Sposoby organizacji semantycznej nagłówków prasowych a glottodydaktyka

Magdalena Wojenka-Karasek

doi:10.18778/0860-6587.21.28

Autor

Magdalena Wojenka-Karasek Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Katedra Lingwistyki Stosowanej i Kulturowej

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-6587.21.28

Słowa kluczowe:

glottodydaktyka, nagłówek prasowy, tropy stylistyczne, negocjowanie znaczeń, semantyka, interpretacja

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest zagadnieniu wykorzystania nagłówków prasowych w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Przedmiotem rozważań są nagłówki prasowe tygodnika Polityka, których autorzy sięgają po tropy stylistyczne, świadomie wpływając na semantykę tekstu. Dla czytelnika niebędącego rodzimym użytkownikiem języka polskiego tytuły tak skonstruowane stanowią swoiste lingwakulturowe zagadki. W analizie wyróżniono nagłówki zawierające metonimię, oksymoron, ironię oraz peryfrazę. Drugą część artykułu stanowi opis badania, któremu poddani zostali uczniowie jednej z grup w Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców w Łodzi. Uczniowie wzięli udział w dyskusji, podczas której negocjowali znaczenie prezentowanych im tytułów artykułów prasowych.

Bibliografia

Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., 2009, Tekstologia, Warszawa, s. 44–48.
Google Scholar

Chlebda W., 1984, Oksymoron versus oksymoron, „Przegląd Humanistyczny”, nr 4, s. 131–139.
Google Scholar

Głowiński M., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., 1986, Zarys teorii literatur, Warszawa.
Google Scholar

Cudak R., 2010, Tekst w nauczaniu cudzoziemców jako problem metodologiczny, [w:] Teksty i podteksty w nauczaniu języka polskiego jako obcego 2, red. G. Zarzycka, G. Rudziński, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 17, Łódź, s. 79–90.
Google Scholar

Cudak R., Tambor J. (red.), 2001, Inne optyki. Nowe programy, nowe metody, nowe technologie w nauczaniu kultury polskiej i języka polskiego jako obcego, Katowice.
Google Scholar

Dąbrowska A. (red.), 2004, Wrocławska dyskusja o języku polskim jako obcym. Materiały z międzynarodowej konferencji stowarzyszenia „Bristol”, Wrocław.
Google Scholar

Dembowska-Wosik I., Pałuszyńska E. (red), 2014, Glottodydaktyka – media – komunikacja. Kształtowanie kompetencji komunikacyjnej, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 20, Łódź.
Google Scholar

Garncarek P. (red.), 2005, Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości europejskiej. Materiały z VI międzynarodowej Konferencji Glottodydaktycznej, Warszawa.
Google Scholar

Grochala B., Wojenka-Karasek M. (red), 2011, Teksty i podteksty w nauczaniu języka polskiego jako obcego 3, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 18, Łódź.
Google Scholar

Habrajska G., 1994, Wykorzystanie ironii do walki politycznej, [w:] Język a kultura, [online], http://www.lingwistyka.uni.wroc.pl/jk/, [14.04.2014].
Google Scholar

Maliszewski B., 2013, Sposoby wykorzystania nagłówków prasowych w ćwiczeniach utrwalających słownictwo, [w:] Glottodydaktyka polonistyczna. W obliczu dynamiki zmian językowo-kulturowych i potrzeb społecznych, red. J. Mazur, A. Małyska, K. Sobstyl, Łódź, s. 47–57.
Google Scholar

Miodońska-Brookes E., Kulawik A., Tatara M., 1972, Zarys poetyki, Warszawa.
Google Scholar

Nęcki Z., 2000, Komunikacja międzyludzka, Kraków.
Google Scholar

Nowicka A., 2002, Rozwijanie samodzielności komunikacyjnej przez negocjowanie w dyskusjach argumentacyjnych opartych na konflikcie społeczno-kognitywnym, [w:] Autonomizacja w dydaktyce języków obcych. Doskonalenie się w komunikacji ustnej, red. W. Wilczyńska, Poznań, s. 201–236
Google Scholar

