”Zdawać się, zdać się” [to seem, to purport (imperf./perf.)] and ”wydawać się, wydać się” [to appear, to seem (imperf./perf.)] in “The Doll” by Bolesław Prus. A syntactic, semantic, and functional analysis
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6077.57.13Keywords:
mental predicate, verb, experiencer, semantics, syntax, ”Lalka” [”The Doll”], Bolesław PrusAbstract
The article is dedicated to mental verbs zdawać się, zdać się [to seem, to purport (imperf./perf.)] and wydawać się, wydać się [to appear, to seem (imperf./perf.)]. The material has been excerpted from the novel The Doll by Bolesław Prus. The examples have been identified in various text types. The author identified phrases in which the argument x was realized, corresponding with the mental state recipient or experiencer, separating them from phrases in which this argument was not disclosed. The novel characters corresponding with the phrase with the semantic experiencer role have been identified. For wydawać się, wydać się [to appear, to seem (imperf./perf.)], the mental state recipients in the often are most frequently Stanisław Wokulski, Izabela Łęcka, and Ignacy Rzecki; for zdawać się, zdać się [to seem, to purport (imperf./perf.)], the order is Wokulski, Rzecki, Miss Izabela. T he article identifies the phrases that realize the primary pattern P (x, q) for the analyzed verbs. Individual patterns were illustrated with the material. The article also presents the semantics of the propositional argument q, introduced by the verbs examined in the work. The role of the units studied for comparisons and metaphors was also mentioned.
Downloads
References
Bachórz J., 1991, Wstęp, in: Prus B., Lalka, vol. 1 and 2., Wrocław–Warsaw–Krakow: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar
Bachórz J., 2010, Spotkania z „Lalką”. Mendel studiów i szkiców o powieści Bolesława Prusa, Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria.
Google Scholar
Budrewicz T., 1990, ”Lalka”. Konteksty stylu, Krakow: Wydawnictwo Naukowe WSP.
Google Scholar
Czachorowska M., 2016, Idiolekt Bolesława Prusa. Przegląd najnowszych ustaleń, ”Poznańskie Studia Polonistyczne,” 23 (43), pp. 21–36. https://doi.org/10.14746/pspsj.2016.23.2.2
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2016.23.2.2
Czachorowska M., 2019, Uwagi na temat dziennikarskiego stylu Bolesława Prusa na podstawie kronik o Ogrodzie Saskim (wybrane cechy), ”Studia Językoznawcze” 18, pp. 43–54.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18276/sj.2019.18-04
Danielewiczowa M., 2002, Wiedza i niewiedza. Studium polskich czasowników epistemicznych, Warsaw: Warsaw University, Faculty of Formal Linguistics.
Google Scholar
Foltman J., 2018, Jak mówią postaci ”Lalki” Bolesława Prusa. Analiza stylometryczna, ”Polonica” XXXVIII, pp. 1–16. https://doi.org/10.17651/POLON.38.2
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.17651/POLON.38.2
Karolak S., 2001, Założenia gramatyki o podstawach semantycznych, in: S. Karolak, Od semantyki do gramatyki. Wybór rozpraw, Warsaw: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Institute of Slavic Languages of the Polish Academy of Science, pp. 21–61.
Google Scholar
Karolak S., 2002, Podstawowe struktury składniowe języka polskiego, Warsaw: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy (SOW) Institute of Slavic Languages of the Polish Academy of Science.
Google Scholar
Kiklewicz A., 2020, Frekwencja czasownika a jego właściwości walencyjne: opis składni eksplikacyjnej w świetle ”prawa Mańczaka”, ”Prace Filologiczne” LXXV, 1 (75), pp. 263–282. https://doi.org/10.32798/pf.660
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.32798/pf.660
Kiklewicz A., Korytkowska M., Mazurkiewicz-Sułkowska J., Zatorska A., 2019, Zintegrowany opis semantyczno-syntaktyczny czasowników bułgarskich, polskich i rosyjskich: Verba cogitandi i verba sentiendi (Part I., II.1 and II.2), Warsaw: Institute of Slavic Languages of the Polish Academy of Science. Slavic Languages Foundation. https://hdl.handle.net/20.500.12528/1087
Google Scholar
Korpysz T., Kozłowska A., 2011, Wstęp in: Język pisarzy. Problemy słownictwa, vol. 3, ed. T. Korpysz, A. Kozłowska, Warsaw: Wydawnictwo UKSW, pp. 9–12.
