Niecykliczne wahania wzrostu PKB w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.367.02Słowa kluczowe:
wzrost ekonomiczny, model Solowa, inwestycje w kapitał fizyczny, wąskie gardła, wykorzystanie mocy produkcyjnych, wahania koniunkturalneAbstrakt
Celem artykułu jest weryfikacja hipotezy o niecyklicznych wahaniach koniunkturalnych, w szczególności o nieregularności przyczyn oraz o regularności przywracania równowagi w gospodarce. Powolny przeszły wzrost PKB jest traktowany jako symptom nierównowagi, czyli występowania wąskich gardeł w środkach trwałych albo niedoborów popytu. Te dwie przyczyny nierównowagi pojawiają się w gospodarce nieregularnie. Weryfikowano hipotezę, że im wolniejszy wzrost gospodarczy występował w przeszłości, tym silniejszy, kompensujący będzie wzrost PKB. Jest to regularność przywracania równowagi.
Metodą najmniejszych kwadratów oszacowano zmodyfikowany model Solowa dla PKB Polski w latach 1994–2019. Najważniejszą modyfikacją było zastąpienie dynamiki kapitału fizycznego netto, niedostępnej w polskiej statystyce, stopą inwestycji. Drugim powodem tej modyfikacji była niedokładność danych statystycznych o kapitale fizycznym brutto, której nie można uniknąć. Kolejną modyfikacją było wprowadzenie do modelu opóźnionej dynamiki PKB jako indykatora nierównowagi.
Potwierdzono hipotezę, że nasilone występowanie wąskich gardeł, powoduje, że po 3–5 latach efektywność inwestycji jest większa. Natomiast spowolnienie wzrostu PKB po 1–2 latach powoduje kumulację niewykorzystanego potencjału, co umożliwia wyrównujące przyspieszenie wzrostu gospodarczego. Potwierdzono zatem hipotezę o występowaniu w polskiej gospodarce niecyklicznych wahań koniunkturalnych.
Pobrania
Bibliografia
Aghion P., Howitt P. (2009), The Economics of Growth, The MIT Press, Cambridge–London, http://digamo.free.fr/aghionh9.pdf [accessed: 20.01.2023].
Google Scholar
Arrow K.J. (1962), The Economic Implications of Learning by Doing, “Review of Economic Studies”, vol. 29, no. 3, pp. 155–173.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/2295952
Autor D., Salomons A. (2018), Is Automation Labor Share–Displacing? Productivity Growth, Employment, and the Labor Share, “Brookings Papers on Economic Activity”, pp. 1–63, http://www.jstor.org/stable/26506212 [accessed: 20.01.2023].
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1353/eca.2018.0000
Baranowski P. (2008), Problem optymalnej stopy inflacji w modelowaniu wzrostu gospodarczego, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź, https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/1866/Problem_optymalnej_stopy_inflacji.pdf?sequence=4&isAllowed=y [accessed: 20.01.2023].
Google Scholar
Besomi D. (2005), Clément Juglar and the transition from crises theory to business cycle theories, [in:] Conference on the occasion of the centenary of the death of Clément Juglar, Paris, https://www.unil.ch/files/live/sites/cwp/files/users/neyguesi/public/D._Besomi [accessed: 11.01.2023].
Google Scholar
Biddle J. (2012), Retrospectives: The Introduction of the Cobb–Douglas Regression, “The Journal of Economic Perspectives”, vol. 26, no. 2, pp. 223–236, http://www.jstor.org/stable/41495312 [accessed: 20.01.2023].
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1257/jep.26.2.223
Burns A.F., Mitchell W.C. (1946), Stable and Irregular Features of Cyclical Behavior, [in:] A.F. Burns, W.C. Mitchell (eds.), Measuring Business Cycles, National Bureau of Economic Research, New York, pp. 466–508.
Google Scholar
Cobb C.W., Douglas P.H. (1928), A Theory of Production, “American Economic Review”, vol. 18, pp. 139–165, http://digamo.free.fr/cobbdoug28.pdf [accessed: 22.05.2024].
