Krytyczna analiza dyskursu w świetle założeń socjologii fenomenologicznej (dylematy teoretyczno-metodologiczne)

Barbara Jabłońska

doi:10.18778/1733-8069.9.1.04

Authors

Barbara Jabłońska Uniwersytet Jagielloński, Instytut Socjologii, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.9.1.04

Keywords:

critical discourse analysis, phenomenological sociology, social world, social contexts, socially shared knowledge, theoretical and methodological dilemmas

Abstract

The aim of this paper is to outline the problem of critical discourse analysis in relation to theoretical framework of phenomenological sociology. The main task undertaken here is to show contemporary CDA assumptions from the perspective of Schützian tradition. The goal of the paper is also to discuss the major dilemmas associated with “social world,” which is not only the basic concept of phenomenological sociology but also a keyword of contemporary critical discourse studies. All these reflections are guided by observation that the nature of critical discourse studies is eclectic, what causes many dilemmas at the theoretical and methodological level.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Barbara Jabłońska, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Socjologii, ul. Grodzka 52, 31-044 Kraków

Barbara Jabłońska, dr, adiunkt w Zakładzie Socjologii Teoretycznej w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorka publikacji naukowych, m.in. z zakresu problematyki dyskursu publicznego i politycznego. Jej zainteresowania badawcze to: krytyczna analiza dyskursu, teorie komunikacji, kultura polityczna, metody jakościowe w badaniach społecznych, socjologia muzyki.

References

Blumer Herbert (2007) Interakcjonizm symboliczny: Perspektywa i metoda. Przełożyła Grażyna Woroniecka. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Google Scholar

Chilton Paul (2008) Brakujące ogniwo KAD: moduły, amalgamaty i instynkt krytyczny [w:] Anna Duszak, Norman Fairclough, red., Krytyczna analiza dyskursu. Kraków: Universitas, s. 61–102.
Google Scholar

Costelloe Timothy M. (1996) Between the Subject and Sociology: Alfred Schutz’s Phenomenology of the Life-World. „Human Studies”, vol. 19, no. 3, s. 247–266.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF00144021

van Dijk Teun (1993) Principles of critical discourse analysis. „Discourse & Society”, vol. 4, no. 2, s. 249–283.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/0957926593004002006

van Dijk Teun red., (2001) Dyskurs jako struktura i proces. Przełożył Grzegorz Grochowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

van Dijk Teun (2003) The Discourse-Knowledge Interface [w:] Gilbert Weiss, Ruth Wodak, eds., Critical Discourse Analysis. Theory and Interdisciplinarity. New York: Palgrave Macmillan, s. 85–109.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/9780230514560_5

van Dijk Teun (2005) Contextual knowledge management in discourse production. A CDA perspective [w:] Ruth Wodak, Paul Chilton, eds., A New Agenda in (Critical) Discourse Analysis. Theory, Methodology and Interdisciplinarity. Amsterdam‒Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, s. 70–99.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1075/dapsac.13.07dij

van Dijk Teun (2006) Badania nad dyskursem [w:] Aleksandra Jasińska-Kania i in., red., Współczesne teorie socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 1020–1046.
Google Scholar

van Dijk Teun (2009) Society and Discourse. How Social Contexts Influence Text and Talk. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511575273

Harrington Austin (2000) Alfred Schutz and the “Objectifying Attitude”. „Sociology”, vol. 34, no. 4, s. 727–740.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S0038038500000444

Jabłońska Barbara (2012) Władza i wiedza w krytycznych studiach nad dyskursem – szkic teoretyczny. „Studia Socjologiczne”, nr 1 (204), s. 75–92.
Google Scholar

Kacperczyk Anna (2005) Zastosowanie koncepcji społecznych światów w badaniach empirycznych [w:] Elżbieta Hałas, Krzysztof T. Konecki, red., Konstruowanie jaźni i społeczeństwa. Europejskie warianty interakcjonizmu symbolicznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 167–189.
Google Scholar

Konecki Krzysztof T. (2010) W stronę socjologii jakościowej: badanie kultur, subkultur i światów społecznych [w:] Jacek Leoński, Magdalena Fiternicka-Gorzko, red., Kultury, subkultury i światy społeczne w badaniach jakościowych. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, s. 17–37.
Google Scholar

Krasnodębski Zdzisław, red., (1989) Fenomenologia i socjologia. Zbiór tekstów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Kvale Steinar (2010) Prowadzenie wywiadów. Przełożyła Agata Dziuban. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Nellen Klaus (1989) „Język” i „świat przeżywany” w myśli Husserla [w:] Zdzisław Krasnodębski, Klaus Nellen, red., Świat przeżywany. Fenomenologia i nauki społeczne. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 130–152.
Google Scholar

Phillips Nelson, Cynthia Hardy (2002) Discourse Analysis. Investigating Processes of Social Construction. Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage.
Google Scholar

Rapley Tim (2010) Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów. Przełożyła Anna Gąsior-Niemiec. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Schütz Alfred (1985a) Don Kichot i problem rzeczywistości. Przełożyła Dorota Lachowska. „Literatura na świecie”, nr 2, s. 246–268.
Google Scholar

Schütz Alfred (1985b) Światły obywatel. Esej o społecznym zróżnicowaniu wiedzy. Przełożyła Dorota Lachowska. „Literatura na świecie”, nr 2, s. 269–284.
Google Scholar

Schütz Alfred (2006) Potoczna i naukowa interpretacja ludzkiego działania. Przełożyła Dorota Lachowska [w:] Aleksandra Jasińska-Kania i in., red., Współczesne teorie socjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 867–893.
Google Scholar

Schütz Alfred (2007) Świat społeczny i teoria działania społecznego. Przełożył Piotr Sztompka [w:] Piotr Sztompka, Marek Kucia, red., Socjologia. Lektury. Kraków: Wydawnictwo Znak, s. 64–70.
Google Scholar

Schütz Alfred (2008) O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej. Przełożyła Barbara Jabłońska. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Google Scholar

Soin Maciej (1987) Problem znaczenia i rozumienia w fenomenologii Alfreda Schütza. „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2, s. 3–18.
Google Scholar

Titscher Stefan i in. (2000) Methods of Text and Discourse Analysis. London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage.
Google Scholar

Weiss Gilbert, Ruth Wodak, red., (2003) Critical Discourse Analysis. Theory and Interdisciplinarity. New York: Palgrave Macmillan.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/9780230288423

Wodak Ruth (2009) The Discourse of Politics in Action. Politics as Usual. New York: Palgrave Macmillan.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/9780230233683