Late Modern Individualization in Light of Critical Theory (the Frankfurt School): An Essay

Paweł Pieniążek

doi:10.18778/1733-8069.20.1.05

Autor

Paweł Pieniążek University of Lodz, Poland https://orcid.org/0000-0002-5258-7005

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.20.1.05

Słowa kluczowe:

nowoczesność, późna nowoczesność, indywidualizacja, teoria krytyczna, zmiana, produktywność

Abstrakt

Artykuł opisuje dialektykę procesu indywidualizacji w nowoczesności i późnej nowoczesności w perspektywie teorii krytycznej, zwłaszcza jej postaci klasycznej (szkoła frankfurcka). Dialektyka ta polega na przekształceniu indywidualizacji jako nośnika emancypacji w indywidualizację rozumianą nie tylko jako ideologia, ale przede wszystkim jako siła produktywna kapitalizmu neoliberalnego, zasada jego funkcjonowania. Artykuł omawia społeczne i kulturowe determinanty tego przekształcenia, a następnie sposób, w jaki późnonowoczesny indywidualizm pod postacią samorealizacji zostaje sfunkcjonalizowany przez rynek i podporządkowany wymogom zysku i wydajności w poszczególnych obszarach życia (ekonomia i społeczeństwo) w świecie neoliberalnym. Artykuł odwołuje się do metodologii socjologii jakościowej.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Paweł Pieniążek - University of Lodz, Poland

Philosopher, associate professor at the University of Lodz (Department of Contemporary Philosophy). His research focuses on broadly-defined contemporary and late modern philosophy (French and German) from the existential perspective as well as on the philosophical and cultural aspects of modernity.

Bibliografia

Adorno Theodor W. (2019), Przemysł kulturalny, translated by Monika Bucholc, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Google Scholar

Baethge Martin (1991), Arbeit, Vergsellschaftung, Identität – Zur zunehmenden normativen Subjektivierung der Arbeit, “Soziale Welt”, vol. 42(1), pp. 6–17.
Google Scholar

Bauman Zygmunt (2000), Liquid Modernity, Cambridge: Polity.
Google Scholar

Bauman Zygmunt (2001), The Individualized Society, Cambridge: Polity.
Google Scholar

Bauman Zygmunt (2006), Społeczeństwo w stanie oblężenia, translated by Janusz Margański, Warszawa: Sic!
Google Scholar

Bauman Zygmunt (2007), Konsumenci w społeczeństwie konsumentów, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Bauman Zygmunt (2009), Konsumowanie życia, translated by Monika Wyrwas-Wiśniewska, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Beck Ulrich (1992), Risk Society. Towards a New Modernity, London: Sage Publications.
Google Scholar

Beck Ulrich (2002), Społeczeństwo ryzyka, translated by Stanisław Cieśla, Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Bell Daniel (1976), The Cultural Contradictions of Capitalism, New York: Publishers.
Google Scholar

Bernstein Jay M. (2019), Wstęp, [in:] Theodor W. Adorno, Przemysł kulturalny, translated by Monika Bucholc, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, pp. 33–64.
Google Scholar

Biały Kamila, Haratyk Karol (2018), Outline of the Concept of Order-generating Dimensions: A Case of Hypermodernity in Polish Society of Late Capitalism, „Kultura i Społeczeństwo”, vol. 62(4), pp. 47–67.
Google Scholar

Biały Kamila, Piasek Piotr (2024), On social emergence. Non-dichotomous approach to qualitative data analysis, “Przegląd Socjologii Jakościowej”, vol. XX, no. 1, pp. 18–39.
Google Scholar

Birken Thomas (2012), Projektarbeit – arbeitssoziologisch gedeutet, https://www.researchgate.net/publication/288489694_Projektarbeit__arbeitssoziologisch_gedeutet (accessed: 14.04.2023).
Google Scholar

Paweł Pieniążek 100 ©2024 PSJ Tom XX Numer 1 Boltanski Luc, Chiapello Ève (2022), Nowy duch kapitalizmu, translated Filip Rogalski, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Bröckling Ulrich (2016), The entrepreneurial self. Fabricating a New Type of Subject, Los Angeles–London–New Delhi: Sage.
Google Scholar

Giddens Anthony (1991), Modernity and Self-Identity. „Self” and Society in the Late-Modern Age, Cambridge: Polity Press.
Google Scholar

Han Byung-Chul (2022), Społeczeństwo zmęczenia i inne eseje, translated by Rafał Pokrywka, Michał Sutowski, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar

Honneth Axel (2004), Organized Self-Realization. Some Paradoxes of Individualization, „European Journal of Social Theory”, vol. 7(4), pp. 463–478.
Google Scholar

Horkheimer Max, Adorno Theodore W. (1994), Dialektyka oświecenia. Fragmenty filozoficzne, translated by Małgorzata Łukaszewicz, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Google Scholar

Jacyno Małgorzata (2007), Kultura indywidualizmu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Marcuse Herbert (1964), One-dimensional Man, London–New York: Routledge.
Google Scholar

Rosa Hartmut (2011), Beschleunigung und Depression – Überlegungen zum Zeitverhältnis der Moderne, „Psyche”, vol. 65, pp. 1041–1060.
Google Scholar

Rosa Hartmut (2012), Przyśpieszenie społeczne. Etyczne i polityczne konsekwencje desynchronizacji społeczeństwa wysokich wartości, „Ethos”, vol. 99(3), pp. 78–116.
Google Scholar

Rosa Hartmut (2020), Przyśpieszenie, wyobcowanie, rezonans. Projekt krytycznej teorii późnonowoczesnej czasowości, translated by Jakub Duraj, Jacek Kołtan, Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności.
Google Scholar

Sennett Richard (2006), Korozja charakteru. Osobiste konsekwencje pracy w nowym kapitalizmie, translated by Jan Dzierzgowski, Łukasz Mikołajewski, Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza SA.
Google Scholar

Simmel Georg (1980), Wolność i jednostka, translated by Sławomir Magala, [in:] Sławomir Magala, Simmel, Warszawa: Wiedza Powszechna, pp. 223–233.
Google Scholar

Stoll Dariusz (2017), Płynna nowoczesność a neoliberalizm. Wokół myśli Zygmunta Baumana, Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Google Scholar