Google Scholar
Douglas P.H. (1976), The Cobb–Douglas Production Function Once Again: Its History, Its Testing, and Some New Empirical Values, “Journal of Political Economy”, vol. 84, no. 5, pp. 903–915, https://doi.org/10.1086/260489
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1086/260489
Dykas P., Tokarski T., Wisła R. (2022), The Solow Model, [in:] P. Dykas, T. Tokarski, R. Wisła, The Solow Model of Economic Growth. Application to Contemporary Macroeconomic Issues, Routledge, London–New York, pp. 16–40, https://doi.org/10.4324/9781003323792-3
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4324/9781003323792-3
Easterly W., Levine R. (2001), It’s Not Factor Accumulation: Stylized Facts and Growth Models, “The World Bank Economic Review”, vol. 15, no. 2, pp. 177–219, http://www.jstor.org/stable/3990260 [accessed: 20.01.2023].
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1093/wber/15.2.177
Friedman M. (1993), The Plucking Model of Business Fluctuations Revisited, “Economic Inquiry”, vol. 31, no. 2, pp. 171–177.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1465-7295.1993.tb00874.x
Górajski M., Błażej M. (2020), A control function approach to measuring the total factor productivity of enterprises in Poland, “Bank i Kredyt”, vol. 51, no. 3, pp. 293–316.
Google Scholar
Gradzewicz M., Mućk J. (2019), Globalization and the fall of markups, “NBP Working Paper”, no. 304, http://www..researchgate.net/publication/331559276_Globalization_and_the_fall_of_markups [accessed: 11.01.2023].
Google Scholar
Hendry D.F. (2009), The Methodology of Empirical Econometric Modeling: Applied Econometrics Through the Looking Glass, [in:] T.C. Mills, K. Patterson (eds.), Palgrave Handbook of Econometrics, Palgrave Macmillan, London, pp. 3–67, https://doi.org/10.1057/9780230244405_1
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1057/9780230244405_1
Holden K. (2005), Macroeconomic Forecasting, [in:] D. Greenaway, M. Bleaney, I. Steward (eds.), A Guide to Modern Economics, Taylor & Francis e-Library, London, pp. 163–181.
Google Scholar
Jones Ch.I. (2000), A Note on the Closed-Form Solution of the Solow Model, http://www-leland.stanford.edu/~chadj/closedform.pdf [accessed: 9.03.2022].
Google Scholar
Kahn R.F. (1972), The Relation of Home Investment to Unemployment, [in:] R.F. Kahn (ed.), Selected Essays on Employment and Growth, Cambridge University Press, New York, pp. 1–27.
Google Scholar
Kalecki M. (1958), Teoria dynamiki gospodarczej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar
Krawiec A., Szydłowski M. (2017), Economic growth cycles driven by investment delay, “Economic Modelling”, vol. 67, pp. 175–183, https://doi.org/10.1016/j.econmod.2016.11.014
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.econmod.2016.11.014
Kydland F.E., Prescott E.C. (1982), Time to Build and Aggregate Fluctuations, “Econometrica”, vol. 50, no. 6, pp. 1345–1370, http://www.finnkydland.com/papers/Time%20to%20Build%20and%20Aggregate%20Fluctuations.pdf [accessed:1.02.2023].
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/1913386
Majsterek M. (2008), Wielowymiarowa analiza kointegracyjna w ekonomii, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Mućk J., McAdam P., Growiec J. (2018), Will the “True” Labor Share Stand Up? An Applied Survey on Labor Share Measures, “Journal of Economic Surveys”, vol. 32(4), pp. 961–984.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/joes.12252
Munguía R., Davalos J., Urzua S. (2019), Estimation of the Solow-Cobb–Douglas economic growth model with a Kalman filter: An observability-based approach, “Heliyon”, vol. 5(6), https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2019.e01959
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2019.e01959
Nagakawa T. (2008), Business Fluctuation and Cycles, Nova Science Publisher, New York.
Google Scholar
Nerlove M. (1972), Lags in Economic Behavior, “Econometrica”, vol. 40, no. 2, pp. 221–251, https://www.jstor.org/stable/1909403 [accessed: 23.05.2020].
