Między twórczością, edukacją a wychowaniem. Miejsce relaksacji w praktyce pedagogicznej

Gabriela Dobińska; Angelika Cieślikowska-Ryczko

doi:10.18778/2450-4491.07.13

Authors

Gabriela Dobińska Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Pracownia Pedagogiki Specjalnej
Angelika Cieślikowska-Ryczko Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Pracownia Pedagogiki Specjalnej https://orcid.org/0000-0002-5270-2739

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.07.13

Keywords:

relaxation, relax, education, creativity, civilization threats, stress

Abstract

The fast pace of life and confronting the current social dilemma “to have or to be” generate stressful situations for young people who are expected to meet the demands and expectations of modern times. The authors reflect on the place and importance of effective relaxation in the process of education and upbringing. The presented terminological and conceptual cross-section was based on the analysis of available scientific, didactic and popular science literature. To enrich the presented content, a reconnaissance was made among teachers, educators and students of pedagogy. The aim of the following considerations is a symbolic “invitation to the discussion” on the role and value of relaxation in the educational space. The authors attempt to characterize the basic methods of relaxation, displaying them against the background of art-therapy activities, more popular in the discourse of science and practice. Finally, they present a sketch of their own methodological proposal as an example of flexible and creative use of the existing techniques.

Author Biographies

Gabriela Dobińska, Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Pracownia Pedagogiki Specjalnej

Dobińska Gabriela, MA in pedagogy; 2nd year student at the PhD studies of pedagogy and psychology; Assistant Lecturer at the Faculty of Educational Sciences of the University of Lodz. Scientific fields of interest: social worlds concept; tacit knowledge; social rehabilitation; social re-adaptation of former youths from Youth Educational Centers. Doctoral dissertation: Social world of Youth Educational Centers tutors.

Angelika Cieślikowska-Ryczko, Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Pracownia Pedagogiki Specjalnej

Cieślikowska-Ryczko Angelika – scientific assistant at the Faculty of Educational Sciences of the University of Lodz. Holder of MA in social sciences and the humanities. Author of papers devoted to the problems of families in a penitentiary crisis, winner of the PRELUDIUM competition of the National Science Center. Scientific interests: methodology of qualitative research, biographical method in sociology, visual methods in social sciences, social rehabilitation and re-adaptation of prisoners, experiences of prisoners’ families.

References

Baduń-Karolczuk E. (2013) Radzenie sobie z emocjami i stresem, „Remedium”, nr 7, s. 1–7.
Google Scholar

Baranowska-Jojko E., Wiechuła A., Fronczak A. (2018) Arteterapia w przedszkolu. Scenariusze zajęć, Warszawa, Wydawnictwo Forum Raabe.
Google Scholar

Cungi Ch., Limousin S. (2010) Jak się relaksować stosując odpowiednią metodą, Warszawa, Wydawnictwo Czarna Owca.
Google Scholar

Daszykowska J. (2009) „Shopping” jako nowy sposób spędzania czasu wolnego w: Czas wolny. Przyszłość – teraźniejszość – przyszłość, J. Daszykowska, R. Pelczar (red.), Stalowa Wola, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 193–201.
Google Scholar

Furmanik-Celejewska A. (2016) Muzolandia przedszkolaka. Scenariusze zajęć dla nauczycieli rytmiki i wychowania przedszkolnego, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Gąsienica-Szostak A. (2014) Muzykoterapia w rehabilitacji i praktyce, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Google Scholar

Gładyszewska-Cylulko J. (2007) Wspomaganie rozwoju dzieci nieśmiałych poprzez wizualizację i inne techniki arteterapii, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Gładyszewska-Cylulko J. (2011) Arteterapia w pracy pedagoga. Teoretyczne i praktyczne podstawy terapii przez sztukę, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Herbert M. (2004) Rozwój społeczny ucznia, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Heszen I. (2013) Psychologia stresu, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Jelonkiewicz I., Kosińska-Dec K. (2004) Spostrzegane zasoby, a doświadczanie stresu rodzinnego i szkolnego wśród młodzieży w: Rozwój, zdrowie, choroba. Aktualne problemy psychosomatyki, K. Kosińska-Dec, L. Szewczyk (red.), Warszawa, Bel Studio Sp. z.o.o., s. 71–90.
Google Scholar

Józefowski E. (2012) Arteterapia w sztuce i edukacji, Poznań, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Google Scholar

Komorowska M. (2008) Radzenie sobie ze stresem a uzależnienie wśród nastolatków, „Remedium”, nr 6, s. 4–6.
Google Scholar

Konieczna A. (2010) Biblioterapia w praktyce. Poradnik dla nauczycieli, wychowawców i terapeutów, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Konieczna E. J. (2013) Arteterapia w teorii i praktyce, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Kozdroń A. (2014) Scenariusze zajęć i zabaw dla wychowawców, pedagogów, animatorów kultury i rodziców, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Kulmatycki L. (1993) Stres Joga, Relaksacja. Podręcznik ćwiczeń, Wrocław, Wydawnictwo W. Bagiński i Synowie.
Google Scholar

