How to govern the city? Polish debates about urban policy during the First World War
DOI:
https://doi.org/10.18778/1644-857X.20.02.03Keywords:
living conditions during the World War I, Kingdom of Poland, citizen’s committees, urban self-government, municipal socialism, urban electionsAbstract
The subject of the article are Polish debates on urban policy during the First World War. This four-year period of time was, on the one hand, a huge economic and humanitarian crisis in the cities of the Kingdom of Poland. On the other hand, society achieved the possibility of self-organization through the organization of civic committees, but later also by taking part in municipal elections to councils established in the areas occupied by Central Powers and political campaigns in Warsaw or Łódź – two biggest and the most important cities in the Kingdom of Poland. Author analyzes the most representative aspects of an urban discourse from that period (including press and specialist literature published in Warsaw and Łódź), with particular emphasis on the issue of the dispute about the optimal shape of urban policy, scope of the self-government and the proper direction of urban development on the eve of Poland’s regaining independence and other Central and Eastern European countries. although the issue of municipal self-government appeared in almost every newspaper at that time, the new framework for city politics in Poland emerged in discussions between specialists and authors with the biggest knowledge and longtime experience in writing about this subject.
Downloads
References
Gorski S., Niemcy w Królestwie Polskim, Warszawa 1911.
Google Scholar
Koszutski S., Nasze miasta a samorząd (życie miast w Królestwie Polskim i reforma samorządowa). Warszawa–Lwów 1915.
Google Scholar
Sprawozdanie z działalności rady m. stołecznego Warszawy za okres czasu od 24 lipca 1916 r. do 31 grudnia 1916 r., Warszawa 1917.
Google Scholar
Strasburger E., Wielkomiejska polityka społeczno-gospodarcza. Ze szczególnym uwzględnieniem miast w Anglii i Niemczech, Warszawa 1915.
Google Scholar
Suligowski A., Pisma Adolfa Suligowskiego, vol. I (Potrzeba samorządu), Warszawa 1915.
Google Scholar
Suligowski A., Pisma Adolfa Suligowskiego, vol. II (Kwestie miejskie), Warszawa 1915.
Google Scholar
“Kurier Warszawski” 1914–1918.
Google Scholar
“Nowa Gazeta” 1914–1918.
Google Scholar
“Nowy Kurier Łódzki” 1914–1918.
Google Scholar
“Tygodnik Ilustrowany” 1914–1918.
Google Scholar
“Zdrowie” 1917.
Google Scholar
Blobaum R. E., A Minor Apocalypse: Warsaw during the First World War, New York 2017.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.7591/cornell/9781501705236.001.0001
Blobaum R. E., A Warsaw Story: Polish-Jewish Relation during the First World War [in:] Warsaw. The Jewish Metropolis. Essays in Honor of the 75th Birthday of Professor Antony Polonsky, Leiden–Boston 2015, pp. 271–298.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1163/9789004291812_013
Blobaum R. E., Rewolucja: Russian Poland 1904–1907, Ithaca–London 1995.
Google Scholar
Blobaum R. E., The Politics of Antisemitism in Fin-de-Siècle Warsaw, “The Journal of Modern History” 2001, vol. LXXIII, No. 2, pp. 275–306.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1086/321025
Borodziej W., Górny M., Nasza wojna, vol. I (Imperia 1912–1916), Warszawa 2014.
Google Scholar
Chwalba A., Wielka Wojna Polaków 1914–1918, Warszawa 2018.
Google Scholar
Górski G., Odbudowa polskiej administracji publicznej w latach 1916–1919, “Czasy Nowożytne” 1998, vol. V, pp. 29–37.
Google Scholar
Imperia, Narody i Społeczeństwa Europy Wschodniej i Środkowej, na progu Pierwszej Wojny Światowej, ed. A. Nowak, Warszawa 2016.
Google Scholar
Karwacki W. L., Łódź w latach rewolucji 1905–1907, Łódź 1975.
Google Scholar
Kauffman J., Elusive Alliance: The German Occupation of Poland in World War I, Cambridge, Mass. 2015.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4159/9780674089143
Kiepurska H., Warszawa w rewolucji 1905–1907, Warszawa 1974.
Google Scholar
Krzywiec G., Polska bez Żydów. Studia z dziejów idei, wyobrażeń i praktyk antysemickich na ziemiach polskich początku XX wieku, Warszawa 2017.
Google Scholar
Krzywiec G., Szowinizm po polsku. Przypadek Romana Dmowskiego (1886–1905), Warszawa 2009.
