Odpowiedzialność edukacji za kreowanie dialogu międzykulturowego

Jerzy Nikitorowicz

doi:10.18778/2450-4491.06.08

Authors

Jerzy Nikitorowicz Uniwersytet w Białymstoku, Katedra Edukacji Międzykulturowej https://orcid.org/0000-0003-4371-8322

DOI:

https://doi.org/10.18778/2450-4491.06.08

Keywords:

multiculturalism, education, intercultural dialogue, transculturalism

Abstract

The author points out that the idea of multiculturalism could not produce the expected effects, since the educational mechanisms of intercultural dialogue were not developed. In this context, the responsibility of education for shaping the process of dialogue is introduced. It starts with the abolition of the myth about the fall of the idea of multiculturalism and ends with the need to revitalize heterology, cosmopolitanism and transnationality. The first part of the text emphasizes the problem of marginalization of important problems related to the formation of multicultural societies and, in this context, also the responsibility of education for the creation of a culture of peace. Next, attention is paid to the need to give meaning to the philosophy of dialogue and to engage in internal dialogue in order to “liberate” oneself from military thoughts. It is pointed out that there is a need for active participation in three types of the dialogue (concerning information, negotiation and creation of humanity and peace). In the final part of the text, the Author emphasizes the responsibility of education for shaping and supporting the development of transnational and transcultural human beings in the ongoing dialogue of cultures.

Author Biography

Jerzy Nikitorowicz, Uniwersytet w Białymstoku, Katedra Edukacji Międzykulturowej

Pedagogue, Full Professor, Doctor Habilitatus, Head of the Department of Intercultural Education at the Faculty of Pedagogy and Psychology, University of Bialystok. Scientific secretary of the Committee of Pedagogical Sciences of the Polish Academy of Sciences, member of the Polish Pedagogical Society.

References

Arendt H. (1991) Myślenie, przeł. Buczyńska-Garewicz, Warszawa, „Czytelnik”.
Google Scholar

Boniecki A. (2016) Nie załamię się w: J. Dąbrowska, Nie ma się czego bać. Rozmowy z mistrzami, Warszawa, Wydawnictwo „Agora”.
Google Scholar

Buber M. (1992) Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, tłum. J. Doktór, Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Dyczewski L. (1996) Naród podmiotem kultury w: Tożsamość polska i otwartość na inne społeczeństwa, L. Dyczewski (red.), Lublin, Redakcja Wydawnictw KUL.
Google Scholar

Edukacja. Jest w niej ukryty skarb (1998) pod przew. Jacques’a Delorsa, Raport dla UNESCO, tłum. W. Rabczuk, Warszawa, Wyd. Stowarzyszenie Oświatowców Polskich.
Google Scholar

Finkielkraut A. (2004) Paraliżujący kompleks winy, rozmowa z Bronisławem Wildsteinem, „Rzeczpospolita”, 28–29 luty, nr 9 (581).
Google Scholar

Gadacz T. (2004) Chrześcijańskie korzenie Tischnerowskiej filozofii człowieka, Kraków, Wydawnictwo „Znak”, nr 5.
Google Scholar

Hołówka J. (2016) Krótkość życia mnie nie peszy w: J. Dąbrowska, Nie ma się czego bać. Rozmowy z mistrzami, Warszawa, Wydawnictwo „Agora”.
Google Scholar

Kim R., Gębura R. (2016) Szkoła w służbie PIS, „Newsweek”, nr 36.
Google Scholar

Kuligowski W. (2015) Ty śmieciu! Mowa potoczna jako narzędzie dehumanizacji w: Śmieć w kulturze, K. Kulikowska, C. Olbracht-Prondzyński (red.), Gdańsk, Wydawnictwo Naukowe „Katedra”.
Google Scholar

Lévinas E. (1994) O Bogu, który nawiedza myśl, przekł. M. Kowalska, Kraków, Wydawnictwo „Znak”.
Google Scholar

Nikitorowicz J. (2013) Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Nikitorowicz J. (2016) Patriotyzm-Obywatelstwo-Kosmopolityzm. Progres czy regres? w: Edukacja w perspektywie wyzwań współczesności, A. Harbatski, E. Krysztofik-Gogol (red.), Toruń, Wydawnictwo „Adam Marszałek”.
Google Scholar

Ostrowska U. (2000) Dialog w pedagogicznym badaniu jakościowym, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Paleczny T. (2006) W poszukiwaniu nowych perspektyw badań i studiów nad wielokulturowością w: Wzory wielokulturowości we współczesnym świecie, K. Golemo, T. Paleczny, E. Wiącek (red.), Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Piejka A. (2015) Kultura pokoju podstawą humanistycznej alternatywy edukacyjnej w: Przyszłość. Świat–Europa–Polska, Biuletyn Komitetu Prognoz „Polska 2000 Plus”przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk, nr 1, s. 36.
Google Scholar

Rutkowiak J. (1992) Pytanie, dialog, wychowanie, Warszawa, PWN.
Google Scholar

Stuhr J. (2016) Pomylony patriotyzm, „Newsweek”, 24–30 październik, nr 44.
Google Scholar

Sztompka P. (2002) Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków, Wydawnictwo „Znak”.
Google Scholar

Śliwerski B. (2015) Edukacja (w) polityce Polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań polityki oświatowej, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Tarnowski J. (1980) Martin Buber – nauczyciel dialogu, Kraków, Wydawnictwo „Znak”, nr 7.
Google Scholar

Tarnowski J. (2000) Postawa dialogu w pedagogice personalno-egzystencjalnej w: Pedagogika alternatywna. Dylematy teorii, B. Śliwerski (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Tischner J. (1995) Gra wokół odpowiedzialności, Kraków, Wydawnictwo „Znak”, nr 10.
Google Scholar

Tischner J. (2004) Inny, Kraków, Wydawnictwo „Znak”, nr 1.
Google Scholar

Wojnar I. (2016) Edukacja humanistyczna i trzy kręgi tożsamości człowieka w: I. Wojnar, Humanistyczne przesłanki niepokoju, Warszawa, Dom Wydawniczy ELIPSA.
Google Scholar

Wojnar I. (2000) Kształtowanie kultury pokoju zobowiązaniem edukacyjnym na XXI wiek w: I. Wojnar, Humanistyczne intencje edukacji, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Google Scholar