Kulmatycki L. (1995) Ćwiczenia relaksacyjne. Praktyczne techniki antystresowe dla dzieci i młodzieży, Warszawa, Agencja Promo-Lider.
Google Scholar

Kulmatycki L., Torzyńska K. (2013) Ćwiczenia relaksacji, koncentracji i medytacji, Wrocław, Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu.
Google Scholar

Kunikowski S. (2014) Edukacja kulturalna wobec wyzwań cywilizacyjnych, „Zeszyty Naukowe WSHE, Nauki Pedagogiczne”, nr 2, s. 20–25.
Google Scholar

Lazarus R. (1986) Paradygmat stresu i radzenia sobie, „Nowiny Psychologiczne”, nr 3–4, s. 2–39.
Google Scholar

Marek E. (2004) Arteterapia jako metoda wspomagająca pracę wychowawczą w: Sztuka w edukacji i terapii, M. Knapik, W. Sacher (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Marynowicz-Hetka E. (2010) Kategoria pomocy w rozwoju – analiza z punktu widzenia pedagogiki społecznej w: Rozwój i jego wspieranie w perspektywie nauk o człowieku – teoria i rozwiązania praktyczne, K. Baranowicz, A. Sobczak, M. Znajmiecka-Sikora (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 9–18.
Google Scholar

Mularska M. (2001) Uczeń i stres, „Lider”, 1 (131), s. 9–10.
Google Scholar

Nikitorowicz J. (2003) Typy tożsamości człowieka w społeczeństwie zróżnicowanym kulturowo, „Chowanna”, nr 1, s. 50–66.
Google Scholar

Ogińska-Bulik N. (2016) Wiem co jem – psychologia nadmiernego jedzenia i odchudzania się, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Olechnicki K. (2009) Fotoblogi, pamiętniki z opcją przekazu. Fotografia i fotoblogerzy w kulturze konsumpcyjnej, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
Google Scholar

Pracojło-Maj A. (2015) Cyberprzemoc jako zagrożenie dla rozwoju współczesnej młodzieży w: Zagrożenia dla rozwoju współczesnej młodzieży, W. Walc (red.), Rzeszów, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, s. 94–101.
Google Scholar

Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M. (2018) Psychologia rozwojowa człowieka, Tom I. Zagadnienia ogólne, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Pyżalski J. (2012) Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Rozmysłowicz P. (2006) Arteterapia jako metoda korygowania zaburzeń emocjonalnych w: Wczesna edukacja dziecka, J. Bałachowicz, A. Kowalska (red.), Warszawa, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, s. 65–73.
Google Scholar

Sasin M., Pikała A. (2016) Arteterapia. Scenariusze zajęć, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Sędłak D., Wycech B. (2014) Zabawy relaksacyjne i wyciszające na zajęciach terapeutycznych, Warszawa, Wydawnictwo Raabe.
Google Scholar

Siek S. (1990) Treningi relaksacyjne, Warszawa, Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej.
Google Scholar

Stegemann T., Hitzeler M., Blotevogel M. (2013) Arteterapia dla dzieci i młodzieży, Gdańsk, Wydawnictwo Harmonia.
Google Scholar

Suchodolski B. (1990) Horyzonty edukacji kulturalnej. Wychowanie mimo wszystko, Warszawa, Wydawnictwo Szkolne i Przedszkolne.
Google Scholar

Szkudlarek T. (1999) Media. Szkice z filozofii i pedagogiki dystansu, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Szulc W. (2012) Arteterapia: narodziny idei, ewolucja teorii, rozwój praktyki, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Szyszko-Bohusz A. (1979) Funkcja ćwiczeń odprężających w nowoczesnym systemie kształcenia, Kraków, Wydawnictwo Ossolineum.
Google Scholar

Talik E. (2011) Specyfika stresu szkolnego i strategie radzenia sobie z nimi przez młodzież w wieku dorastania, „Horyzonty Psychologii”, t. 1/1, s. 127–137.
Google Scholar

Tyszkowa M. (1986) Zachowanie się dzieci szkolnych w sytuacjach trudnych, Warszawa, PWN.
Google Scholar

Witkin G. (2000) Stres dziecięcy. Czym jest, jak się przejawia, jak mu zaradzić, tłum. N. Radomski, Poznań, Dom Wydawniczy REBIS.
Google Scholar

Zubrzycka-Maciąg T. (2016) Wychowanie w praktyce szkolnej. Scenariusze godzin wychowawczych dla klas IV–VI szkoły podstawowej, Warszawa, Wydawnictwo Difin.
Google Scholar