Google Scholar
Krzywiec G., Z taką rewolucją musimy walczyć na noże: rewolucja 1905 z perspektywy polskiej prawicy, [in:] Rewolucja 1905. Przewodnik „Krytyki Politycznej”, red. K. Piskała, W. Marzec, Warszawa 2013, pp. 328–533.
Google Scholar
Kuehl U., Der Munizipalsozialismus in Europa. Le socialisme municipal en Europe. Muenchen 2001.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1524/9783486832945
Lewandowski J., Okupacja austriacka w Królestwie Polskim (1914–1918), “Dzieje Najnowsze” 1998, vol. XXX, pp. 29–42.
Google Scholar
Łupienko A., Some Remarks on the Birth of Modern City Planning in the Polish Territories (1850–1914): The Impact of the Hygienic Movement, “Mesto a Dejiny” 2016, No. 2, pp. 18–34.
Google Scholar
Marzec W., Rebelia i reakcja. Rewolucja 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne. Horyzonty nowoczesności: teoria – literatura – kultura, Łódź–Kraków 2016.
Google Scholar
Marzec W., Śmiechowski K., Pathogenesis of the Polish Public Sphere. The Intelligentsia and Popular Unrest during and after the 1905 Revolution, “Polish Sociological Review” 2016, No. 4, pp. 437–457.
Google Scholar
Moravanszky A., Competing Visions: Aesthetic Invention and Social Imagination in Central European Architecture 1867–1918, Cambridge, Mass. 1998.
Google Scholar
Nalewajko-Kulikov J., Myśli nowoczesnych Żydów. Wybory do IV Dumy, bojkot ekonomiczny i stosunki polsko-żydowskie (1912–1914) w świetle warszawskiego „Hajntu”, “Kwartalnik Historii Żydów” 2016, No. 2, pp. 279–299.
Google Scholar
Nietyksza M., Rozwój miast i aglomeracji miejsko-przemysłowych w Królestwie Polskim: 1865–1914, Warszawa 1986.
Google Scholar
Pająk J. Z., Powstanie i rozwój samorządu w miastach Królestwa Polskiego podczas I wojny światowej, [in:] Z historii ustroju państwa polskiego od XIV do XX wieku, Kielce 2003, pp. 103–114.
Google Scholar
Pennybacker S. D., A Vision For London 1889–1914: Labour, Everyday Life and the LCC Experiment, London–New York 1995.
Google Scholar
Petrone K., The Great War in Russian Memory, Bloomington–Indianapolis 2011.
Google Scholar
Piasta A., Powstanie i zarys działalności Komitetu Obywatelskiego Miasta Piotrkowa 1914–1915, “Piotrkowskie Zeszyty Historyczne” 2003, vol. V, pp. 219–233.
Google Scholar
Pierwsza niemiecka okupacja. Królestwo Polskie i kresy wschodnie pod okupacją mocarstw centralnych 1914–1918, ed. G. Kucharczyk, Warszawa 2019.
Google Scholar
Pluvinage G., Brussels on German Time, “Cahiers Bruxellois – Brusselse Cahiers” 2014, vol. XLVI, No. 1E, pp. 15–38.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/brux.046e.0015
Przeniosło M., Komitet Obywatelski miasta Kielc 1914–1915, [in:] Z dziejów Kielc w latach 1914–1918, Kielce 2004, pp. 37–48.
Google Scholar
Reconstruction and Modernization of Historic Towns in Europe in the First Half of the Twentieth Century: Nation, Politics, Society, eds I. Barańska, M. Górzyński, Kalisz 2016.
Google Scholar
Rolf M., Imperiale Herrschaft im Weichselland: das Königreich Polen im Russischen Imperium (1864–1915), Berlin–Muenchen–Boston 2015.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110345377
Sanborn J.A., Imperial Apocalypse. The Great War and the Destruction of the Russian Empire, Oxford 2014.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199642052.001.0001
Scriba A., Berlin in the 1914–1918 War, “Cahiers Bruxellois – Brusselse Cahiers” 2014, vol. XLVI, No. 1E, pp. 173–188.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/brux.046e.0173
Sheldrake J., Municipal Socialism, Aldershot 1989.
Google Scholar
Sierakowska K., Śmierć, wygnanie, głów w dokumentach osobistych. Ziemie polskie w latach Wielkiej Wojny 1914–1918, Warszawa 2015.