Google Scholar
Kurkowska H., 1948, O języku ”Lalki” Bolesława Prusa, ”Poradnik Językowy” booklet 1, pp. 2–8.
Google Scholar
Kurkowska H., 1949, Uwagi o budowie zdania w ”Lalce” Bolesława Prusa, ”Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Językowej TNW” III, pp. 67–80.
Google Scholar
Kurkowska H., Skorupka S., 2001, Stylistyka polska. Zarys, Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Machnicka V., 2009, Piśmiennictwo Bolesława Prusa w opracowaniach językoznawczych, ”Conversatoria Linguistica” 3, pp. 119–142.
Google Scholar
Maliszewska A., 2001, O problemie kryteriów klasyfikacyjnym predykatorów mentalnych, ”Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” 46, pp. 91–134.
Google Scholar
Matuszczyk B., 2003, Uczony przyrodnik czy galanteryjny kupiec? Antynomie osobowości Wokulskiego w świetle frazeologii i metaforyki ”Lalki” Bolesława Prusa, in: E. Paczoska, J.A. Malik (eds), Prus i inni. Prace ofiarowane profesorowi Ficie, Lublin: Wydawnictwo KUL, pp. 73–81.
Google Scholar
Mikołajczak S., 1983, Składnia wybranych utworów Bolesława Prusa i Stefana Żeromskiego, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Google Scholar
Modrzejewska R., 2010, Od subiekta do bogatego kupca – językowa kreacja Stanisława Wokulskiego w ”Lalce” Bolesława Prusa, ”Studia Językoznawcze” 9, pp. 139–160.
Google Scholar
Modrzejewska R., 2011, Językowa kreacja uczuć Stanisława Wokulskiego do Izabeli Łęckiej w ”Lalce” Bolesława Prusa, ”Studia Językoznawcze” 10, pp. 189–209.
Google Scholar
Modrzejewska R., 2014, Funkcje barw w językowej kreacji świata Izabeli Łęckiej w ”Lalce” Bolesława Prusa, ”Studia Językoznawcze” 13, pp. 157–171.
Google Scholar
Modrzejewska R., 2019, Środki leksykalno-stylistyczne służące kreacji Ignacego Rzeckiego w ”Lalce” Bolesława Prusa, in: T. Korpysz, A. Kozłowska (eds), Język pisarzy: środki artystycznego wyrazu, vol. 12, Bielańskie Prace Językoznawcze, Warsaw: Wydawnictwo Naukowe UKSW, pp. 127–143.
Google Scholar
Prus B., 1991, Lalka, vol. 1 and 2 BN, Wrocław–Warsaw–Krakow: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar
Prus B., 1996, The Doll, transl. by Dawid Welsh, Introduction by S. Barańczak, rev. by D. Tołczyk & A. Zaranko, New York: Central European Classics Trust.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1515/9789633865378
Przybyła T., 1995, ”Lalka” Bolesława Prusa. Semantyka – kompozycja – konteksty, Rzeszów: Wydawnictwo WSP.
Google Scholar
Smółkowa T., 1974, Słownictwo i fleksja ”Lalki” Bolesława Prusa. Badania statystyczne, Wrocław–Warsaw–Krakow–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar
Stępień M., 2014, Wyrażenia parentetyczne w strukturze wypowiedzi – właściwości semantyczne, składniowe, prozodyczne, Warsaw: BEL Studio.
Google Scholar
Tokarczuk O., 2019, Lalka i perła, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar
Trochimiuk K., 2016, Językowe wykładniki emocji w angielskim przekładzie ”Lalki” Bolesława Prusa, Nowy Targ: Podhale State Vocational School in Nowy Targ.
Google Scholar
Wóycicki K., 1922, Z pogranicza gramatyki i stylistyki. Mowa niezależna, zależna i pozornie zależna, ”Przegląd Humanistyczny” 1, pp. 75–100.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.