Ostromęcka-Frączak B., 2005, Intertekstualność nagłówków prasowych a glottodydaktyka, [w:] Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości europejskiej, red. P. Garncarek Warszawa, s. 164–171.
Google Scholar

Ostromęcka-Frączak B., 2008, Między tekstem a podtekstem – nagłówki prasowe, [w:] Teksty i podteksty w nauczaniu języka polskiego jako obcego, red. M. Witkowska-Gutkowska, B. Grochala, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 16, s. 5–12.
Google Scholar

Ostromęcka-Frączak B., 2011, Nagłówki prasowe w glottodydaktyce, [w:] Teksty i podteksty w nauczaniu języka polskiego jako obcego 3, red. B. Grochala, M. Wojenka-Karasek, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 18, Łódź, s. 7–15.
Google Scholar

Pałuszyńska E., 2006, Nagłówki w „Gazecie Wyborczej” (ekspresywna leksyka, frazematyka, metaforyka),Łódź.
Google Scholar

Pałuszyńska E., 2010, Analiza tekstu jako zdarzenia komunikacyjnego, [w:] Teksty i podteksty w nauczaniu języka polskiego jako obcego 2, red. G. Zarzycka, G. Rudziński, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 17, Łódź, s. 157
Google Scholar

Skura M., 2011, Tekst reklamy na lekcji języka polskiego jako obcego, [w:] Teksty i podteksty w nauczaniu języka polskiego jako obcego 3, red. B. Grochala, M. Wojenka-Karasek, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 18, Łódź, s. 55–62.
Google Scholar

Słownik terminów literackich, 1988, pod. red. J. Sławińskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Google Scholar

Strzelecka A., 2013, Zagadki kryminalne na lekcji języka polskiego jako obcego w funkcji tekstów rozwijających sprawność czytania ze zrozumieniem i kompetencję leksykalną, [w:] Glottodydaktyka – media – komunikacja. Kształtowanie kompetencji komunikacyjnej, red. I. Dembowska-Wosik, E. Pałuszyńska, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 20, Łódź, s. 367–376.
Google Scholar

Szafraniec K., 2011, Funkcja nagłówków prasowych w glottodydaktyce na podstawie „Polityki”, [w:] Bogactwo językowe i kulturowe Europy w oczach Polaków i cudzoziemców, red. M. Biernacka, M. Wojenka-Karasek, Łódź, s. 110–116.
Google Scholar

Szymankiewicz K., 2002, Negocjowanie znaczenia w dyskursie szkolnym na lekcji języka obcego, „Języki Obce w Szkole”, nr 4, s. 29–34.
Google Scholar

Trębska-Kerntopf A., 2008, Możliwości wykorzystania aforyzmu w rozwijaniu sprawności mówienia, [w:] Teksty i podteksty w nauczaniu języka polskiego jako obcego, red. M. Witkowska-Gutkowska, B. Grochala, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 16, Łódź, s. 55–70.
Google Scholar

Witkowska-Gutkowska M., Grochala B. (red.), 2008, Teksty i podteksty w nauczaniu języka polskiego jako obcego, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 16, Łódź.
Google Scholar

Wojenka-Karasek M., 2011, Świat w nagłówku zamknięty – metaforyka nagłówków prasowych a glottodydaktyka, [w:] Bogactwo językowe i kulturowe Europy w oczach Polaków i cudzoziemców, red. M. Biernacka, M. Wojenka-Karasek, Łódź, s. 70–75.
Google Scholar

Zarzycka G., 2010, Skrzydlate słowa w procesie nauczania języka polskiego jako obcego. Propozycje programowe, [w:] Kanon kultury w nauczaniu języka polskiego jako obcego, red. P. Garncarek, P. Kajak, A. Zieniewicz, Warszawa, s. 121–142.
Google Scholar

Zarzycka G. (red), 2012, Glottodydaktyka polonistyczna a lingwistyka kulturowa, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 19, Łódź.
Google Scholar

Zarzycka G., Rudziński G. (red), 2010, Teksty i podteksty w nauczaniu języka polskiego jako obcego 2, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 17, Łódź.
Google Scholar

Ziomek J., 1990, Retoryka opisowa¸ Wrocław–Warszawa–Kraków.
Google Scholar