Google Scholar
Sroka Ł. T., Rada Miejska we Lwowie w okresie autonomii galicyjskiej 1870–1914. Studium o elicie władzy, Kraków 2012.
Google Scholar
Stawiszyńska A., Łódź w latach I wojny światowej, Oświęcim 2016.
Google Scholar
Stegner T., Rewolucja w opinii środowisk liberalnych Królestwa Polskiego w latach 1905–1907, [in:] Rewolucja 1905–1907 w Królestwie Polskim i w Rosji, Kielce 2005, pp. 21–43.
Google Scholar
Stempin A., Próba „moralnego podboju” Polski przez Cesarstwo Niemieckie w latach I wojny światowej, Warszawa 2014.
Google Scholar
Strupp Ch., Hamburg in the First World War, “Cahiers Bruxellois – Brusselse Cahiers” 2014, vol. XLVI, No. 1E, pp. 189–210.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/brux.046e.0189
Śmiechowski K., Hierarchia czy demokracja? Wizja stosunków społecznych w miastach Królestwa Polskiego (na przykładzie dyskusji o samorządzie miejskim w trakcie rewolucji 1905 roku), “Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku” 2015, vol. XIV, pp. 103–119. http://dx.doi.org/10.18778/2080-8313.14.08
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/2080-8313.14.08
Śmiechowski K., Kwestie miejskie. Dyskusja o problemach i przyszłości miast w Królestwie Polskim 1905–1915, Łódź 2020.
Google Scholar
Śmiechowski K., Między rzeczywistością biurokratyzmu a utopią samorządu. Krytyka prasowa miejskiego aparatu urzędniczego w rewolucji 1905 roku na przykładzie Łodzi, [in:] „Dusza urzędnika” – zewnętrzna akceptacja i wewnętrzna niezgoda? Między irredentą a kolaboracją. Ugoda, lojalizm i legalizm, eds N. Kasparek, M. Klempert, Olsztyn 2015, pp. 105–125.
Google Scholar
Ury S., Barricades and Banners. The Revolution of 1905 and the Transformation of Warsaw Jewry, Stanford, Ca 2012.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.11126/stanford/9780804763837.001.0001
Vandebussche R., Lille in German Hands, “Cahiers Bruxellois – Brusselse Cahiers” 2014, vol. XLVI, No. 1E, pp. 105–119.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/brux.046e.0105
Wasiak J., Kształtowanie się samorządu miejskiego w Polsce centralnej w latach 1915–1926, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1980, issue 1, pp. 51–59.
Google Scholar
Weeks Th.R., Fanning the Flames: Jews in the Warsaw Press 1905–1912, “East European Jewish Affairs” 1998, vol. XXVIII, No. 2, pp. 63–81.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/13501679808577881
Weeks Th.R., Nationality and Municipality: Reforming City Government in the Kingdom of Poland, 1904–1915, “Russian History” 1994, No. 1, pp. 23–47.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1163/187633194X00026
White J., London in the First World War, “Cahiers Bruxellois – Brusselse Cahiers” 2014, vol. XLVI, No. 1E, pp. 139–157.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/brux.046e.0139
Wierzchowski M., Sprawy polskie w III i IV Dumie Państwowej, Warszawa 1966.
Google Scholar
Winter J., Robert J.-L., Capital Cities at War: Paris, London, Berlin, 1914–1919. A Cultural History, Cambridge 2007.
Google Scholar
Zieliński K., Stosunki polsko-żydowskie na ziemiach Królestwa Polskiego w czasie pierwszej wojny światowej, Lublin 2010.
Google Scholar
Zysiak A., Śmiechowski K., Piskała K., Marzec W., Kaźmierska K., Burski J., From Cotton and Smoke. Łódź – Industrial City and Discourses of Asynchronous Modernity 1897–1994, Łódź–Kraków 2018.
Google Scholar
Górny M., Concept of Mitteleuropa, [in:] 1914–1918-online. International Encyclopedia of the First World War, Berlin, https://encyclopedia.1914-1918-online.net/article/concept_of_mitteleuropa/2015-09-18 (accessed: 18 IX 2015).
Google Scholar
Śmiechowski K., Searching for the Better City: Urban Discourse during the Revolution of 1905 in the Kingdom of Poland, “Praktyka Teoretyczna” 2014, No. 3(13), s. 71–96, https://pressto.amu.edu.pl/index.php/prt/article/view/510/422 (accessed: 18 IX 2021).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/pt.2014.3.4
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.