Taksonomia afazji – kryteria klasyfikacji oraz rodzaje zespołów zaburzeń

Karolina Milewska; Bożena Okurowska-Zawada; Justyna Kackieło-Tomulewicz; Maciej Jerzy Samusik

doi:10.18778/2544-7238.05.09

Authors

Karolina Milewska Klinika Rehabilitacji Dziecięcej z Ośrodkiem Wczesnej Pomocy Dzieciom Upośledzonym „Dać Szansę”, Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny, ul. Waszyngtona 17, 15-274 Białystok; Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Wydział Nauk o Zdrowiu, ul. Jana Kilińskiego 1, 15-089 Białystok https://orcid.org/0000-0003-2886-7602
Bożena Okurowska-Zawada Klinika Rehabilitacji Dziecięcej z Ośrodkiem Wczesnej Pomocy Dzieciom Upośledzonym „Dać Szansę”, Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny, ul. Waszyngtona 17, 15-274 Białystok; Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Wydział Nauk o Zdrowiu, ul. Jana Kilińskiego 1, 15-089 Białystok https://orcid.org/0000-0002-1915-4320
Justyna Kackieło-Tomulewicz Klinika Neurologii i Rehabilitacji Dziecięcej, Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny, ul. Waszyngtona 17, 15-274 Białystok; Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Wydział Nauk o Zdrowiu, ul. Jana Kilińskiego 1, 15-089 Białystok https://orcid.org/0000-0003-2006-8670
Maciej Jerzy Samusik Klinika Rehabilitacji Dziecięcej z Ośrodkiem Wczesnej Pomocy Dzieciom Upośledzonym „Dać Szansę”, Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny, ul. Waszyngtona 17, 15-274 Białystok; Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Wydział Nauk o Zdrowiu, ul. Jana Kilińskiego 1, 15-089 Białystok https://orcid.org/0000-0002-2758-0098

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-7238.05.09

Keywords:

aphasia, taxonomy of aphasia, aphasia diagnosis and therapy

Abstract

The article summarizes the important criteria for aphasia divisions, which present different methods of approaching the disease. Discussed: classical forms of aphasia, non-classical forms of aphasia, aphasia division by the positions of selected authors. Each adopted criterion has been enriched with descriptions of the most important properties of a given type of aphasia, encountered in speech therapy. A contemporary approach to the diagnosis and therapy of the above disorder is also presented.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Ambrosius W., Mejnartowicz J., Kozubski W., 2003, Strukturalne podstawy afazji w świetle czynnościowych metod neuroobrazowania, „Udar Mózgu”, t. 5, nr 2, s. 25–29.
Google Scholar

Bitniok M., 2007, Rola mózgu w procesie językowego porozumiewania się – rehabilitacja logopedyczna w neurologii, „Logopeda”, nr 5, s. 7–18.
Google Scholar

Chantsoulis M. M., Troszczyńska-Nakonieczna W., Skrzek A., Chamela-Blińska D., Sipko T., Sakowski J., 2010, The diagnosis and therapy of aphasia in acute phase, „Acta Neuropsychologica”, vol. 8, no. 1, s. 38–50.
Google Scholar

Cieszyńska-Rożek J., 2011, Terapia neurobiologiczna zaburzeń komunikacji językowej, „Nowa Logopedia”, t. 2, s. 26–34.
Google Scholar

Drewniak-Wołosz E., Paluch A., 2009, Niedokształcenie mowy o typie afazji – rozważania nad kryteriami diagnozy, „Logopaedica Lodziensia”, nr 1, s. 90–100.
Google Scholar

Jakobson R., 1964, Dwa aspekty języka i dwa typy zakłóceń afatycznych, [w:] R. Jakobson, M. Halle (red.), Podstawy języka, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 107–133.
Google Scholar

Jodzio K., Nyka W. M., 2008, Zaburzenia językowe oraz mowy w praktyce ogólnolekarskiej, „Forum Medycyny Rodzinnej”, t. 2, nr 1, s. 14–22.
Google Scholar

Kaczmarek B. L., 1995, Mózgowa organizacja mowy, Lublin: Agencja Handlowo-Wydawnicza.
Google Scholar

Kindell J., Griffiths H., 2006, Speech and language therapy intervention for people with Alzheimer’s disease, [w:] K. Bryan, J. Maxim (red.), Communication Disabilities in the Dementias, Chichester: Whurr Publishers, s. 201–237.
Google Scholar

Krajewska M. (2011), Afazja postępująca w przebiegu otępienia czołowo-skroniowego, „Nowa Logopedia”, t. 2, s. 247–262.
Google Scholar

Krajna E. (2005), Niejednoznaczność klasyfikacji zaburzeń rozwoju mowy i języka, „Logopeda”, nr 1, s. 74–83.
Google Scholar

Lundgren K., Brownell H., 2016, Figurative language deficits associated with right hemisphere disorder, „Perspectives of the ASHA Special Interest Groups”, vol. 1, issue 2, s. 66–81.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/persp1.SIG2.66

Mazur R., Klimarczyk M., Rudy J., Nyka W., 2006, Wielopiętrowość zaburzeń mowy w praktyce lekarskiej, „Psychiatria”, nr 3, s. 112–117.
Google Scholar

Nocoń P., Ziółkowska-Kochan M., Bielis R., Szeliga-Wczysła M., 2008, Zaburzenia komunikacji językowej, „Essentia Medica”, vol. 41, no. 6, s. 14–23.
Google Scholar

Obler L., Albert M., Helm-Esabrooks N., 1985, Empty speech in Alzheimer’s Disease and fluent aphasia, „Journal of Speech and Hearing Research”, no. 28, s. 405–410.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1044/jshr.2803.405

Panasiuk J., 2012, Różnicowanie zaburzeń mowy po uszkodzeniach mózgu. Aplikacje diagnostyczno-terapeutyczne, „Nowa Logopedia”, t. 3, s. 314–320.
Google Scholar

Papathanasiou I., Coppens P., 2018, Aphasia and neurogenic communication disorders, New York: Jones & Barlet Learning, s. 3–5.
Google Scholar

Pąchalska M., 2012, Afazjologia, Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Sawa B., 1990, Dzieci z zaburzeniami mowy, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar

Siudak A., 2011, Biologiczne uwarunkowania terapii osoby z afazją, „Nowa Logopedia”, t. 2, s. 167–189.
Google Scholar

Webb W., Adler R. K., 2017, Neurology for the Speech-Language Pathologist, Nashville: Elsevier.
Google Scholar

Wiśniewska B., 2002, Terapia zaburzeń mowy, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar

Wnukowska K., 2013, ABC afazji, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar

Wójcik P., 2001, Zaburzenia mowy w afazji transkorowej mieszanej, „Nowa Logopedia”, t. 2, s. 264–271.
Google Scholar

Zyss T., 2011, Neurofizjologiczne podłoże procesu mówienia – rola somatosensorycznej kontroli zakrętów zakątowych, „Nowa Logopedia”, t. 2, s. 36–46.
Google Scholar