Specification of selected honorifics in relation to the general Polish standard in the written Polish as a heritage language in Ukraine (using the material of the Polish-language Gazeta Polska Bukowiny periodical)
DOI:
https://doi.org/10.18778/0860-6587.26.22Keywords:
linguistic etiquette, Polish as a heritage language, written Polish language, linguistic norm, interferenceAbstract
In this article, the author analyses honorifics in relation to the codified general Polish norm in terms of the modes of addressing people, congratulating and well-wishing, as well as the use of the words “pan/pani” (sir/ma’am) in front of anthroponyms in non-addressable structures of information texts, on the basis of the texts of the Gazeta Polska Bukowiny periodical which represent the written version of Polish as a heritage language in Ukraine. The author reveals the reasons for the persistence of those forms among the small linguistic community: instances of interference from East Slavic languages; influence of the general Polish usage; the traditions of specific structures in those areas; as well as a series of extra-linguistic factors, e.g. the intention to express respect towards a recipient, warming relations with them, the efficiency of linguistic expressions, and, finally, the acceptability of specific etiquette units within a community.
References
Cybulski M., 2003, Obyczaje językowe dawnych Polaków. Formuły werbalne w dobie średniopolskiej, Łódź.
Google Scholar
Grybosiowa A., 2003, Formy ty i pan(i) w kontaktach społecznych, in: Język wtopiony w rzeczywistość, Katowice, pp. 59–64.
Google Scholar
Huszcza R., 2006, Honoryfikatywość. Gramatyka, pragmatyka, typologia, Warszawa.
Google Scholar
Jadacka H., 1999, Formy grzecznościowe, in: A. Markowski (ed.), Nowy słownik poprawnej polszczyzny, Warszawa, pp. 1639–1642.
Google Scholar
Janowska-Wierzchoń B., 2005, Grzeczność rzeczywista i pozorna w sposobach zwracania się do innych, in: P. Garncarek (ed.), Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości europejskiej, Materiały z VI Międzynarodowej Konferencji Glottodydaktycznej, Warszawa, pp. 121–126.
Google Scholar
Korol Ł., 2007, Kłopoty Ukraińców z polską etykietą językową, in: M. Czermińska, K. Meller, P. Fliciński (eds.), Literatura, kultura i język polski w kontekstach i kontaktach światowych, Poznań, pp. 873–878.
Google Scholar
Krawczuk A., 2012a, Osobliwości etykіety językowej we współczesnej polskojęzycznej prasie na Ukrainie, in: A. Burzyńska-Kamieniecka, M. Misiak, J. Kamieniecki (eds.), Kresowe dziedzictwo. Studia z języka, historii i kultury, Wrocław, pp. 219–229.
Google Scholar
Krawczuk A., 2012b, Wybrane akty etykiety językowej w polszczyźnie ukraińskich studentów, in: A. Burzyńska-Kamieniecka (ed.), Akty i gatunki mowy w perspektywie kulturowej, „Język a Kultura”, vol. 23, Wrocław, pp. 163–178.
Google Scholar
Krawczuk A., 2014, Norma językowa w prasie polskojęzycznej na Ukrainie (wybrane aspekty), „Postscriptum Polonistyczne”, no. 2(14), pp. 325–354.
Google Scholar
Krawczuk A., 2013, Struktury referujące z wyrazami pan/pani w polskojęzycznej prasie na Ukrainie: grzeczność czy niegrzeczność?, in: I. Dembowska-Wosik, E. Pałuszyńska (eds.), „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, vol. 20, pp. 119–129.
Google Scholar
Łaziński M., 2000, Pan ksiądz i inni panowie. Wtórna funkcja lekceważąca jednostki pan (dokończenie), „Poradnik Językowy”, col. 9, pp. 19–28.
Google Scholar
Łaziński M., 2006, O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa, Warszawa.
Google Scholar
Łaziński M., 2015, Grzeczność, niegrzeczność i grzeczność pozorna. Zmiana wartościowania w systemie adresatywnym na przykładzie tytułów ksiądz i siostra, in: M. Święcicka, M. Peplińska-Narloch (eds.), Niegrzeczność, interakcja, komunikacja, „Bydgoskie Studia nad Pragmatyką Językową 1”, Bydgoszcz, pp. 80–92.
Google Scholar
Marcjanik M., 2002, Polska grzeczność językowa, Kielce.
Google Scholar
Marcjanik M., 2009, Mówimy uprzejmie. Poradnik językowego savoir-vivre’u, Warszawa.
Google Scholar
Miodek J., 1980, Jeszcze o sposobach zwracania się do drugich, „Język Polski”, vol. LX, col. 2–3, pp. 177–179.
Google Scholar
Narodowy Korpus Języka Polskiego, http://www.nkjp.uni.lodz.pl/ [22.05.2019].
Google Scholar
Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, 1999, A. Markowski (ed.), Warszawa.
Google Scholar
Pawłowska A., 2014, Formuły werbalne polskiej etykiety językowej od połowy XVIII do lat sześćdziesiątych XIX wieku. Analiza socjolingwistyczna, Łódź.
Google Scholar
Schmidt S., 2004, Kompetencja komunikacyjna Niemców w polskich aktach grzeczności językowej, Pułtusk.
Google Scholar
Sosnowska N., 2006, Paradoksy etykiety językowej (wieloznaczność i wielofunkcyjność wyrazów i form), „Roczniki Humanistyczne: Językoznawstwo”, vol. LIV, col. 6, pp. 125–134.
Google Scholar
Sztabnicka-Gradowska E., 2017, Model grzeczności językowej w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Perspektywa interkulturowa (doctoral dissertation), Łódź, http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/bitstream/handle/11089/22939/Model%20polskiej%20grzeczno%C5%9Bci%20j%C4%99zykowej%20w%20nauczaniu%20j%C4%99zyka%20polskiego%20jako%20obcego.%20Perspektywa%20interkulturowa.pdf?sequence=1&isAllowed=n[18.05.2019].
Google Scholar
Załazińska A., Rusinek M., 2010, Retoryka codzienna. Poradnik nie tylko językowy, Warsaw.
Google Scholar
Żurek A., 2008, Grzeczność językowa w polszczyźnie cudzoziemców, Łask.
Google Scholar
http://bukpolonia.cv.ua/index.php/pl/gazeta-polska-bukowiny [30.01.2019].
Google Scholar
http://poradnia.pwn.pl/ [ 29.06.2012].
Google Scholar
http://www.poradniajezykowa.us.edu.pl/ [22.02.2012].
Google Scholar
http://www.zachod.pl/radio-zachod/poradnik-jezykowy/pytanie-od-uzytkownika-krzych-r/ [29.03.2013].
Google Scholar
https://kresy24.pl/archiwum-gazety-polskiej-bukowiny [17.04.2018].
Google Scholar
https://sjp.pwn.pl/poradnia/ [21.04.2019].
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
