Kwestionariusz ewidencyjny jako jedna z kategorii spraw operacyjnych Służby Bezpieczeństwa na przykładzie akt zgromadzonych w zasobie Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Radomiu
DOI:
https://doi.org/10.18778/1644-857X.24.01.09Słowa kluczowe:
Polska Rzeczpospolita Ludowa, Służba Bezpieczeństwa, kwestionariusz ewidencyjny, Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej/Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Radomiu, Archiwum Instytutu Pamięci NarodowejAbstrakt
Celem artykułu jest omówienie jednej z kategorii dokumentów wytworzonych przez SB, którą były kwestionariusze ewidencyjne stanowiące spuściznę po Komendzie Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Radomiu i jej jednostkach terenowych, przekształconej w 1983 r. w Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych. Dokładne zilustrowanie tego problemu wymagało na wstępie ukazania struktury miejscowej Służby Bezpieczeństwa w tamtym okresie i jej wydziałów w KW MO/ WUSW, w których powstawały KE. Następnie uwagę skupiono na przedstawieniu najważniejszych przepisów regulujących ich stosowanie oraz opisano kategorie osób, którym powinno się je zakładać. Dzięki temu możliwe stało się dokładniejsze zobrazowanie podstaw, w oparciu o które dochodziło do założenia kwestionariusza ewidencyjnego oraz ukazanie, jak ten proces wyglądał. W dalszej części pracy dokonano charakterystyki KE pod względem ich treści. Na końcu pracy szczegółowo objaśniono okoliczności, w jakich dochodziło do zakończenia prowadzenia kwestionariusza.
Pobrania
Bibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Delegatura w Radomiu, sygn. 02/158; 02/160; 02/238, t. II; 02/349, t. II; 02/355, t. III; 05/84; 05/196; 05/280; 05/288; 05/412; 05/434; 05/542; 05/589; 05/705; 05/716; 05/896; 05/926, t. I; 05/950
Google Scholar
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku, sygn. 0046/482; 508/9
Google Scholar
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, sygn. 0045/86; 220/14; 0296/198, t. II; 01225/363; 01225/783; 1585/17088
Google Scholar
Dziennik Ustaw PRL 1975, 1983.
Google Scholar
Instrukcja w sprawie szczegółowych zasad działalności operacyjnej Służby Bezpieczeństwa (Załącznik do Zarządzenia nr 00102/89 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 09 grudnia 1989 r.), [w:] Instrukcje pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa (1945–1989), oprac. T. Ruzikowski, Warszawa 2004, s. 142–159.
Google Scholar
Zarządzenie nr 003/72 dyrektora Departamentu IV MSW w sprawie określenia kategorii osób, przeciwko którym powinny być prowadzone kwestionariusze ewidencyjne, a także obiektów i zagadnień, które należy objąć sprawami obiektowymi, [w:] Instrukcje, wytyczne, pisma Departamentu IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z lat 1962–1989. Wybór dokumentów, red. A. Dziurok, F. Musiał, Kraków–Katowice 2017, s. 501–511.
Google Scholar
Aparat bezpieczeństwa w Polsce 1975–1990. Kadra kierownicza, t. III, red. P. Piotrowski, Warszawa 2008.
Google Scholar
Brzechczyn K., Problem wiarygodności teczek i opartej na nich narracji historycznej. Kilka uwag metodologicznych, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2012, R. XX, nr 2, s. 53–77.
Google Scholar
Busse K., Z agenturą nie czekamy na centralę – instrukcja pracy operacyjnej Wydziału Śledczego KW MO w Radomiu, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2012, R. XIX, nr 1, s. 517–534.
Google Scholar
Cenckiewicz S., Znaczenie archiwaliów służb specjalnych PRL w studiach nad dziejami NSZZ „Solidarność”, [w:] „Solidarność” w imieniu narodu i obywateli, red. M. Latoszek, Kraków 2005, s. 217–239.
Google Scholar
Dominiczak H., Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990. Rozwój i działalność w świetle dokumentów MSW, Warszawa 1997.
Google Scholar
Graczyk R., Tropem SB. Jak czytać teczki, Kraków 2007.
Google Scholar
Historyczno-prawna analiza struktur organów bezpieczeństwa państwa w Polsce ludowej (1944–1990). Zbiór studiów, red. A. Jusupović, R. Leśkiewicz, Warszawa 2013.
Google Scholar
Kamiński Ł., Lingua securitatis, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, R. III, nr 1, s. 209–216.
Google Scholar
Komaniecka M., Pod obserwacją i na podsłuchu. Rzeczowe środki pracy operacyjnej w pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa w województwie krakowskim w latach 1945–1990, Kraków 2014.
Google Scholar
Komaniecka M., „Technika operacyjna” Służby Bezpieczeństwa w województwie krakowskim w latach 1945–1989, „Dzieje Najnowsze” 2013, R. XLV, nr 2, s. 275–278.
Google Scholar
Krzysztofik M., Kutkowski A., Komunistyczne organy bezpieczeństwa na ziemi radomskiej, [w:] Twarze radomskiej bezpieki. Katalog wystawy, Lublin 2008, s. 9–24.
Google Scholar
Musiał F., Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989), Kraków–Warszawa 2019.
Google Scholar
Musiał F., Zamiast wprowadzenia: archiwalia komunistycznego aparatu represji, [w:] Wokół teczek bezpieki – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Kraków 2006, s. 38–56.
Google Scholar
Osobowe źródła informacji – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Kraków 2008.
Google Scholar
Paczkowski A., Archiwa aparatu bezpieczeństwa PRL jako źródło: co już zrobiono, co można zbadać, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, R. III, nr 1, s. 9–21.
Google Scholar
Piotrowski P., Struktury Służby Bezpieczeństwa MSW 1975–1990, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, R. III, nr 1, s. 51–107.
Google Scholar
Pleskot P., W cieniu centrali. Struktury pionu SB Komendy Stołecznej MO i Stołecznego Urzędu Spraw Wewnętrznych w latach 1975–1990, Warszawa 2018.
Google Scholar
Ruzikowski T., Tajni współpracownicy pionów operacyjnych aparatu bezpieczeństwa 1950–1984, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, R. III, nr 1, s. 109–131.
Google Scholar
Tylski K., Zasady funkcjonowania ewidencji operacyjnej Służby Bezpieczeństwa, „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej” 2013, R. VI, s. 77–99.
Google Scholar
https://inwentarz.ipn.gov.pl/node/2547999? (dostęp: 12 I 2024).
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
