Jak porównywać obrazy Europy? Refleksje teoretyczno-metodologiczne po lekturze "Leksykonu aksjologicznego Słowian i ich sąsiadów"

Waldemar Czachur

doi:10.18778/0208-6077.53.01

Authors

Waldemar Czachur Uniwersytet Warszawski https://orcid.org/0000-0002-8343-4765

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6077.53.01

Keywords:

images of Europe, linguistic worldview, EUROJOS, contrastive linguistics, discursive worldview

Abstract

The aim of this work is to compare the concepts of EUROPE in Polish and German. This comparative study is based on the analysis of these concepts presented in Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów [Axiological lexicon of the Slavs and their neighbours] in volume 2, dedicated to Europe (2018). In this context, the main theoretical and methodological assumptions relevant to the comparative study are discussed, including ways to create tertium comparationis.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Abramowicz M., Bartmiński J., Chlebda W., 2009, Językowo-kulturowy obraz świata Słowian na tle porównawczym. Założenia programu „A”, „Etnolingwistyka” 21.
Google Scholar

Abramowicz M., Bartmiński J., Chlebda W., 2011, Punkty sporne i bezsporne w programie EUROJOS. Odpowiedź na pytania i wątpliwości Profesor Jadwigi Puzyniny, „Etnolingwistyka” 23.
Google Scholar

Antos G., Lewandowska A., 2017, O metodach lingwistycznego ujęcia międzykulturowości, w: W. Czachur (red.), Lingwistyka kulturowa i międzykulturowa. Antologia, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Bartmiński J., 2005, Koncepcja językowego obrazu świata w programie slawistycznych badań porównawczych, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 40.
Google Scholar

Bartmiński J., 2009, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Bartmiński J., 2016, O aktualnych zadaniach etnolingwistyki, „Etnolingwistyka” 28, s. 7–29. https://doi.org/10.17951/et.2016.28.7
Google Scholar

Bartmiński J., Chlebda W., 2008, Jak badać językowo-kulturowy obraz świata Słowian i ich sąsiadów, „Etnolingwistyka” 20.
Google Scholar

Bartmiński J., Chlebda W., 2018, Obraz EUROPY w języku polskim i w tekstach polskich dyskursów publicystycznych, w: W. Chlebda (red.), Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, t. 2: Europa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Bogusławski A., 1976, Problem tertium comparationis w porównaniu lingwistycznym, „Kwartalnik Neofilologiczny” XXIII, z. 3.
Google Scholar

Bogusławski A., 2013, Podstawy konfrontatywnej lingwistyki przekładowej, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Lexem.
Google Scholar

Chlebda W., 2010, W stronę językowego obrazu Europy. Analiza słownikowo-tekstowa, „Etnolingwistyka” 22.
Google Scholar

Chlebda W., 2018, Europa w trzynastu obrazach, w: W. Chlebda (red.), Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, t. 2: Europa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Czachur W., 2011a, Diskursive Weltbilder im Kontrast. Linguistische Konzeption und Methode der kontrastiven Diskursanalyse deutscher und polnischer Medien, Wrocław: Atut.
Google Scholar

Czachur W., 2011b, Dyskursywny obraz świata. Kilka refleksji, „Tekst i Dyskurs — Text und Diskurs” 4.
Google Scholar

Czachur W., 2012, Unia Europejska w niemieckiej debacie o konflikcie gazowym w 2009 roku. Przyczynek do dyskursywnego obrazu świata, w: M. Abramowicz, J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel (red.), Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Czachur W., 2015, Kontrastywność w badaniach tekstologicznych. Szanse i ograniczenia, w: D. Olszewska, J. Przyklenk (red.), Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 5: Gatunek a granice, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Czachur W., 2017, Lingwistyka kulturowa i międzykulturowa. Pytania badawcze, zadania i perspektywy, w: W. Czachur (red.), Lingwistyka kulturowa i międzykulturowa. Antologia, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Czachur W., Dreesen Ph., 2018, Porównawcza lingwistyka dyskursu. Założenia, zasady, problemy, „Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs” 11, s. 205–226. https://doi.org/10.7311/tid.11.2018.08
Google Scholar