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/1909403
Pasinetti L.L. (2008), Kahn, Richard Ferdinand (1905–1989), [in:] M. Vernengo, E. Perez Caldentey, B.J. Rosser Jr. (eds.), The New Palgrave Dictionary of Economics, Palgrave Macmillan, London, pp. 7195–7198, https://doi.org/10.1057/978-1-349-95121-5_1088-2
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1057/978-1-349-95189-5_1088
Romer C.D. (2008), Business Cycles, http://www.econlib.org/library/Enc/BusinessCycles.html [accessed: 20.01.2023].
Google Scholar
Romer P.M. (1986), Increasing Returns and Long Run Growth, “Journal of Political Economy”, vol. 94, no. 5, pp. 1002–1037, https://www.parisschoolofeconomics.eu/docs/darcillon-thibault/paul-romer-increasing-returns-and-long-run-growth.pdf [accessed: 17.01.2019].
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1086/261420
Romer P.M. (1994), The Origins of Endogenous Growth, “Journal of Economic Perspectives”, vol. 8, no. 1, pp. 3–22, https://pubs.aeaweb.org/doi/pdf/10.1257/jep.8.1.3
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1257/jep.8.1.3
Sasaki H., (2017), A Note on the Solow Growth Model with a CES Production Function and Declining Population, “Munich Personal RePec Archive”, no. 80062, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/80062/1/MPRA_paper_80062.pdf [accessed: 20.01.2023].
Google Scholar
Slichter S.H., Black J.D. (1928), Economic and Social Aspects of Increased Productive Efficiency – Discussion, “The American Economic Review”, vol. 18, no. 1, pp. 166–172, http://www.jstor.org/stable/1811557 [accessed: 20.01.2023].
Google Scholar
Solow R.M. (1956), A Contribution to the Theory of Economic Growth, “Quarterly Journal of Economics”, vol. 70, pp. 65–94.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/1884513
Solow R.M. (1988), Growth theory and after, “The American Economic Review”, vol. 78 (3), pp. 307–317.
Google Scholar
Stigum B.P. (2003), Econometrics and the Philosophy of Economics: Theory-Data Confrontations in Economics, Princeton University Press, Princeton–Oxford, https://doi.org/10.1515/9781400873234
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1515/9781400873234
Sztaudynger J.J. (2005), Wzrost gospodarczy a kapitał społeczny, prywatyzacja i inflacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Sztaudynger J.M. (2022), The Dynamics of Physical Capital Substitution for Investment Output Ratio in the Solow Model, [in:] J.J. Sztaudynger (ed.), Economic Growth. Social Capital, Family, Inequality of Income, Quality of Life, Bottlenecks. Selected papers from 2018 to 2022, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, pp. 141–143, https://doi.org/10.18778/8331-030-5
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8331-030-5
Sztaudynger J.M., Sztaudynger J.J. (2019), Wzrost gospodarczy a inwestycje – znaczenie wąskich gardeł, “Ekonomista”, no. 6, pp. 680–700, http://www.pte.pl/pliki/1/8905/E2019-6_31-51.pdf [accessed: 20.01.2023].
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.52335/dvqp.te143
Sztaudynger J.M., Sztaudynger J.J. (2022), The Impact of Supply Bottlenecks on Investment Efficiency, “Ekonomista”, no. 1, pp. 23–40, http://www.pte.pl/pliki/1/8905/Ekonomista_1-22_2.pdf [accessed: 20.01.2023].
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.52335/dvqigjykff47
Tokarski T. (2009), The Supply Side Determinants of Economic Growth, [in:] W. Welfe (ed.), Knowledge Based Economies. Models and Methods, Peter Lang, Frankfurt am Main–Berlin–Bern–Bruxelles–New York–Oxford–Wien, pp. 25–48.
Google Scholar
Xu Z., Li X., Zhang C., Zhu J., Zhang S., Lu K. (2022), Estimation and Dynamic Evolution of Provincial Factor – Output Elasticity in China, “Journal of Advanced Computational Intelligence and Intelligent Informatics”, vol. 26, no. 5, pp. 792–800, https://doi.org/10.20965/jaciii.2022.p0792
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.20965/jaciii.2022.p0792
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
