Rozwój przestrzenny i przemiany morfologiczne osiedli Wrocławia wyrosłych wokół dawnych wsi kmiecych

Barbara Miszewska; Robert Szmytkie

doi:10.18778/2300-0562.06.03

Authors

Barbara Miszewska Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Zakład Geografii Społeczno-Ekonomicznej, pl. Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław
Robert Szmytkie Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Zakład Geografii Społeczno-Ekonomicznej, pl. Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław

DOI:

https://doi.org/10.18778/2300-0562.06.03

Keywords:

morphological transformations, spatial development of the city, urban morphology, peasant villages, Wrocław

Abstract

Between the years 1928 and 1973, three towns (Brochów, Leśnica, Psie Pole) and over 50 villages were incorporated into the borders of Wrocław city. It resulted in the growth of the administrative area of the city from 49.2 to 292.8 km2. Amongst the settlements incorporated into the city borders, it is possible to recognize the vegetable, peasant and farm villages. In most cases, former villages became genetic cores, around which current districts of the city were developed. Due to the diversified dynamics and the complex character of morphological transformations, the peasant villages deserve particular attention. An analysis of the spatial development and the main tendencies of morphological transformations of settlements developed around the peasant villages is the main purpose of this article. The majority of peasant villages are located in the western and southern parts of the city. Villages taken into account in the analysis differ in the progress of development processes, morphological diversification of settlements developed around former villages and in the transformations of the habitat of the village (from fully preserved forms to the forms with partly or entirely changed farm buildings). In the case of peasant villages, the morphological transformations have a different scale, from the phase of the minimal transformations (e.g. Jerzmanowo), to the phase where the initial form of the village is becoming blurred and the inter-urban “conglomerate” is developing (Ołtaszyn – Wojszyce).

References

Antkowiak Z., 1973, Stare i nowe osiedla Wrocławia, Wrocław.
Google Scholar

Chmielewska M., 2016, Morfologiczne przekształcenia przestrzeni miejskiej Katowic, Katowice.
Google Scholar

Encyklopedia Wrocławia, 2006, Wrocław.
Google Scholar

Kajdanek K, 2011, Pomiędzy miastem a wsią. Suburbanizacja na przykładzie osiedli podmiejskich Wrocławia, Kraków.
Google Scholar

Kononowicz W., 1997, Wrocław: kierunki rozwoju urbanistycznego w okresie międzywojennym, Wrocław.
Google Scholar

Koter M., 1979, Struktura morfogenetyczna wielkiego miasta na przykładzie Łodzi, „Acta Universitatis Lodziensis”, Nauki Matematyczno-Przyrodnicze, seria 2, z. 21.
Google Scholar

Koter M., 1994, Rola wiejskich elementów morfologicznych w procesie kształtowania układu przestrzennego Łodzi, [w:] M. Koter, J. Tkocz (red.), Zagadnienia geografii historycznej osadnictwa w Polsce, Toruń–Łódź, s. 63–88.
Google Scholar

Maleczyński K., Morelowski M., Ptaszycka A., 1956, Wrocław. Rozwój urbanistyczny, Warszawa.
Google Scholar

Mayer M., Szmytkie R., 2014, Kształtowanie się stref podmiejskich wokół miast średniej wielkości (studia przypadków z regionu południowo-zachodniego), [w:] Jezierska-Thöle A., Biczkowski M. (red.), Zintegrowany rozwój obszarów wiejskich w świetle polityki Unii Europejskiej, t. 2: Wielofunkcyjność obszarów wiejskich, Toruń,s. 121–152.
Google Scholar

Miszewska B., 1994, Bloki urbanistyczne Wrocławia w różnych fazach cyklu miejskiego, [w:] Koter M., Tkocz J. (red.), Zagadnienia geografii historycznej i osadnictwaw Polsce, Toruń–Łódź, s. 111–129.
Google Scholar

Miszewska B., 1995, Wpływ ekspansji przestrzennej Wrocławia na sukcesję użytkowania ziemi i strukturę morfologiczną miasta, „Czasopismo Geograficzne”, 66, s. 363–370.
Google Scholar

Miszewska B., 1996, Struktura morfologiczna peryferyjnych osiedli Wrocławia, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, 1904, s. 53–61.
Google Scholar

Miszewska B., 2002, Wsie jako jądra genetyczne osiedli Wrocławskich, „Rocznik Wrocławski”, 8, s. 107–119.
Google Scholar

Miszewska B., Sikorski D., 2011, Blokowiska a dewaloryzacja przestrzeni miejskiej na przykładzie południowej dzielnicy Wrocławia, [w:] Jażdżewska I. (red.), Osiedla blokowe w strukturze przestrzennej miast, seria: XXIII Konwersatorium Wiedzyo Mieście, Łódź, s. 127–139.
Google Scholar

Miszewska B., Szmytkie R., 2015, Morphological processes in the spatial structure of the southern district of Wrocław city, „Bulletin of Geography. Socio-economicSeries”, 27, s. 133–151.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/bog-2015-0009

Płachta O., Szmytkie R., 2012, Nowa zabudowa mieszkaniowa jako „inna jakość” w przestrzeni wybranych osiedli Wrocławia, [w:] Jakóbczyk-Gryszkiewicz J. (red.), Procesy gentryfikacji w mieście, cz. 1, seria: XXV Konwersatorium Wiedzy o Mieście,Łódź, s. 135–152.
Google Scholar

Szmytkie R., 2011, Osiedla wiejskie w granicach administracyjnych dużego miasta (przykład Wrocławia), [w:] Słodczyk J. (red.), Procesy suburbanizacji w wybranych miastach Polski, seria: Studia Miejskie, 3, Opole, s. 159–186.
Google Scholar

Szulc H., 1963, Osiedla podwrocławskie na początku XIX wieku, Wrocław.
Google Scholar