animals, Environments, ed. by Boddice Rob, Brill, Leiden-Boston, s. 203-221.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1163/ej.9789004187948.i-348.50
Zimmerman M. 2003, Heidegger’s Phenomenology and Contemporary Environmentalism, [w:] Eco-Phenomenology. Back to The Earth Itself, ed. by Charles S. Brown and Ted Toadvine, New York.
Google Scholar
Zimmerman M. 1993, Re-thinking The Heidegger-Deep Ecology Relationship, “Environmental Ethics”, 15 (3), s. 195-224.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5840/enviroethics199315316
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
