“Fail better” or how to improve improvisation

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.64.03

Keywords:

improvisation, philomaths, jamby, material code, linguistic code, repetition

Abstract

In this article, I show the relationship between philomathic occasional poetry and poetic improvisation. Based on the analysis of the autographs of two selected works – Jamb dla Jana II by Tomasz Zan and Odezwa spod stołu by Teodor Łoziński – I justify the thesis that jambs presented during name-day parties are examples of improvisations in writing. The analyzed works are intensified by the two most characteristic features of jambography – the dizzying speed of creation and the resulting underdevelopment, mediocrity of poetic expression. I pay attention to the complementation of linguistic and material codes, i.e. the enhancement of the given features included in the verbal layer of the works by the way they are written in autographs. In the second part of the article, I consider the possibilities of introducing modifications to works of an improvised nature – I introduce the category of “correction by repetition” and describe it, referring both to Jamb dla Jana II and Odezwa spod stołu, as well as to other texts left over from Philomath fetes.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Agata Żaglewska, Uniwersytet Warszawski, Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych, Wydział Polonistyki, Instytut Literatury Polskiej, Zakład Literatury Romantyzmu, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, 01-999 Warszawa

Agata Żaglewska – lic., doktorantka Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych na Uniwersytecie Warszawskim. Stypendystka programu „Diamentowy Grant”, w ramach którego przygotowuje rozprawę doktorską na temat improwizacji poetyckiej w polskim romantyzmie.

References

Antoniuk Mateusz, Jak czytać stronę brulionu. Krytyka genetyczna i materialność tekstu, „Wielogłos” 2017, nr 1, s. 39–66.
Google Scholar

de Biasi Pierre-Marc, Genetyka tekstów, tłum. Filip Kwiatek, Maria Prussak, IBL PAN, Warszawa 2015.
Google Scholar

Bielak Agnieszka (red.), Osoba czy tekst?, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015.
Google Scholar

Bukowiec Paweł, Metronom: o jednostkowości poezji „nazbyt” rytmicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015.
Google Scholar

Czubek Jan (wyd.), Korespondencya filomatów, t. 1–2, nakł. Akademii Umiejętności i Towarzystwa dla Popierania Wydawnictw Akademii, Kraków 1913.
Google Scholar

Czubek Jan (wyd.), Poezyja filomatów, t. 1–2, nakł. Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków 1922.
Google Scholar

Esterhammer Angela, Romanticism and Improvisation, 1750–1850, Cambridge University Press, Cambridge 2008.
Google Scholar

Jędrzejewski Tomasz, „O ty, ze szkła zrobiona, przeźroczysta szklanko!”. Biesiadne wiersze filomackie wobec przemian tradycji anakreontycznej w początkach XIX wieku, „pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi” 2021, nr 12, s. 180–200.
Google Scholar

Jędrzejewski Tomasz, Rhetoric and Poetry: the Occasional Works of the Philomaths, „Darbai ir dienos” 2016, nr 66, s. 9–21.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7220/2335-8769.66.11

Kowal Jolanta, „Talent (nie)wyższy nad mierność”. Kilka uwag o zjawisku wierszomanii na Litwie w latach 1815–1830, „Prace Polonistyczne” 2014, t. 69, s. 9–20.
Google Scholar

Kukułowicz Tomasz, Raperzy kontra filomaci, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2014.
Google Scholar

Łoziński Teodor, Odezwa spod stołu, sygn.1036, rkpsy nr 16, zbiory Biblioteki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Mańkowska Helena, Rękopisy z Archiwum Filomatów w Bibliotece Uniwersyteckiej KUL: katalog, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1983, t. 47, s. 107–174. https://doi.org/10.31743/abmk.7611
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.7611

Nawarecki Andrzej, Czarny karnawał. „Uwagi śmierci niechybnej” księdza Baki – poetyka tekstu i paradoksy recepcji, Ossolineum, Wrocław 1991.
Google Scholar

Prussak Maria, Bem Paweł, Cybulski Łukasz (red.), Archiwa i bruliony pisarzy. Odkrywanie, IBL PAN, Warszawa 2017.
Google Scholar

Puchalska Iwona, Improwizacja poetycka w kulturze polskiej XIX wieku na tle europejskim, Wydawnictwo UJ, Kraków 2013.
Google Scholar

Stankiewicz-Kopeć Monika, Pomiędzy klasycznością a romantycznością: młodzi autorzy Wilna, Krzemieńca i Lwowa wobec przemian w literaturze polskiej lat 1817–1828, Wydawnictwo UJ, Kraków 2009.
Google Scholar

Świątkowska Wanda, hasło partytura teatralna, [w:] Encyklopedia teatru polskiego, dostępna online: https://encyklopediateatru.pl/hasla/123/partytura-teatralna [dostęp: 18.12.2021].
Google Scholar

Troszyński Marek, Alchemia rękopisu. „Samuel Zborowski” Juliusza Słowackiego, IBL PAN, Warszawa 2017.
Google Scholar

Weintraub Wiktor, Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza, wyd. 2, Biblioteka Narodowa, Warszawa 1998.
Google Scholar

Witkowska Alina, Rówieśnicy Mickiewicza. Życiorys jednego pokolenia, Wiedza Powszechna, Warszawa 1962.
Google Scholar

Zan Tomasz, [Nadstaw uszy rozdziaw usta Janie Wtóry…], sygn. 1035, rkps nr 13, zbiory Biblioteki Katolickiego Uniwerystetu Lubelskiego.
Google Scholar

Zawadzka Danuta, Czytanie i pisanie w życiu filomatów, [w:] Wilno i kresy północno-wschodnie: materiały II Międzynarodowej Konferencji w Białymstoku 14–17 IX 1994 r. w czterech tomach, red. Elżbieta Feliksiak, Anna Kieżuń, t. 4, Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza. Oddział Białostocki: Zakład Teorii i Antropologii Literatury w Instytucie Filologii Polskiej. Filia Uniwersytetu Warszawskiego Białystok 1996, s. 23–49.
Google Scholar

Published

2022-06-30

How to Cite

Żaglewska, A. (2022). “Fail better” or how to improve improvisation. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 64(1), 75–91. https://doi.org/10.18778/1505-9057.64.03