Dąbrowska-Burkhardt J., 2013, Die gesamteuropäischen Verfassungsprojekte im transnationalen Diskurs. Eine kontrastive linguistische Analyse der deutschen und polnischen Berichterstattung, Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza UZ.
Google Scholar

Głaz A., 2018, Lubelska etnolingwistyka kognitywna a anglojęzyczna lingwistyka kulturowa. Wybrane problemy, „Etnolingwistyka” 30. https://doi.org/10.17951/et.2018.30.231
Google Scholar

Grzegorczykowa R., 2009, Punkty dyskusyjne w rozumieniu pojęcia językowego obrazu świata — widziane z perspektywy badań porównawczych, „Etnolingwistyka” 21.
Google Scholar

Grzegorczykowa R., 2011, Jeszcze o rozumieniu JOS-u w perspektywie badań porównawczych. Problem inwariantu pojęciowego, „Etnolingwistyka” 23.
Google Scholar

Hauser S., 2012, Teksty medialne w ujęciu kontrastywno-kulturowym. Rozważania metodologiczne i przykładowa analiza, tłum. W. Czachur, K. Zielińska, „Tekst i Dyskurs — Text und Diskurs” 5.
Google Scholar

Humboldt W. von, 2001, Rozmaitość języków a rozwój umysłowy ludzkości, tłum. E.M. Kowalska, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Krzeszowski T.P., 1984, Tertium comparationis, w: J. Fisiak (red.), Contrastive linguistics. Prospects and problems, Berlin: de Gruyter.
Google Scholar

Matthes J., 2003, Vergleichen, w: A. Wierlacher, A. Bogner (red.), Handbuch inter- kulturelle Germanistik, Stuttgart/Weimar: Narr.
Google Scholar

Mikołajczyk B., 2004, Sprachliche Mechanismen der Persuasion in der politischen Kommunikation. Dargestellt an polnischen und deutschen Texten zum EU-Beitritt Polens, Frankfurt am Main: Peter Lang.
Google Scholar

Miller D., 2014, Emotionalität und Wertung im Diskurs. Eine kontrastive Analyse deutscher und polnischer Pressetexte zum EU-Beitritt Polens, Frankfurt am Main: Peter Lang.
Google Scholar

Puzynina J., 2010, Z problemów opisu językowego obrazu świata — pytania i wątpliwości, „Etnolingwistyka” 22.
Google Scholar

Smailagić V., 2016, Analiza diskursa u službi interkulturalne filologie, „Radovi Filozofskog fakulteta” XIX.
Google Scholar

Smykała M., 2009, Kontrastywna lingwistyka tekstu w Polsce i Niemczech, w: Z. Bilut-Homplewicz, W. Czachur, M. Smykała (red.), Lingwistyka tekstu w Polsce i Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy, Wrocław: Atut.
Google Scholar

Steciąg M., 2009, Słowa-klucze i ich interpretacja w różnych politycznych orientacjach dyskursywnych (na przykładzie exposés premierów), „Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze” 2006–2007.
Google Scholar

Szkudlarek-Śmiechowicz E., 2016, Analiza dyskursywno-genologiczna nazw telewizyjnych programów publicystycznych w Polsce (2005–2015), „Prace Językoznawcze” XVIII, z. 3.
Google Scholar

Tokarski, 2014, Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Waszakowa K., 2011, Najnowsze metodologie badań porównawczych w zakresie semantyki leksykalnej, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXVII.
Google Scholar

Wysoczański W., 2005, Językowy obraz świata w porównaniach zleksykalizowanych na materiale wybranych języków, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar

Zarzycka G., 2015, Metaforyczne obrazowanie spraw europejskich i polskich w dyskursie prasowym w okresie kryzysu strefy euro i polskiej prezydencji w Unii Europejskiej, „Poradnik Językowy” 6.
Google Scholar

Zawadzka-Koch D., 2018, Koncept EUROPA w języku niemieckim, w: W. Chlebda (red.), Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, t. 2: Europa, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Zima P.V., 2000, Vergleich als Konstruktion. Genetische und typologische Aspekte des Vergleichs und die soziale Bedingtheit der Theorie, w: P.V. Zima, R. Kacianka, J. Strutz (red.), Vergleichende Wissenschaften. Interdisziplinarität und Interkulturalität in den Komparatistiken, Tübingen: Narr.
Google Scholar