Sustensywne kształtowanie antropopresji

Ryszard Janikowski

doi:10.18778/1429-3730.38.02

Autor

Ryszard Janikowski Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa

DOI:

https://doi.org/10.18778/1429-3730.38.02

Słowa kluczowe:

fundamenty cywilizacji, rozwój sustensywny, antropopresja

Abstrakt

W rozwiniętych państwach demokratycznych dąży się do tego, aby rozwój nie był przypadkowy i spełniał pewne ustalone cele i ograniczenia. Wynikają one z istoty rozwoju sustensywnego, który stał się obecnie fundamentalną kategorią cywilizacyjną. Kierowany proces rozwojowy warunkowany jest zbiorem zasad, które winien przestrzegać każdy podmiot rozwoju. Zasady te wypływają z jestestwa sustensywnego działania (podtrzymywania, utrzymywania, istnienia), czyli takiego traktowania, które zapewnia długie, wielopokoleniowe trwanie, a tworzą one trzy filary, wywodzące się wprost z kanonicznych elementów kultury: wartości i etyki, praw przyrody i fizyki oraz sprawności i wydajności gospodarowania. W pracy przedstawiony jest zbiór dyrektyw i instrumentów konceptualnych ram sustensywnego działania podmiotu rozwoju, którego przedmiotem jest zarówno dobre zdrowie ludzi, trwała i pełna jakość ich życia, jak i wzrost gospodarczy, innowacyjność i efektywność działania sektora gospodarczego, a także permanentne zapewnianie odpowiedniego poziomu konsumpcji dla każdego członka globalnej wspólnoty, jak i powiększanie ilości i polepszanie jakości zasobów środowiskowych oraz pomnażanie dóbr kulturowych.

Bibliografia

Bjørn A., Hauschild M. Z. (2013), Absolute versus Relative Environmental Sustainability, Journal of Industrial Ecology, 17(2), 321–332.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1530-9290.2012.00520.x

Buckeridge J. (2014), Environmental ethics: an overview, assessing the place of bioscientists in society, supplemented with selected Australian perspectives. Integrative Zoology, 9(1), 14–23.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1749-4877.12028

Carter N. H., Shrestha B. K., Karki J. B., Pradhan N., Jianguo L. (2012), Coexistence between wildlife and humans at fine spatial scales. Proceedings of The National Academy of Sciences of The United States of America, 109(38), 15360–15365.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.1210490109

Chin A., Florsheim J., Wohl E., Collins B. (2014). Feedbacks in Human-Landscape Systems, Environmental Management, 53(1), 28–41. doi:10.1007/s00267-013-0031-y
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s00267-013-0031-y

Janikowski R. (2006), Zrównoważony rozwój lokalny. Teoria i praktyka, Polska Akademia Nauk, Komitet „Człowiek i Środowisko” przy Prezydium PAN, Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Studia nad Zrównoważonym Rozwojem, Tom IV, Warszawa–Katowice.
Google Scholar

Janikowski R. (2007), Ekoinowacyjność – wyzwaniem dla europejskiego przedsiębiorcy, [w:] K. Jędralska (red.) Współczesne kierunki rozwoju nauk o zarządzaniu, Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Katowice.
Google Scholar

Janikowski R. (2007), Sustensologia a zrównoważony rozwój, [w:] B. Poskrobko, G. Dobrzański (red.) Problemy interpretacji i realizacji zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej, Białystok.
Google Scholar

Janikowski R. (2009), Kultura osią zrównoważonego rozwoju, [w:] R. Janikowski, K. Krzysztofek, (red.), Kultura a zrównoważony rozwój. Środowisko, ład przestrzenny, dziedzictwo, Polski Komitet do spraw UNESCO, Warszawa.
Google Scholar

Janikowski R. (2010), Wymiary zrównoważonego rozwoju. Rozwój lokalny, gospodarka przestrzenna, zdrowie środowiskowe, innowacyjność, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Wrocław–Poznań.
Google Scholar

Janikowski R. (2011), Die Bedeutung des Kulturkapitals für nachhaltige Entwicklung, [w:] G. Banse, R. Janikowski, A. Kiepas (red.), Nachhaltige Entwicklung – transnational. Sichten und Erfahrungen aus Mitteleuropa, Edition Sigma, Berlin.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5771/9783845267722-33

Janikowski R., Krzysztofek K. (red.) (2009), Kultura a zrównoważony rozwój. Środowisko, ład przestrzenny, dziedzictwo, Polski Komitet do spraw UNESCO, Warszawa.
Google Scholar

Knights, A. M., Koss, R. S., Robinson, L. A. (2013). Identifying common pressure pathways from a complex network of human activities to support ecosystem-based management. Ecological Applications, 23(4), 755–765.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1890/12-1137.1

Kostecka J. (2010), Retardacja materialnego przekształcania zasobów przyrodniczych jako element zrównoważonego rozwoju, Biuletyn KPZK PAN, Zeszyt 242, 27–49.
Google Scholar

Kostecka J. (red.) (2010), Retardacja materialnego przekształcania zasobów przyrodniczych, Biuletyn KPZK PAN, Zeszyt 242, Warszawa.
Google Scholar

Kronenberg J., Bergier, T. (red.) (2010), Wyzwania zrównoważonego rozwoju w Polsce, Fundacja Sendzimira, Kraków.
Google Scholar

Menzel S., Green T. L. (2013), Sovereign Citizens and Constrained Consumers: Why Sustainability Requires Limits on Choice. Environmental Values, 22(1), 59–79.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3197/096327113X13528328798273

Michalski K. (2007), Interdyscyplinarność – transdyscyplinarność – multidyscyplinarność nowy paradygmat w nauce i badaniach, Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Ekonomia i Nauki Humanistyczne, t. 235, z.16, s. 83–100.
Google Scholar

Pettit C., Chung W., Sharifi V., Chalabi Z., Fletcher T., Cleall P., Azapagic A. (2011), Sustainable management of urban pollution: an integrated approach. Building Services Engineering Research & Technology, 32(1), 21–34.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0143624410394528

Pleil J. D. (2012), Categorizing Biomarkers of the Human Exposome and Developing Metrics for Assessing Environmental Sustainability. Journal of Toxicology & Environmental Health: Part B, 15(4), 264–280.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/10937404.2012.672148

Schmidt J. H. (2008), Development of LCIA characterisation factors for land use impacts on biodiversity. Journal of Cleaner Production, 16(18), 1929–1942.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2008.01.004

Siikamäki J., Wernstedt K. (2008), Turning Brownfields into Greenspaces: Examining Incentives and Barriers to Revitalization, Journal Of Health Politics, Policy & Law, 33(3), 559–593.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1215/03616878-2008-008

Simion I., Ghinea C., Maxineasa S., Taranu N., Bonoli A., Gavrilescu M. (2013), Ecological Footprint Applied in the Assessment of Construction and Demolition Waste Integrated Management, Environmental Engineering & Management Journal (EEMJ), 12(4), 779–788.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.30638/eemj.2013.097

Tukker A., Jansen B. (2006), Environmental impacts of products: A detailed review of studies, Journal of Industrial Ecology, 10(3) 159–182.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1162/jiec.2006.10.3.159

WCED (1987) Our Common Future. World Commission on Environment and Development, Oxford, University Press, Oxford.
Google Scholar