Profil funkcjonowania poznawczego dziecka z niedokształceniem mowy o typie afazji – implikacje diagnostyczne i terapeutyczne

Magdalena Olempska-Wysocka

doi:10.18778/2544-7238.07.17

Autor

Magdalena Olempska-Wysocka Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Studiów Edukacyjnych, Pracownia Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych https://orcid.org/0000-0002-9740-3302

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-7238.07.17

Słowa kluczowe:

afazja, alalia, funkcjonowanie poznawcze dziecka z afazją, diagnoza dziecka z afazją, apraksja mowy

Abstrakt

W artykule podjęto problematykę funkcjonowania poznawczego dzieci z niedokształceniem mowy o typie afazji. Zwrócono uwagę na bardzo duże zróżnicowanie tej grupy dzieci, uzależnione w znacznej mierze od głębokości i rozległości zaburzeń neurologicznych w aspekcie ruchowym i/lub percepcyjnym. Przedstawiono istotne z tego punktu widzenia modele i teorie dotyczące procesów pamięciowych, które mogą stanowić wyjaśnienie trudności w funkcjonowaniu poznawczym, symptomatycznych dla dzieci z niedokształceniem mowy o typie afazji.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Baddeley A., 1996, Exploring the Central Executive, „The Quarterly Journal of Experimental Psychology Section A”, Vol. 49(1), s. 5–28, https://doi.org/10.1080/713755608
Google Scholar

Baddeley A., 1999, Essentials of Human Memory, Hove: Psychology Press/Taylor & Francis.
Google Scholar

Baddeley A., 2000, The Episodic Buffer: A New Component of Working Memory?, „Trends in Cognitive Science”, Vol. 4, s. 417–423.
Google Scholar

Baddeley A., 2003, Working Memory and Language: An Overview, „Journal of Communication Disorders”, Vol. 36(3), s. 189–208.
Google Scholar

Baddeley A., 2012, Working Memory: Theories, Models, and Controversies, „Annual Review of Psychology”, Vol. 63, s. 1–29.
Google Scholar

Bishop D.V.M., 1997, Cognitive neuropsychology and developmental disorders: Uncomfortable bedfellows, „The Quarterly Journal of Experimental Psychology”, Vol. 50A, s. 899–923.
Google Scholar

Dehn M.J., 2008, Working Memory and Academic Learning: Assessment and Intervention, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
Google Scholar

Dewey D., Roy E.A., Square‑Storer P.A., Hayden D., 1988, Limb and oral praxic abilities of children with verbal sequencing deficits, „Developmental Medicine & Child Neurology”, No. 30, s. 743–751.
Google Scholar

Fiori S., Pannek K., Podda I., Cipriani P., Lorenzoni V., Franchi B., Pasquariello R., Guzzetta A., Cioni G., Chilosi A., 2021, Neural Changes Induced by a Speech Motor Treatment in Childhood Apraxia of Speech: A Case Series, „Journal of Child Neurology”, Vol. 36(11), s. 958–967, https://doi.org/10.1177/08830738211015800
Google Scholar

Fish M., Skinder‑Meredith A., 2023, Here’s How to Treat Childhood Apraxia of Speech, San Diego: Plural Publishing Inc.
Google Scholar

Gathercole S., Baddeley A., 1989, Evaluation of the role of phonological STM in the development of vocabulary in children: A developmental study, „Journal of Memory and Language”, Vol. 28(2), s. 200–213, https://doi.org/10.1016/0749-596X(89)90044-2
Google Scholar

Gruszczyk‑Kolczyńska E., Zielińska E., 2005, Wspomaganie dzieci w rozwoju zdolności do skupiania uwagi i zapamiętywania, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar

Guenther F.H., 2002, Neural control of speech movements. To appear, [w:] A. Meyer, N. Schiller (red.), Phonetics and Phonology in Language Comprehension and Production: Differences and Similarities, Berlin: Mouton de Gruyter, s. 209–240.
Google Scholar

Guenther F.H., 2016, Neural control of speech, Cambridge: MIT Press, https://doi.org/10.7551/mitpress/10471.001.0001
Google Scholar

Hulme C., Roodenrys S., 1995, Practitioner review: Verbal working memory development and its disorders, „Journal of Child Psychology and Psychiatry”, Vol. 36, s. 373–398.
Google Scholar

Kent R.D., 2004, Models of speech motor control: Implications from recent developments in neurophysiological and neuro‑ behavioral science, [w:] B. Maassen, R. Kent, H.F.M. Peters, P.H.H.M. van Lieshout, W. Hulstijn (red.), Speech motor control in normal and disordered speech, Oxford: Oxford University Press, s. 1–28.
Google Scholar

Maruszewski T., 2011, Psychologia poznania. Umysł i świat, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Nijland L., Terband H., Maassen B., 2015, Cognitive Functions in Childhood Apraxia of Speech, „Journal of Speech, Language, and Hearing Research: JSLHR”, Vol. 58(3), s. 550–565, https://doi.org/10.1044/2015_JSLHR‑S-14-0084
Google Scholar

Raine A., Hulme C., Chadderton H., Bailey P., 1991, Verbal short‑term memory span in speech‑disordered children: Implications for articulatory coding in short‑term memory, „Child Development”, Vol. 62, s. 415–423.
Google Scholar

Shriberg L.D., Lohmeier H.L., Strand E.A., Jakielski K.J., 2012, Encoding, memory, and transcoding deficits in childhood apraxia of speech, „Clinical Linguistics & Phonetics”, Vol. 26, s. 445–482.
Google Scholar

Tourville J.A., Guenther F.H., 2011, The DIVA model: A neural theory of speech acquisition and production, „Language and Cognitive Processes”, Vol. 26(7), s. 952–981, https://doi.org/10.1080/01690960903498424
Google Scholar